• Φορολογικά εκτεθειμένες είναι οι επιχειρήσεις που μεταφέρουν εικονικά την έδρα τους εκτός Ελλάδας. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο επιτρέπει στις ελληνικές φορολογικές αρχές να αγνοήσουν τεχνητές διευθετήσεις με σκοπό τη φοροδιαφυγή ή τη φοροαποφυγή, ενώ οι αυστηροί κανόνες για τη φορολογική κατοικία επιτρέπουν στις ελεγκτικές αρχές να θεωρήσουν μια αλλοδαπή εταιρεία ως ελληνική για φορολογικούς σκοπούς (άρα υπόχρεη σε φόρο στην Ελλάδα), εφόσον η εταιρεία αυτή δεν διαθέτει πραγματική υπόσταση, αλλά ελέγχεται και διοικείται από την Ελλάδα. Οπως παρουσίασε η «Καθημερινή», το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη κινηθεί προς τον εντοπισμό και τον έλεγχο τέτοιων επιχειρήσεων που έχουν μεταφερθεί εικονικά.
• Κοινοπραξία που ασκεί εμπορική δραστηριότητα έχει υποχρέωση καταχώρισης στο ΓΕΜΗ και αποκτά ικανότητα δικαίου και πτωχευτική ικανότητα. Αναλογική εφαρμογή έχουν, μάλιστα, στην περίπτωση αυτή οι διατάξεις για τις ομόρρυθμες εταιρείες.
• Δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης ενός ακινήτου και της αποζημίωσης που κατεβλήθη λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης αυτού. Η παραπάνω ωφέλεια προκύπτει αποκλειστικά και μόνο λόγω της εκποίησης, στην οποία η επιχείρηση δεν προβαίνει οικειοθελώς αλλά αναγκαστικά. Κατά συνέπεια, η φορολόγηση της ωφέλειας καθιστά την αποζημίωση μη πλήρη και συνιστά παραβίαση της συνταγματικά κατοχυρωμένης προστασίας της ιδιοκτησίας (ΣτΕ 387/2015).
• Η ταμειακή βεβαίωση του επίδικου χρέους το καθιστά ληξιπρόθεσμο, με αποτέλεσμα να αρχίζει η επιβολή των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής. Η χορήγηση αναστολής από το Διοικητικό Δικαστήριο δεν αδρανοποιεί αναδρομικά την ταμειακή βεβαίωση, αλλά, απλώς, εμποδίζει τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του οφειλέτη για την είσπραξη του βεβαιωθέντος ποσού. Δεν απαλλάσσεται, συνεπώς, ο οφειλέτης από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής για όσο διάστημα διαρκεί η αναστολή (ΣτΕ 311/2016). Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση ταμειακής βεβαίωσης ποσοστού επί του επίδικου χρέους. Υπενθυμίζεται, για τα φορολογικά χρέη που γεννώνται μετά την 1.1.2014 οφείλονται τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ανεξάρτητα από τη διοικητική ή δικαστική αναστολή τμήματος ή του συνόλου της φορολογικής οφειλής.
• Για την απαλλαγή ληξιπρόθεσμων οφειλών (που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κώδικα φορολογικής διαδικασίας) σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας από τους τόκους ή το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής, πρέπει ο φορολογούμενος να έχει εξοφλήσει το συνολικό ποσό των φόρων για τους οποίους επιβλήθηκαν οι αντίστοιχοι τόκοι/πρόστιμα. Αιτήματα απαλλαγής για τα οποία δεν έχει προηγηθεί εξόφληση, κατά τα παραπάνω, απορρίπτονται από τη φορολογική διοίκηση. Αντίστοιχα, ισχύουν και κατά τον κώδικα είσπραξης δημοσίων εσόδων για τις εν γένει οφειλές προς το Δημόσιο.
• Η φοροδιαφυγή και η μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο αποτελούν δύο ξεχωριστά αδικήματα και επομένως τιμωρούνται διακριτά ως διαφορετικές εγκληματικές συμπεριφορές. Κατά συνέπεια, σε περίπτωση αμετάκλητης καταδίκης ενός προσώπου για φοροδιαφυγή, δεν παράγεται δεδικασμένο και άρα πρακτικά δεν εμποδίζεται η άσκηση ποινικής δίωξης ή η καταδίκη του ίδιου προσώπου για το έγκλημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο στο μέλλον (Α.Π. 130/2016, 459/2015).
• H απόσβεση των άυλων περιουσιακών στοιχείων και δικαιωμάτων μιας επιχείρησης αρχίζει από τον επόμενο μήνα εντός του οποίου ξεκινάει η χρήση ή εκμετάλλευση αυτών, ανεξαρτήτως του εάν η επιχείρηση αποκόμισε ή όχι έσοδα από την εκμετάλλευση αυτή. Σε περίπτωση που ο χρόνος έναρξης της φορολογικής απόσβεσης δεν συμπίπτει με την έναρξη του φορολογικού έτους, η απόσβεση των άυλων στοιχείων υπολογίζεται σε τόσα δωδέκατα της ετήσιας απόσβεσης όσοι είναι οι μήνες μέχρι το τέλος του έτους αυτού (ΠΟΛ 1079/2016).
• Οι πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος, καθώς η αποτίμηση απαιτήσεων, υποχρεώσεων και διαθεσίμων σε ξένο νόμισμα δεν αποτελεί επιχειρηματική συναλλαγή, ώστε τα προερχόμενα από αυτή έσοδα να αποτελούν έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Αντίστοιχα, οι χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές δεν εκπίπτουν ως δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.
• Δόθηκε τετράμηνη παράταση μέχρι και 30 Νοεμβρίου 2016 για την υποβολή αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 ετών 2010 και επόμενων, σύμφωνα με τροπολογία που ψηφίστηκε από τη Βουλή. Πρακτικά, για τη συγκεκριμένη περίοδο το πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης μειώνεται στο μισό.
• Οι οφειλές ΕΝΦΙΑ συμψηφίζονται υποχρεωτικά με το ποσό επιστροφής φόρου που προκύπτει κατόπιν εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το αντίστοιχο φορολογικό έτος. Τυχόν υπολειπόμενη διαφορά μετά τον συμψηφισμό θα επιστρέφεται στον φορολογούμενο.
• Σε περίπτωση τακτοποίησης αυθαιρεσίας, ως «έτος κατασκευής» στη δήλωση Ε9 συμπληρώνεται το έτος τακτοποίησης, όπως αυτό προκύπτει με βάση τη σχετική έκθεση του αρμόδιου μηχανικού.
Πηγή: Grant Thornton