Την ώρα που οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου διογκώνονται ξεπερνώντας πλέον τα 7 δισ. ευρώ, οι φορείς που πρέπει να «τρέξουν» τις διαδικασίες εξόφλησής τους δεν έχουν αποστείλει ακόμα στο υπουργείο Οικονομικών τα σχετικά αιτήματα για να αρχίσει η αποπληρωμή τους. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει εισπράξει 1,8 δισ. ευρώ για να διοχετεύσει στην αγορά εξοφλώντας τις υποχρεώσεις του Δημοσίου, προς το παρόν καταγράφεται καθυστέρηση από τους κρατικούς φορείς με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθούν οι διαθέσιμοι για το σκοπό αυτό πόροι.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, στα τέλη Μαΐου οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους (χρέη προς προμηθευτές και εκκρεμείς επιστροφές φόρων) ανήλθαν στα 7,02 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο είναι υψηλότερο κατά 300 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Απρίλιο, που είχαν διαμορφωθεί στα 6,7 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, στα τέλη Μαΐου:
• Οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) είχαν ληξιπρόθεσμα χρέη ύψους 3,06 δισ. ευρώ, αντί 2,87 δισ. ευρώ που ήταν τον Απρίλιο.
• Τα νοσοκομεία όφειλαν 1,14 δισ ευρώ, έναντι 1,12 δισ. ευρώ ένα μήνα νωρίτερα.
• Τα χρέη των υπουργείων ανήλθαν στα 676 εκατ. ευρώ, από 665 εκατ. ευρώ.
• Τα νομικά πρόσωπα όφειλαν 554 εκατ. ευρώ, έναντι 527 εκατ. ευρώ.
• Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης μειώθηκαν ελαφρώς στα 327 εκατ. ευρώ, από 331 εκατ. ευρώ.
• Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων ανήλθαν στα 1,26 δισ. ευρώ, αντί 1,18 δισ. ευρώ τον Απρίλιο.
Είναι σαφές ότι τον Μάιο διογκώθηκε το πρόβλημα των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, οι δανειστές της χώρας κατέθεσαν σε ειδικό λογαριασμό του κράτους το ποσό των 1,8 δισ. ευρώ, που αφορά αποκλειστικά στην αποπληρωμή των οφειλών αυτών. Παρόλα αυτά, μέχρι και σήμερα οι φορείς του Δημοσίου δεν έχουν στείλει τα αιτήματα πληρωμής στο υπουργείο Οικονομικών για να αποδεσμεύσει το τελευταίο τα ποσά που πρέπει, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία εξόφλησης των προμηθευτών του Δημοσίου. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούνιο η κυβέρνηση έπρεπε να έχει επιστρέψει 500 εκατ. ευρώ στην αγορά, ενώ ο προγραμματισμός προβλέπει ότι τον Ιούλιο θα διατεθεί το ποσό των 800 εκατ. ευρώ και τον Αύγουστο άλλα 500 εκατ. ευρώ, ώστε να συμπληρωθεί το 1,8 δισ. ευρώ που έχει εισπράξει η Ελλάδα για το σκοπό αυτό.
Η καθυστέρηση που υπάρχει, όμως, θέτει σε κίνδυνο τη διατήρηση των κεφαλαίων ύψους 1,8 δισ. ευρώ στα κρατικά ταμεία, αλλά και τη διάθεση περισσότερων κεφαλαίων για την εξόφληση και των υπόλοιπων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η συμφωνία Αθήνας – δανειστών για τα δάνεια που αφορούν την αποπληρωμή των εν λόγω οφειλών:
1. Αν τα κεφάλαια που έχουν κατατεθεί στον ειδικό λογαριασμό δεν χρησιμοποιούνται για περισσότερο από τρεις μήνες, τότε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM – που πραγματοποιεί τις σχετικές εκταμιεύσεις) θα έχει το δικαίωμα να τα ζητήσει πίσω ή να τα κατευθύνει σε άλλες χρηματοδοτικές ανάγκες του προγράμματος (π.χ. αποπληρωμή χρέους).
2. Προβλέπεται ότι αν δεν έχει εξοφληθεί το 80% των χρεών για τα οποία έχει διατεθεί κάποιο δάνειο, τότε δεν θα εκταμιεύεται νέα δόση για τον σκοπό αυτό. Δηλαδή, αν από τα 1,8 δισ. ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί, δεν έχουν αποπληρωθεί οφειλές ύψους τουλάχιστον 1,44 δισ ευρώ, τότε δεν θα δοθεί η επόμενη δόση για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών. Δόση η οποία ανέρχεται σε 1,7 δισ. ευρώ και αν δεν διατεθεί έως το τέλος Οκτωβρίου, τότε «χάνεται».