Στο ναδίρ βρίσκεται το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) περίπου έξι χρόνια μετά τη δημιουργία του με σκοπό τη στήριξη και την εξασφάλιση της σταθερότητας των τραπεζών. Το Ταμείο βρίσκεται χωρίς διοίκηση μετά την αιφνιδιαστική «καρατόμηση» της Εκτελεστικής Επιτροπής, ενώ η περιουσία του –στην ουσία τα χρήματα των φορολογουμένων– έχει εξανεμιστεί, καθώς η 3η ανακεφαλαιοποίηση εκμηδένισε όσα κεφάλαια είχαν τοποθετηθεί στις τράπεζες στο πλαίσιο της 1ης και 2ης ανακεφαλαιοποίησης.
Την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε η παραίτηση, ύστερα από σχετική εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης της διοίκησης, ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ Αρης Ξενόφος, ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Κουτσός και το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής Αναστάσιος Γάγαλης.
Aγνωστα κριτήρια
Η «καρατόμηση» της διοίκησης έγινε μάλλον αδιαφανώς: καθώς δεν γνωστοποιήθηκε ποια κριτήρια δεν εκπλήρωνε η τέως διοίκηση αλλά ούτε με ποια κριτήρια θα επιλεγούν τα νέα στελέχη. Η αιφνίδια αλλαγή της διοίκησης δημιούργησε ανησυχία και στις εμπορικές τράπεζες για το ενδεχόμενο να αποτελεί προάγγελο ευρύτερων διοικητικών αλλαγών στις τράπεζες, δεδομένου ότι το ΤΧΣ ειδικά στην Εθνική Τράπεζα, με 40,4%, και στην Τράπεζα Πειραιώς, με 26%, διαθέτει ισχυρότατη μετοχική παρουσία, με πλήρη δικαιώματα. Επίσης, ελέγχει το 11% της Alpha Bank και το 2,38% της Eurobank.
Η αντικατάσταση της διοίκησης του ΤΧΣ αποδίδεται σε μια σειρά παραγόντων όπως στην απροθυμία της διοίκησης να εμπλακεί ενεργά στο ζήτημα της αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων αλλά και στη γενικότερη απροθυμία του ΤΧΣ να έχει πιο δυναμικό ρόλο σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης των συστημικών τραπεζών. Φαίνεται ότι το ΤΧΣ, παρά την αξιόλογη μετοχική συμμετοχή, επέλεξε να μην εμπλακεί σε διοικητικά θέματα των τραπεζών, διατηρώντας μια ουδέτερη στάση. Αλλοι πάντως βλέπουν ότι οι αλλαγές εντάσσονται στο πλαίσιο προσπάθειας αφελληνισμού των τραπεζών με τελικό στόχο την αρπαγή, από funds του εξωτερικού, των «κόκκινων» δανείων και έτσι χιλιάδων μικρών και μεσαίων εγχώριων επιχειρήσεων. Μάλιστα, στο πνεύμα αυτό, την προηγούμενη εβδομάδα η Ν.Δ. κατέθεσε επερώτηση στη Βουλή, την οποία υπογράφουν 42 βουλευτές.
Είναι βέβαιο ότι μέτρησε αρνητικά στους πιστωτές ο τρόπος με τον οποίο αντικαταστάθηκε η προηγούμενη διευθύνουσα σύμβουλος του Ταμείου Αναστασία Σακελλαρίου και ο πρώην πρόεδρος Χρήστος Σκλαβούνης, καθώς έγιναν με άκομψη κυβερνητική παρέμβαση.
Αντί πινακίου φακής
Εκτός από τη διοικητική τρικυμία, άνευ προηγουμένου είναι και οι απώλειες στην περιουσία του Ταμείου και κατ’ επέκταση των φορολογουμένων, καθώς με την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση οι περιουσίες των παλαιών μετόχων εξαερώθηκαν. Ουσιαστικά τα ξένα hedge funds, με τις τράπεζες να βρίσκονται σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας που προκάλεσαν η «διαπραγμάτευση» και η επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών το καλοκαίρι του 2015, απέκτησαν την πλειοψηφία των μετοχών για πενταροδεκάρες.
Το καλοκαίρι του 2014 η χρηματιστηριακή αξία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είχε ανέλθει στα 33,4 δισ. ευρώ ενώ στο τέλος Νοεμβρίου οι τιμές με τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι αυξήσεις κεφαλαίου αντιστοιχούν σε αξία 747 εκατ. για τους παλαιούς μετόχους. Δηλαδή χάθηκαν 33 δισ., εκ των οποίων τα 20 δισ. ήταν η αξία των συμμετοχών του ελληνικού Δημοσίου στις τράπεζες μέσω του ΤΧΣ!