Παράθυρο στο λαθρεμπόριο ανοίγει η αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα, ενώ αμφισβητείται από την αγορά ο στόχος της είσπραξης συνολικών εσόδων ύψους 409 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, η πρωτόγνωρη στα χρονικά πρακτική της προαναγγελίας των αυξήσεων ένα εξάμηνο νωρίτερα δημιουργεί έδαφος κερδοσκοπίας, αφού θεωρείται βέβαιο ότι τα πρατήρια θα σπεύσουν σε αποθεματοποίηση προϊόντων με τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, προκειμένου να τα διαθέσουν στην αγορά μετά την ισχύ των αυξήσεων για να καρπωθούν τη διαφορά. Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για «πάρτι» λαθρεμπορίου στο πετρέλαιο, καθώς η ψαλίδα της διαφοράς των δύο ΕΦΚ στο κίνησης και το θέρμανσης, μετά τις νέες αναπροσαρμογές, μεγαλώνει κατά 30 ευρώ το χιλιόλιτρο, δίνοντας τη δυνατότητα στους λαθρεμπόρους να βάζουν στην τσέπη συνολικά 130 ευρώ στα χίλια λίτρα καυσίμου. Αντίστοιχο «πάρτι» βλέπει η αγορά και στο υγραέριο κίνησης μετά την αύξηση του ΕΦΚ από τα 330 ευρώ στα 430 ανά κυβικό μέτρο και του ανοίγματος της ψαλίδας από τον ΕΦΚ του υγραερίου βιομηχανικής χρήσης που κυμαίνεται στα 80 ευρώ ανά κυβικό τόνο.
Η έξαρση του λαθρεμπορίου σε συνδυασμό με την αναμενόμενη μείωση της κατανάλωσης λόγω της επιβάρυνσης των τιμών από την αυξημένη φορολογία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς καυσίμων, δεν θα επιφέρει τα προσδοκώμενα έσοδα, τα οποία στηρίχτηκαν στις καταναλώσεις του 2015. Η αγορά εκτιμά ότι η ζήτηση καυσίμων μόνο από την αύξηση των ΕΦΚ και του ΦΠΑ θα συρρικνωθεί, ενώ η πίεση θα είναι ακόμη μεγαλύτερη στην περίπτωση που οι διεθνείς τιμές του αργού αυξηθούν, τάση που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται ήδη.
Η ζήτηση στην εσωτερική φορολογημένη αγορά καυσίμων σημείωσε πτώση κατά 7% το πρώτο τρίμηνο και κυμάνθηκε στο 1,8 εκατ. τόνους, λόγω της σημαντικής πτώσης της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης (-22%) που επηρεάστηκε από τις ήπιες καιρικές συνθήκες. Με βάση τα επίσημα στοιχεία της αγοράς, η ζήτηση για καύσιμα κίνησης σημείωσε οριακή αύξηση, με την κατανάλωση ντίζελ να καταγράφει κέρδη 4% και τις βενζίνες απώλειες 2%.
Τον Μάιο η ζήτηση στα καύσιμα κίνησης υποχωρεί περαιτέρω, με τις βενζίνες να εμφανίζονται μειωμένες σε ποσοστό 7%-8% και το ντίζελ κίνησης να κάνει βουτιά στο -7%. Η αγορά αποδίδει την αρνητική αυτή εξέλιξη στην ψυχολογία καταναλωτών και επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά το ντίζελ κίνησης, ενόψει της αναμονής των μέτρων και της αξιολόγησης και αναμένει μετά την ολοκλήρωσή τους βελτίωση της κατάστασης και κλείσιμο του μήνα με μικρότερες μειώσεις.
Σε ό,τι αφορά το λαθρεμπόριο και τις εκτιμήσεις για έξαρση το επόμενο διάστημα, άποψη παραγόντων της αγοράς είναι ότι τα ίδια μέτρα δεν θα είχαν αυτό το αρνητικό αποτέλεσμα εάν είχε «κλειδώσει» το σύστημα εισροών -εκροών στην αλυσίδα διακίνησης των καυσίμων. Ενώ τα πρατήρια και οι εταιρείες έχουν εγκαταστήσει τα συστήματα, δεν γίνονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι από τη Γ.Γ. Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών λόγω έλλειψης στελέχωσης, ενώ δεν έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση GPS στα μέσα μεταφοράς καυσίμων όπως και στα πλωτά μέσα διακίνησης.
Σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση των τιμών, η αμόλυβδη θα επιβαρυνθεί κατά περίπου 3,7 λεπτά το λίτρο, το πετρέλαιο κίνησης κατά περίπου 10 λεπτά, το πετρέλαιο θέρμανσης κατά περίπου 6,2 λεπτά και το υγραέριο κίνησης (LPG) κατά περίπου 12,4 λεπτά.