• Κεφαλαιοποιούμενα ή διανεμόμενα λογιστικά κέρδη: Κεφαλαιοποιούμενα ή διανεμόμενα λογιστικά κέρδη για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων, υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση κατά το έτος κεφαλαιοποίησης ή διανομής τους (Γνωμοδότηση ΝΣΚ 178/2016). Συνεπώς, τα παραπάνω ποσά δεν συναθροίζονται με τα υπόλοιπα κέρδη του αντίστοιχου φορολογικού έτους, ούτε συμψηφίζονται με μεταφερόμενες φορολογικές ζημίες προηγούμενων ετών.
• Μη έκπτωση ΦΠΑ: Δεν αντίκειται στις αρχές του ευρωπαϊκού δικαίου η μη αναγνώριση του δικαιώματος έκπτωσης ΦΠΑ σε περιπτώσεις που συνιστούν φοροδιαφυγή, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (C-332/15, Astone). Ως εκ τούτου, κράτος-μέλος της Ε.Ε. μπορεί να αποκλείει το δικαίωμα έκπτωσης, εάν ο υποκείμενος στον φόρο δεν έχει καταβάλει τον οφειλόμενο ΦΠΑ, δεν έχει υποβάλει δηλώσεις και δεν έχει καταχωρίσει στα λογιστικά του βιβλία τα εκδιδόμενα και εξοφλούμενα σχετικά τιμολόγια. Εναπόκειται, βέβαια, στις φορολογικές αρχές να αποδεικνύουν κάθε φορά ότι οι παραπάνω περιστάσεις αποτελούν απάτη ή καταχρηστική πρακτική.
•Σχηματισμός προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις: Ως γνωστόν, δυνατότητα κατάσχεσης στα χέρια τρίτου προς ικανοποίηση απαιτήσεων του Δημοσίου παρέχεται με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ). Στην περίπτωση αυτή, απαιτήσεις του (αρχικού) οφειλέτη έναντι τρίτων εκχωρούνται αυτοδικαίως στο Δημόσιο. Πριν από την είσπραξη των υπό κατάσχεση οφειλών, δεν επέρχεται εξόφληση και ικανοποίηση του Δημοσίου, ενώ ο οφειλέτης εξακολουθεί να ευθύνεται και διατηρεί τις προσωπικές του αξιώσεις έναντι των τρίτων. Κατά συνέπεια, επιτρέπεται στον (αρχικό) οφειλέτη-νομικό πρόσωπο ο σχηματισμός προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων αλλά και η έκπτωση των αντίστοιχων ποσών, χωρίς να εξετάζεται εάν έχει προηγηθεί εκχώρηση των συγκεκριμένων απαιτήσεων στο Δημόσιο στο πλαίσιο κατάσχεσης στα χέρια τρίτου. Για τον σχηματισμό των προβλέψεων εξακολουθούν βέβαια να ισχύουν, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση, οι σχετικές προϋποθέσεις του ΚΦΕ.
• Ειδικότερες οι διατάξεις του εγκλήματος της φοροδιαφυγής: Οι διατάξεις του εγκλήματος της φοροδιαφυγής (κατάρτιση πλαστών ή εικονικών τιμολογίων) αποκλείουν ως ειδικότερες την εφαρμογή των διατάξεων περί πλαστογραφίας. Αν, όμως, με την κατάρτιση των πλαστών φορολογικών στοιχείων υπάρχει πρόθεση όχι μόνο φοροδιαφυγής, αλλά και παράνομης ωφέλειας, βλάβης τρίτου ή πρόκληση περαιτέρω ζημίας στο Δημόσιο, τότε οι ειδικές διατάξεις της φοροδιαφυγής δεν εκτοπίζουν εξ ολοκλήρου την εφαρμογή των διατάξεων της πλαστογραφίας.
• Είσπραξη οφειλών «κατά προτεραιότητα»: Η φορολογική διοίκηση έχει τη δυνατότητα να επιλέγει κατά προτεραιότητα εκείνες τις υποθέσεις οφειλών που θα επιδιώξει να εισπράξει πρώτα. Η επιλογή γίνεται σύμφωνα με κριτήρια ανάλυσης κινδύνου αλλά και με βάση άλλα κριτήρια, τα οποία δεν δημοσιοποιούνται. Η πορεία των εισπράξεων του Δημοσίου από ληξιπρόθεσμες οφειλές δημοσιεύεται στον διαδικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών.
• Μη έκδοση – ανακριβής έκδοση/λήψη φορολογικών στοιχείων: Ελάχιστο ύψος προστίμου αθροιστικά ανά φορολογικό έλεγχο καθορίζεται πλέον για παραβάσεις μη έκδοσης και ανακριβούς έκδοσης ή λήψης φορολογικών στοιχείων που διαπιστώνονται μετά τις 25.07.2016. Σε 250 ευρώ ανέρχεται το ελάχιστο πρόστιμο στους υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων, ενώ αυξάνεται στα 500 ευρώ για τους υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών. Το ανωτέρω ελάχιστο ύψος αυξάνεται επίσης σε περίπτωση επανάληψης της ίδιας φορολογικής παράβασης εντός πενταετίας.
• Παρακράτηση 3% σε δημόσιο τεχνικό έργο: Ψηφίστηκε ρύθμιση σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση εισφοράς όλου ή μέρους δημόσιου τεχνικού έργου από τον αρχικό ανάδοχο σε κοινοπραξία ή εταιρεία στην οποία συμμετέχει και ο ίδιος, η παρακράτηση του 3% διενεργείται μόνο από τον εργοδότη κατά την καταβολή του ανταλλάγματος στον αρχικό ανάδοχο.
• Πρόστιμα σχετικά με ΑΦΜ: Σε περίπτωση που φορολογούμενος, φυσικό, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, δεν λάβει ΑΦΜ ως όφειλε (εγγραφή στο φορολογικό μητρώο-απόδοση ΑΦΜ) ή εγγράφεται στο φορολογικό μητρώο περισσότερες φορές, του επιβάλλεται πρόστιμο 2.500 ευρώ. Μέχρι 31.12.2013 το πρόστιμο για την χρήση περισσότερων ΑΦΜ από ένα πρόσωπο ανερχόταν σε 4.400 ευρώ.
• Απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ: Απαλλαγή από τον κύριο και συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ προβλέπεται για ακίνητα ως προς τα οποία ισχύει απαγόρευση οποιασδήποτε χρήσης (όπως, για παράδειγμα, σε περίπτωση δέσμευσης ακινήτου για κοινόχρηστο ή κοινωφελή σκοπό). Μειωμένος ΕΝΦΙΑ καταβάλλεται στις περιπτώσεις μερικής απαγόρευσης χρήσης, με τη μείωση να ανέρχεται σε 30% για ακίνητα εκτός σχεδίου και σε 60% για ακίνητα εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού.
•Καταβολή ΕΝΦΙΑ: Η καταβολή του ΕΝΦΙΑ θα ολοκληρωθεί στο τέλος Ιανουαρίου 2017, αντί για το Δεκέμβριο του 2016, όπως προέβλεπε αρχικά ο νόμος και θα καταβληθεί σε πέντε μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να ξεκινά το τέλος Σεπτεμβρίου 2016.
Πηγή: Grant Thornton