Από τη στιγμή που ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανήγγειλε, με φόντο το μαγευτικό Καστελλόριζο, την είσοδο της Ελλάδας στο «δίχτυ ασφαλείας» της προσφιλούς μας τρόικας, έχουν περάσει έξι έτη. Τα έτη αυτά συνοδεύθηκαν από διαρκή και εξουθενωτική ύφεση αλλά και υποσχέσεις για διαρθρωτικές αλλαγές.
Πρωθυπουργοί ήρθαν και παρήλθαν αλλά δυστυχώς πολύ λίγα έχουν γίνει στην πράξη. Πράγματι, τι δείχνει ο δείκτης κυβερνητικής αποτελεσματικότητας της World Bank ο οποίος, επί συνόλου 215 κρατών, δίνει υψηλή βαθμολογία σε χώρες στις οποίες ο γραφειοκρατικός μηχανισμός (α) είναι αυτόνομος από πολιτικές πιέσεις και (β) διαθέτει τη δυνατότητα και την τεχνογνωσία να λειτουργεί αποτελεσματικά και άνευ καθυστερήσεων ως προς την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει;
Σύμφωνα λοιπόν με τον δείκτη αυτό, η Ελλάδα μόλις και βελτιώθηκε από το εξηκοστό όγδοο εκατοστιαίο σημείο το 2011 στο εξηκοστό ένατο το 2014, ενώ η συμπαθής Πορτογαλία (άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας η οποία επίσης εισήλθε στον μηχανισμό στήριξης της τρόικας) βρέθηκε, το 2014 (τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία), στο ογδοηκοστό σημείο. Πάντως, υπερέχουμε συντριπτικά της Βενεζουέλας (αυτή βρίσκεται στο… δέκατο εκατοστιαίο σημείο) στην οποία ο πρόεδρος Mαδούρο, σε μία απέλπιδα προσπάθεια βελτίωσης της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας και εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας, αποφάσισε να αλλάξει την ώρα στη χώρα του.
Τι θα γινόταν λοιπόν εάν, αντί του εξηκοστού ενάτου εκατοστιαίου σημείου, η χώρα μας επιτάχυνε τις διαρθρωτικές αλλαγές φτάνοντας, το 2014, σε «απόσταση αναπνοής» από την Πορτογαλία; Την απάντηση δίνει ένα απλό οικονομετρικό μοντέλο το οποίο εξηγεί τις μεταβολές της οικονομική μας ανάπτυξης βάσει τριών μεταβλητών:
(α) Της διεθνούς ζήτησης με θετική επίδραση. Προσεγγίζω τη διεθνή ζήτηση με την ανάπτυξη στις χώρες του ΟΟΣΑ.
(β) Του δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας (από τη βάση δεδομένων της World Bank) με θετική επίδραση.
(γ) Tης διαφοράς (spread) απόδοσης μεταξύ του 10ετούς ελληνικού και του αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου με αρνητική επίδραση. Το spread αποτελεί μέτρο επενδυτικού ρίσκου.
Αντί λοιπόν της καταγραφείσας στασιμότητας στις διαρθρωτικές αλλαγές, μια κλιμακωτή βελτίωση στην κυβερνητική αποτελεσματικότητα έως το εβδομηκοστό έβδομο εκατοστιαίο σημείο το 2014 (ήτοι σε «απόσταση αναπνοής» από την Πορτογαλία) θα είχε ως συνέπεια την αύξηση του ρυθμού οικονομικής μας ανάπτυξης κατά 0,5 ποσοστιαία μονάδα το 2012, κατά 1 ποσοστιαία μονάδα το 2013 και κατά 4,7 ποσοστιαίες μονάδες το 2014.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ευεργετική επίδραση των διαρθρωτικών αλλαγών επιταχύνεται με την πάροδο του χρόνου. Με άλλα λόγια, όσο καθυστερούν αυτές, τόσο θα μετατίθεται στο απώτερο μέλλον η πολλαπλασιαστική τους επίδραση στην οικονομία μας. Πρόκειται για το τραγικό τίμημα της πολιτικής απραξίας στη χώρα μας.
Εδώ λοιπόν τίθεται το απλό ερώτημα: Γιατί φοβούνται οι πολιτικοί μας τις διαρθρωτικές αλλαγές οι οποίες, απαλλάσσοντας τη χώρα μας από την «μάστιγα» του πελατειακού και δαιδαλώδους γραφειοκρατικού μηχανισμού, θα έδιναν την αναγκαία ώθηση για ταχεία έξοδο από την κρίση;
* Ο κ. Κώστας Μήλας, είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.