H συνεχής διολίσθηση της Ελλάδας στις διεθνείς κατατάξεις αξιολόγησης στη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας δεν αντανακλά παρά μέρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει όποιος θέλει να ξεκινήσει μια εταιρεία, οιουδήποτε τύπου, στην Ελλάδα. Παρά τις αλλεπάλληλες εξαγγελίες των τελευταίων ετών αλλά και τη νομοθέτηση πολλών αλλαγών, οι υπηρεσίες μιας στάσης και το fast track τείνουν να γίνουν ανέκδοτα στην αγορά, καθώς στην πράξη ελάχιστα έχουν διευκολύνει την έναρξη επιχειρήσεων και την υλοποίηση επενδύσεων.
Είναι χαρακτηριστικό πως στην ιστοσελίδα του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) υπάρχουν αναρτημένες στην κατηγορία του θεσμικού πλαισίου περισσότερες από 200 εγκύκλιοι, επιστολές και αποφάσεις που διέπουν την έναρξη, τη σύσταση και τη λειτουργία επιχειρήσεων στην Ελλάδα, πέραν των άφθονων βασικών νόμων και των δεκάδων υπουργικών αποφάσεων.
Ο ΟΟΣΑ προ δύο ετών προχώρησε σε ένα πρόγραμμα μέτρησης των διοικητικών επιβαρύνσεων σε ορισμένους τομείς στην Ελλάδα. Προέκυψε ότι το κόστος των επιχειρήσεων από επιβαρύνσεις αυτής της φύσεως έφθασε στα 3,28 δισ. ευρώ. «Και αμέτρητες εργατοώρες», προσθέτουν κύκλοι της αγοράς. Το υπουργείο Οικονομίας έθεσε προ ημερών σε διαβούλευση νομοσχέδιο με τίτλο «Νέο θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας και άλλες διατάξεις» και με αντικείμενο νέο σύστημα αδειοδότησης των επιχειρήσεων που αφορά μόνον τον κλάδο της μεταποίησης τροφίμων και πότων, τις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και τις τουριστικές. Μνημονιακή υποχρέωση η συγκεκριμένη ενέργεια, αναμένεται να έχει την ίδια κατάληξη με τα περισσότερα ανάλογα νομοθετήματα: «Να μείνει νεκρό γράμμα», σημειώνει στην «Κ» νομικός που ειδικεύεται στην αδειοδότηση επιχειρήσεων.
Τι συμβαίνει στην πράξη σήμερα; Κατ’ αρχάς, κατά την ίδρυση μιας επιχείρησης και την εγγραφή της στο ΓΕΜΗ, το επιμελητήριο, για παράδειγμα, που λειτουργεί στην Αθήνα ως υπηρεσία μιας στάσης, κλείνει ραντεβού δύο εβδομάδες μετά λόγω φόρτου εργασίας, αναφέρουν πηγές της αγοράς. Υστερα, αναφέρεται το εξής φαινόμενο: πολλοί υπάλληλοι στις διευθύνσεις ανάπτυξης στις περιφερειακές ενότητες, ανάλογα με το είδος της άδειας, ακόμη και όπου προβλέπεται άπρακτη προθεσμία (πέραν της οποίας θεωρείται ότι ο διοικούμενος μπορεί να προχωρήσει αυτοδικαίως στο επόμενο στάδιο), στέλνουν συχνά κάποιες προσχηματικές παρατηρήσεις και ζητούν την επανυποβολή πιστοποιητικών και άλλων εγγράφων και έτσι επανεκκινούν τη διαδικασία. Αρα η θέσπιση άπρακτης ημερομηνίας δεν περιορίζει σε κανένα βαθμό τις απαιτούμενες ημέρες αδειοδότησης, που σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν τους έξι μήνες.
Επίσης, αν δεν υπάρχει χωροταξική καθαρότητα στην περιοχή, παρατηρούνται και άλλες καθυστερήσεις. Αν η δραστηριότητα είναι Α1 ή Α2 περιβαλλοντικής κατάταξης ή μέσης και υψηλής όχλησης, επίσης μπαίνει κανείς σε διαδικασίες με περισσότερα στάδια. Και για τα ξενοδοχεία το ίδιο. Οι μεγάλες μονάδες «τιμωρούνται» μάλιστα με πολλά επιπλέον στάδια αδειοδότησης.
Τι γίνεται με την ίδρυση Α.Ε.; Τη διαδικασία περιγράφει στην «Κ» μεγάλη πολυεθνική συμβουλευτική επιχείρηση: Η σύσταση γίνεται μέσω του συμβολαιογράφου που λειτουργεί ως υπηρεσία μιας στάσης. Τα έγγραφα για τη σύσταση συγκεντρώνονται και προσκομίζονται σε αυτόν, προκειμένου να προχωρήσει ηλεκτρονικά τη διαδικασία της σύστασης τόσο στο ΓΕΜΗ όσο και στις φορολογικές αρχές με τη λήψη ΑΦΜ. Το πρώτο βήμα πριν από τη σύσταση μπορεί να διαρκέσει τρεις εβδομάδες. Και αυτό αν όλα πάνε καλά. Στην περίπτωση που αλλοδαπή εταιρεία επιθυμεί να συστήσει Α.Ε. στην Ελλάδα, θα πρέπει να λάβει ΑΦΜ. Θα πρέπει επίσης να λάβουν ΑΦΜ στην Ελλάδα ο πρόεδρος του Δ.Σ., τα μέλη του και ο CEO της υπό σύσταση εταιρείας. Επίσης θα πρέπει να προσκομίσουν το καταστατικό της αλλοδαπής εταιρείας, πιστοποιητικό ενημερότητας και απόφαση του αλλοδαπού Δ.Σ. για τη σύσταση της ελληνικής Α.Ε. τα οποία θα πρέπει να είναι επικυρωμένα, να φέρουν τη σφραγίδα Apostille της Χάγης και να είναι μεταφρασμένα…
Δηλαδή, απίστευτος κυκεώνας, με άγνωστο αποτέλεσμα.
Πλήθος δικαιολογητικών, αμέτρητοι φορείς
Στην περίπτωση που ο ιδρυτής είναι Ελληνας, θα πρέπει απλώς να προσκομίσει επικυρωμένο αντίγραφο της ταυτότητάς του, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα μέλη Δ.Σ. και τον διευθύνοντα σύμβουλο. Ομως χρειάζονται: υπογεγραμμένο μισθωτήριο για την έδρα, καταστατικό, προέλεγχος επωνυμίας στο Εμπορικό Επιμελητήριο και φορολογικά έγγραφα συμπληρωμένα για την έναρξη στην αρμόδια ΔΟΥ. Μόνον τότε περνά στη καθαυτή σύσταση της εταιρείας. Αφού προσκομιστούν, λοιπόν, τα έγγραφα στον συμβολαιογράφο και υπογραφεί το καταστατικό, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η ηλεκτρονική διαδικασία σύστασης της εταιρείας.
Στο διάστημα αυτό θα πρέπει το μισθωτήριο της έδρας της εταιρείας να αναρτηθεί στο Taxisnet και ακολούθως αντίγραφό του να προσκομιστεί στον συμβολαιογράφο. Επίσης απαιτείται φορολογική ενημερότητα ιδρυτή και αντίγραφο τραπεζικού λογαριασμού. Μετά ο ιδρυτής θα πρέπει να ολοκληρώσει και την εγγραφή στο ΓΕΜΗ με την ηλεκτρονική καταχώριση εγγράφων και την απόκτηση ηλεκτρονικής σελίδας της εταιρείας, στην οποία θα πραγματοποιούνται όλες οι δημοσιεύσεις. Ακόμη θα πρέπει να απευθυνθεί στο επιμελητήριο για εγγραφή και καταβολή συνδρομής, στο ΙΚΑ ως εργοδότης, να αποστείλει ειδοποίηση προς την Επιθεώρηση Εργασίας και τον ΟΑΕΔ για την πρόσληψη προσωπικού και να προχωρήσει στο άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού, προκειμένου να κατατεθεί το μετοχικό κεφάλαιο (απαιτείται ειδική μνεία κατά την καταβολή) και για τον σκοπό των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Αν ύστερα απ’ όλα τα παραπάνω έχει κουράγιο, συνεχίζει…
«Γολγοθάς» 6 βημάτων ακόμη και μετά το στήσιμο της εταιρείας
Εστω ότι είστε επενδυτής στον τουριστικό κλάδο και έχετε περάσει όλη την οδύσσεια για να στήσετε την εταιρεία που θα λειτουργήσει ένα ξενοδοχείο. Αυτό που σας περιμένει αμέσως μετά, όταν αποφασίσετε να φτιάξετε τη μονάδα, είναι εφιάλτης. Διαβάστε τι πρέπει να συγκεντρώσετε και να υποβάλετε:
• 1o στάδιο: Προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση. Για εκτός σχεδίου γήπεδα και όταν οι χρήσεις γης δεν είναι καθορισμένες χρειάζεται… Προεδρικό Διάταγμα. Εκδίδεται από τις διευθύνσεις Χωροταξίας και Περιβάλλοντος των Περιφερειών ή από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ. Ο επενδυτής υποβάλλει: αίτηση, τοπογραφικά διαγράμματα και φωτογραφίες, προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση, χαρακτηρισμό του οικείου δασαρχείου, περιφερειακών υπηρεσιών Πολιτισμού, καθώς και ειδικές γνωμοδοτήσεις από άλλα υπουργεία ανάλογα με τη θέση του οικοπέδου της επένδυσης.
• 2o στάδιο: Εγκριση καταλληλότητας οικοπέδου. Εκδίδεται από τα περιφερειακά γραφεία τουρισμού ή από το Τμήμα Σχεδιασμού του ΕΟΤ. Ο επενδυτής υποβάλλει: αίτηση, τοπογραφικά διαγράμματα και φωτογραφίες, τεχνική έκθεση, έγκριση ύπαρξης ή κατασκευής κυκλοφοριακού κόμβου, υδροδότησης και ηλεκτροδότησης, προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση από το ΥΠΕΚΑ, μελέτη πυροπροστασίας από την Πυροσβεστική, ειδικές γνωμοδοτήσεις κατά περίπτωση από άλλα υπουργεία.
• 3ο στάδιο: Εγκριση περιβαλλοντικών όρων: εκδίδεται από τις διευθύνσεις Χωροταξίας και Περιβάλλοντος των Περιφερειών ή από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ. Για σύνθετα τουριστικά συγκροτήματα απαιτείται υποβολή πλήρους μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ για μικρά ξενοδοχεία και παραδοσιακά καταλύματα απαιτείται συμπλήρωση σχετικού ερωτηματολογίου περιβαλλοντικών όρων.
• 4o στάδιο: Εγκριση αρχιτεκτονικής μελέτης-σχεδίων. Εκδίδεται από τα περιφερειακά γραφεία Τουρισμού ή από το Τμήμα Σχεδιασμού του ΕΟΤ. Ο επενδυτής υποβάλλει: αρχιτεκτονικά σχέδια και τοπογραφικά, τεχνική έκθεση και την εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
• 5o στάδιο: Οικοδομική άδεια. Εκδίδεται από τη διεύθυνση Πολεοδομίας της νομαρχίας ή του δήμου του τόπου εγκατάστασης. Ο επενδυτής υποβάλλει: αίτηση, άδεια καταλληλότητας, τοπογραφικά, αρχιτεκτονική μελέτη, στατική μελέτη, μελέτη θερμομόνωσης, εγκαταστάσεων, πυροπροστασίας, τίτλο ιδιοκτησίας και πρόσφατο πιστοποιητικό ιδιοκτησίας από το υποθηκοφυλακείο, αιτιολογημένη έκθεση του μελετητή μηχανικού και εγκρίσεις από τα σχετικά υπουργεία.
• 6o στάδιο: Αδεια λειτουργίας. Εκδίδεται από τα περιφερειακά γραφεία Τουρισμού. Ο επενδυτής υποβάλλει: αίτηση, πλήρη φάκελο αρχιτεκτονικών σχεδίων, άδειες και βεβαιώσεις με τεχνικά στοιχεία της επάρκειας του κτιρίου από πλευράς στατικής, αντισεισμικής και δομικής κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ…