Το α΄ μισό του 2016 η οικονομία, όπως αναμενόταν λόγω των νέων μέτρων, διολίσθησε στην ύφεση (-1,4% το ΑΕΠ το α΄ 3μηνο σε ετήσια βάση) με μικρή επιδείνωση σε μια σειρά από δείκτες και άλλα μεγέθη (π.χ. βιομηχανική παραγωγή, εξαγωγές, ανεργία). Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι η επίπτωση των μέτρων θα συνεχίσει και το υπόλοιπο του έτους, κάνει πολλούς να προβλέπουν ακόμη χειρότερη εξέλιξη στο β΄ μισό του 2016.
Υπό το πρίσμα αυτό παρερμηνεύουν, μάλιστα, ορισμένες εξελίξεις όπως, για παράδειγμα, τη μείωση των κενών θέσεων εργασίας στη διάρκεια των 5 τελευταίων τριμήνων, την οποία εκλαμβάνουν ως απώλεια νέων ευκαιριών απασχόλησης για τους Ελληνες (βλ. «Καθημερινή» 2/8/2016, «Παρά τις αλλαγές, δεν δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας»). Πρόκειται, όμως, για μία αυθαίρετη εκτίμηση, αφού κανείς δεν γνωρίζει για ποιον λόγο οι αποκρινόμενοι επιχειρηματίες μειώνουν την πρόθεση άμεσης πρόσληψης νέων εργαζομένων, είτε επειδή ήδη προσέλαβαν και κάλυψαν τις ανάγκες τους, ή επειδή προσάρμοσαν τις ανάγκες τους σε νέα χαμηλότερα επίπεδα παραγωγής. Γεγονός, όμως, είναι πως στη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου η μισθωτή απασχόληση αυξήθηκε κατά 335.000, εξέλιξη που μάλλον υποδηλώνει κάλυψη πολλών πρωτύτερα κενών θέσεων εργασίας.
Πρέπει να σημειωθεί, εξάλλου, πως το β΄ τρίμηνο 2016 η αύξηση των καθαρών θέσεων μισθωτής εργασίας ήταν πολύ μεγαλύτερη (200.830), ενώ πρόσφατη έρευνα του τμήματος Εφαρμοσμένης Ερευνας και Καινοτομίας του ALBA Graduate Business School για το διάστημα Φεβρουαρίου – Μαΐου 2016 έδειξε πως οι επιχειρήσεις (πάνω από το 40%) βρίσκονται σε τροχιά προσλήψεων.
Τα παραπάνω συμπεράσματα, τα οποία βαίνουν αντίθετα με την κυρίαρχη αντίληψη που επικρατεί στα μίντια, υποστηρίζονται κι από μια σειρά άλλων εξελίξεων όπως:
1. Οι πρόσφατες δηλώσεις του διοικητή της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρα, για θετικότερες εξελίξεις στην οικονομία και υπάρχουν στοιχεία γι’ αυτό.
2. Η μείωση του ποσοστού ανεργίας σε 23,5% τον Μάιο 2016 έναντι 25,5% τον Μάιο 2015 με ταυτόχρονη επιτάχυνση της αύξησης της απασχόλησης (3% το α΄ 4μηνο 2016 έναντι 1,2% την ίδια περίοδο 2015).
3. Η επιστροφή καταθέσεων στις τράπεζες (1 δισ. τον Ιούνιο και κατά «Καθημερινή» 4 δισ. έως και τον Ιούλιο).
4. Η αύξηση της ρευστότητας από την ΕΚΤ και η χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων που συνοδεύθηκε με αναβάθμιση των ελληνικών τραπεζών από τη Standard & Poors.
5. Οι εκτιμήσεις για αύξηση της τουριστικής κίνησης και φέτος (βλ. δελτίο Alpha Bank), παρά τη μείωση σε ορισμένα νησιά του Ανατ. Αιγαίου λόγω προσφυγικών ροών.
6. Η όψιμη βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης (-69,2 τον Ιούλιο από -73,7 τον Απρίλιο) και του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών (98 τον Ιούλιο έναντι 97,5 τον Απρίλιο).
7. Η βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Ιούλιο (90,9 έναντι 82,1 πέρυσι τον ίδιο μήνα), όπως και η αντίστοιχη βελτίωση του δείκτη προμηθειών των μάνατζερ ΡΜΙ (48,7 έναντι 30,2).
8. Η αύξηση εισροής ξένων άμεσων επενδύσεων: 29 εκατ. το δίμηνο Απριλίου – Μαΐου 2016 έναντι 15,7 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο 2015 (και -0,7 το α΄ 5μηνο έναντι -142,4 εκατ. το α΄ 5μηνο 2015).
9. Η μείωση του αποπληθωρισμού το α΄ εξάμηνο σε -0,9% έναντι -2,3% την ίδια περίοδο του 2015.
Κατόπιν όλων αυτών κι εφόσον δεν υπάρξει διεθνώς κάποια σοβαρή αρνητική εξέλιξη, είναι λογικό να αναμένουμε βελτίωση και όχι επιδείνωση της ελληνικής οικονομικής κατάστασης στο υπόλοιπο του έτους.
* Η κ. Ράνια Αντωνοπούλου είναι αναπλ. υπουργός Εργασίας.