Σαφές μήνυμα στέλνουν οι επενδυτές στην ελληνική κυβέρνηση ότι τα δύσκολα είναι μπροστά της. Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, όσο δύσκολη και αν ήταν, αποτελούσε μόλις το πρώτο βήμα για την άρση της αβεβαιότητας που επικρατεί για την ελληνική οικονομία.
Η στάση των επενδυτών αποτυπώνεται στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων. Από τις 24 Mαΐου, που το Eurogroup ενέκρινε την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Στο 10ετές ομόλογο η απόδοση έχει αυξηθεί κατά 13,6%, φθάνοντας χθες στο 8,3% από 7,3% που ήταν πριν από περίπου ενάμιση μήνα, ενώ στο 3ετές ομόλογο η απόδοση έχει εκτοξευτεί κατά 32,8% (ανήλθε χθες στο 9,7% από 7,3% στις 24 Mαΐου). Κάτι που δείχνει τη μεγάλη ανησυχία των επενδυτών για το τι θα γίνει στην Ελλάδα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και συγκεκριμένα όταν θα λήγει το μνημόνιο.
Είναι ξεκάθαρο ότι, παρά την καλοκαιρινή ηρεμία που επικρατεί στις σχέσεις Αθήνας – δανειστών, οι επενδυτές δεν έχουν πειστεί ότι η χώρα έχει βρει τον βηματισμό της. Και αυτό τόσο επειδή η συμφωνία του Eurogroup αφήνει σημαντικά θέματα άλυτα, όσο και γιατί η κυβέρνηση καλείται να εφαρμόσει ένα βαρύ πρόγραμμα τους επόμενους μήνες και τα επόμενα έτη. Ειδικότερα στα άλυτα θέματα που έχουν μείνει από τη συμφωνία της 24ης Mαΐου περιλαμβάνονται:
1. Η παραπομπή για το τέλος του έτους της συζήτησης για το ελληνικό χρέος. Αν και οι επενδυτές γνωρίζουν ότι δεν αναμένεται κάποια «εντυπωσιακή» αλλαγή στο ελληνικό χρέος, καθώς η Ευρωζώνη αντιστέκεται στις σχετικές πιέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), ωστόσο περιμένουν να δουν πού θα καταλήξει η συζήτηση, αφού όσο μένει ανοικτό το θέμα αποτελεί παράγοντα αστάθειας και αβεβαιότητας.
2. Η συμμετοχή ή μη του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα. Η Ευρωζώνη έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει το ΔΝΤ να έχει ενεργό συμμετοχή στην Ελλάδα, με χρηματοδότηση, αλλά το Ταμείο έχει βάλει τους δικούς του όρους για να συνάψει νέο πρόγραμμα με την ελληνική κυβέρνηση. Και αυτοί οι όροι έχουν να κάνουν με την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και τη ρύθμιση του χρέους.
Για να φθάσει, όμως, η συζήτηση στα δύο παραπάνω θέματα, η Αθήνα θα πρέπει να τηρήσει όλα όσα έχει υποσχεθεί. Εως τα τέλη Σεπτεμβρίου θα πρέπει να έχει υλοποιήσει τα 15 προαπαιτούμενα μέτρα που θα οδηγήσουν στην εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ και κατ’ επέκταση στην οριστική ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.
Στη συνέχεια θα πρέπει να ξεκινήσει ο δεύτερος έλεγχος και να κλείσει έως τις αρχές Νοεμβρίου. Σε αυτόν, τα μεγάλα «αγκάθια» είναι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και η ολοκλήρωση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος που «κρύβει» την κόντρα κυβέρνησης και τρόικας για το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων. Πέραν αυτών, για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος, θα πρέπει να έχουν γίνει, μεταξύ άλλων, και τα παρακάτω:
• Σταδιακή έναρξη χορήγησης ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
• Τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας για τα «κόκκινα» δάνεια σχετικά με την εξειδίκευση για τις εξωδικαστικές ρυθμίσεις.
• Ολοκλήρωση της αξιολόγησης των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
• Πλήρης εφαρμογή της εργαλειοθήκης Ι του ΟΟΣΑ, που αφορά στα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα.