Μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών κατά 40,95 ευρώ κατέγραψε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) το 2015 σε σχέση με το 2014, αποτυπώνοντας την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης. Μάλιστα, συρρίκνωσαν τα έξοδά τους στις 11 από τις 12 βασικές κατηγορίες δαπανών, με μοναδική εξαίρεση εκείνες που γίνονται για τις υπηρεσίες υγείας. Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά της οικονομικής πίεσης που βιώνουν τα νοικοκυριά έπειτα από 6 χρόνια λιτότητας. Το 2015 αποφάσισαν να μειώσουν τις δαπάνες τους για κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, ψωμί, ψάρια και φρούτα. Ωστόσο, η δαπάνη για ζαχαρώδη είδη αυξήθηκε και σε αυτή την εξέλιξη συνέβαλε και η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 13% στο 23% για τη συγκεκριμένη κατηγορία ειδών διατροφής. Συνολικά, σε τρέχουσες τιμές η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών υποχώρησε το 2015 σε 1.419,57 ευρώ από 1.460,52 ευρώ που ήταν το 2014 (μείωση 40,95 ευρώ). Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στο πλαίσιο της Ερευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών, προκύπτει ότι το 2015 σε σχέση με το 2014 τα νοικοκυριά μείωσαν τις μηνιαίες δαπάνες τους κατά:
• 2,2% για είδη διατροφής. Το ποσό ανήλθε σε 293,3 ευρώ από 299,79 ευρώ.
• 2,6% για οινοπνευματώδη ποτά και καπνό (57,27 ευρώ αντί 58,8 ευρώ).
• 3,1% για προϊόντα ένδυσης και υπόδησης (83,06 ευρώ από 85,6 ευρώ).
• 3,1% για στέγαση (189,21 ευρώ αντί 195,29 ευρώ).
• 8,6% για διαρκή αγαθά, δαπανώντας 66,49 ευρώ πέρυσι έναντι 72,76 ευρώ το 2014.
• 1,7% για μεταφορές (181,64 ευρώ αντί 184,82 ευρώ).
• 2,7% για επικοινωνία (58,46 ευρώ έναντι 60,08 ευρώ).
• 1,1% για αναψυχή και πολιτισμό (67,59 ευρώ αντί 68,71 ευρώ).
• 8,1% για εκπαίδευση, με τη σχετική δαπάνη να υποχωρεί στα 46,7 ευρώ από 50,84 ευρώ.
• 1,7% για ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια (141,05 ευρώ αντί 143,49 ευρώ).
• 5,3% για διάφορα αγαθά και υπηρεσίες (127,37 ευρώ από 134,49 ευρώ).
Η μοναδική αύξηση που καταγράφηκε είχε να κάνει με τις δαπάνες για την υγεία, οι οποίες ανήλθαν σε 107,06 ευρώ το 2015 από 105,76 ευρώ το 2014 (1,2%). Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι σε πραγματικούς όρους, η μέση μηνιαία δαπάνη μειώθηκε κατά 1,2% ή 16,82 ευρώ, λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού του 2015. Ακόμα όμως και υπό αυτές τις συνθήκες, τα νοικοκυριά μείωσαν τις δαπάνες τους στις 8 από τις 12 βασικές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών.
Σε ό,τι αφορά την ποσοστιαία κατανομή των 12 βασικών κατηγοριών δαπανών των νοικοκυριών, διαπιστώνεται ότι για είδη διατροφής τα νοικοκυριά κατανάλωναν το 2015 το 20,7% της μέσης μηνιαίας δαπάνης τους και ακολουθούσαν η στέγαση (13,3%), οι μεταφορές (12,8%), τα ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια (9,9%), τα διάφορα αγαθά και οι υπηρεσίες (9%), η υγεία (7,5%), τα είδη ένδυσης και υπόδησης (5,8%), τα διαρκή αγαθά (5%), η αναψυχή και ο πολιτισμός (4,7%), οι επικοινωνίες (4,1%), τα οινοπνευματώδη ποτά και ο καπνός (4%) και η εκπαίδευση (3,3%).
Ειδικά για τα είδη διατροφής, το 2015 σε σχέση με το 2014 προκύπτει ότι τα νοικοκυριά κατέβαλαν λιγότερα χρήματα για καφέ, τσάι και κακάο (7%), μεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυμούς φρούτων και λαχανικών (5,3%), γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά (5%), αλεύρι, ψωμί και δημητριακά (4,6%), κρέας (3,7%), ψάρια (2%) και φρούτα (0,6%). Αντιθέτως, καταγράφηκε αύξηση 24% της μηνιαίας δαπάνης για τα λοιπά είδη διατροφής (το μεγάλο ποσοστό της μεταβολής έχει προκύψει από τη συμπερίληψη αγαθών από τις λοιπές κατηγορίες ειδών διατροφής) και για τα διάφορα ζαχαρώδη είδη (ζάχαρη, μαρμελάδες, μέλι κ.λπ.) κατά 5,9%. Η αύξηση της τελευταίας κατηγορίας αποδίδεται κυρίως στην αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στα εν λόγω είδη το 2015 από το 13% στο 23% το 2015, ενώ αύξηση του ΦΠΑ καταγράφηκε και στον καφέ χωρίς όμως να αυξάνεται η δαπάνη των νοικοκυριών γι’ αυτόν. Επίσης, αύξηση της δαπάνης σημειώθηκε και στα λαχανικά (0,7%) και στα λίπη και έλαια (0,6%).
Σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών, σχεδόν όλα έχουν έγχρωμη τηλεόραση (99,6%) και κινητό τηλέφωνο (90,1%), ενώ 2 στα 3 διαθέτουν Ι.Χ. αυτοκίνητο. Επίσης, μόλις το 39,8% των νοικοκυριών χρησιμοποιεί την κεντρική θέρμανση ως κύρια πηγή θέρμανσης.