Εργασία μειωμένου ή και μηδενικού ωραρίου προκειμένου να αποτραπούν οι ομαδικές απολύσεις, δημιουργία μηχανισμού που θα προβλέπει την εκπροσώπηση των εργαζομένων στη διαπραγμάτευση για την υπογραφή μιας σύμβασης, προκειμένου αυτή στη συνέχεια να καλύπτει το σύνολο του κλάδου ή της επαγγελματικής ομάδας, αλλά και επανεξέταση του νέου θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) προτείνουν οι «σοφοί» για τα εργασιακά. Στο πόρισμα που βρίσκεται στα χέρια του υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου αλλά και των εκπροσώπων των δανειστών, η 8μελής Διεθνής Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων μπορεί να μη ζητεί νέες σκληρές παρεμβάσεις στα εργασιακά, θέτει όμως μία σειρά από αστερίσκους και προϋποθέσεις κυρίως στα θέματα που η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει θέσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Είναι τα ίδια θέματα για τα οποία δεν προκύπτει ομοφωνία μεταξύ των μελών. Στο πλέον ακανθώδες ζήτημα της απελευθέρωσης ή όχι των ομαδικών απολύσεων, η επιτροπή αφήνει να εννοηθεί ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θα είναι καταδικαστική για την Ελλάδα και για τον λόγο αυτό αναφέρει ότι μετά την έκδοσή της, το ισχύον σύστημα θα πρέπει «είτε να καταργηθεί, είτε να αντικατασταθεί με ένα άλλο σύστημα, εκ των προτέρων έγκρισης του σχεδίου απολύσεων».
Μάλιστα, σε περιπτώσεις προσωρινής οικονομικής δυσχέρειας προτείνεται η δυνατότητα εργασίας «μειωμένου ωραρίου» προκειμένου να αποτραπούν οι ομαδικές απολύσεις. Οι «σοφοί» δεν αποκλείουν την πιθανότητα διαθεσιμότητας του εργαζομένου, με το κράτος να καταβάλει επίδομα ανεργίας και να καλύπτει ασφαλιστικά τον εργαζόμενο για το διάστημα που δεν θα εργάζεται.
Στο θέμα του κατώτατου μισθού, η πλειοψηφία δέχεται αυτός να καθορίζεται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, έπειτα από διαβούλευση των κοινωνικών εταίρων με ανεξάρτητους ειδικούς. Διαφωνία υπάρχει και για τους κατώτατους μισθούς των νέων (στα 511 ευρώ μεικτά σήμερα, έναντι 586 ευρώ των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων), με την πλειοψηφούσα πλευρά να δέχεται ότι ο μειωμένος κατώτατος μισθός για τους νέους θα πρέπει να έχει διάρκεια το πολύ 2 έτη.
Πολλαπλές ερμηνείες επιδέχεται και η ομόφωνη πρόταση της επιτροπής για επαναφορά της επεκτασιμότητας των κλαδικών ή ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων εφόσον κριθούν «αντιπροσωπευτικές», καλύπτουν δηλαδή «το 50% των εργαζομένων της διαπραγματευτικής μονάδας (κλάδου ή επαγγέλματος». Αν και η δυνατότητα του εκάστοτε υπουργού Εργασίας να επεκτείνει την ισχύ της κλαδικής σύμβασης σε ολόκληρο τον κλάδο, αποτελεί αίτημα τόσο των συνδικάτων όσο και της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, το γεγονός ότι οι εμπειρογνώμονες θέτουν θέμα «αξιόπιστου ελέγχου» του ποσοστού των εργαζομένων που εκπροσωπούνται, ενδέχεται και στην πράξη να ακυρώνει την εύνοια. Και αυτό, γιατί σήμερα η συνδικαλιστική πυκνότητα στη χώρα μας δεν ξεπερνά το 15%. Πριν από το 2ο μνημόνιο, μια κλαδική σύμβαση μπορούσε να κηρυχθεί υποχρεωτική, εφόσον δέσμευε εργοδότες οι οποίοι απασχολούσαν τουλάχιστον το 51% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος.
Διαφωνία υπάρχει στην επιτροπή σχετικά με το αίτημα της ελληνικής πλευράς να επανέλθει η αρχή της εύνοιας, να μην μπορούν δηλαδή συλλογικές συμβάσεις χαμηλότερου επιπέδου (π.χ. επιχειρησιακές) να προβλέπουν χειρότερους όρους από τις εθνικές ή τις κλαδικές. Η πλειοψηφία βέβαια δέχεται αυτό να ισχύει υπό προϋποθέσεις. Προτείνει δηλαδή, οι κοινωνικοί εταίροι να προβλέπουν ρήτρες που θα επιτρέπουν προσωρινές αποκλίσεις, σε επείγουσες περιπτώσεις.
Η επιτροπή με ομοφωνία επισημαίνει πως εάν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, οι όροι της συλλογικής σύμβασης μπορούν να καθορίζονται μέσω διαιτησίας. Παρότι, βέβαια, η ελληνική δικαιοσύνη έχει κρίνει την απαγόρευση της μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ αντισυνταγματική, οι «σοφοί» τη χαρακτηρίζουν «έσχατο μέσο» και αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο επανεξέτασης του νέου θεσμικού πλαισίου λειτουργίας του ΟΜΕΔ, μέχρι το 2018.
Χωρίς ιδιαίτερες παρεμβάσεις αφήνει η επιτροπή το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την κήρυξη απεργίας, ενώ δεν προβλέπει και άρση της απαγόρευσης της ανταπεργίας (λοκ άουτ).