Ελλειμματικές ποσότητες παραδίδει στους καταναλωτές το 15% σχεδόν των πρατηρίων, σύμφωνα με μελέτη του ΕΜΠ, η οποία διαπιστώνει επίσης συσχέτιση παραβατικότητας και πρατηρίων με χαμηλές τιμές καυσίμου. Την ίδια στιγμή, έρευνα του ΙΟΒΕ για τις επιπτώσεις της φορολογίας στην αγορά καυσίμων επισημαίνει ότι ο στόχος των εσόδων είναι πολύ πιθανόν να μην επιτευχθεί, με την απόκλιση να διευρύνεται σημαντικά στις περιπτώσεις αύξησης του λαθρεμπορίου και χαμηλότερης (από την προβλεπόμενη) οικονομικής ανάπτυξης. Στην ίδια έρευνα διαπιστώνεται ότι η φορολογία καυσίμων στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην Ε.Ε., όπως και η συνεισφορά από φόρους των πετρελαιοειδών.
Τόσο η μελέτη του εργαστηρίου Τεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών του ΕΜΠ όσο και η έρευνα του ΙΟΒΕ πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδας (ΣΕΕΠΕ) και παρουσιάστηκαν χθες σε ειδική εκδήλωση στην οποία παραβρέθηκαν και εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων υπουργείων. Η μελέτη του ΕΜΠ που παρουσιάστηκε από τον υπεύθυνο της ερευνητικής ομάδας καθηγητή Φ. Ζαννίκο, πραγματοποιήθηκε το διάστημα 22 Ιουλίου 2016 έως 3 Αυγούστου 2016 σε 150 πρατήρια της Αττικής με ειδικά διαμορφωμένο όχημα και αφορά την αμόλυβδη βενζίνη 95 οκτανίων, που αποτελεί και το βασικό καύσιμο κίνησης στην Ελλάδα. Σύμφωνα με αυτή, το 15% των πρατηρίων παρέδωσε μικρότερες ποσότητες από αυτές που πληρώθηκαν, χωρίς σε αυτές να συνυπολογίζεται η νόμιμη απόκλιση του 5 τοις χιλίοις. Το μέσο επίπεδο απόκλισης κυμαινόταν γύρω στο 2-3%, ενώ υπήρχαν και περιπτώσεις πρατηρίων που παρέδωσαν ελλειμματικές ποσότητες σε ποσοστό 9%. Οι μεγαλύτερες αποκλίσεις παρατηρήθηκαν σε πρατήρια με χαμηλές τιμές καυσίμων.
Το εντυπωσιακό, σύμφωνα με τα όσα επισήμανε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ο διευθυντής του Εργαστηρίου του ΕΜΠ που πραγματοποίησε τη σχετική μελέτη, καθηγητής Ευριπίδης Λόης, είναι ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι άγνωστα στο υπουργείο Οικονομικών, αφού καταγράφονται μέσω του συστήματος εισροών-εκροών. Το σύστημα αυτό, για το οποίο όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ Γιάννης Αληγιζάκης ολοκληρώθηκε για το 95% των πρατηρίων από τον Ιούλιο του 2015 και ενώ δαπανήθηκαν πάνω από 90 εκατ. ευρώ, παραμένει μέχρι σήμερα ανενεργό, λόγω ανεπαρκούς στελέχωσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι το 85% των πρατηρίων παραδίδει κανονικές ποσότητες καυσίμων.
Η παραβατικότητα, ωστόσο, στην αγορά καυσίμων δεν περιορίζεται στο «κλέψιμο» στην αντλία. Τόσο ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ κ. Γιάννης Αληγιζάκης όσο και ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου κ. Καραχανάς, εστίασαν στη χθεσινή εκδήλωση στην ανάγκη συμπλήρωσης και εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και εντατικοποίησης των ελέγχων, μεταφέροντας την αγωνία του υγιούς κομματιού της αγοράς από τον αθέμιτο ανταγωνισμό που υφίσταται και ο οποίος, όπως εκτίμησαν, θα ενταθεί μετά την αύξηση της φορολογίας. Σύμφωνα με το ΣΕΕΠΕ, τα διαφυγόντα έσοδα για το Δημόσιο από το λαθρεμπόριο υπολογίζονται σε 250-300 εκατ. ευρώ. Υπερφορολόγηση και παραβατικότητα εμφανίστηκαν από τον Σύνδεσμο ως τα δύο κυρίαρχα προβλήματα της αγοράς, η οποία μέσα την περίοδο 2009-2013 συρρικνώθηκε σε ποσοστό 37%.
Σε ό,τι αφορά την υπερφορολόγηση, η μελέτη του ΙΟΒΕ που παρουσιάστηκε χθες από τον επιστημονικό υπεύθυνο Γ. Μανιάτη, αναφέρει ότι νέα αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα θα επιφέρει αύξηση 0,04 ευρώ στη βενζίνη, 0,1 ευρώ στο πετρέλαιο κίνησης και 0,065 ευρώ στο πετρέλαιο θέρμανσης. Η προστιθέμενη αξία για την οικονομία, λόγω αυτής της αύξησης, εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 530 εκατ. ευρώ, η απασχόληση κατά 10.700 θέσεις εργασίας και τα έσοδα από φόρους και εισφορές κατά 178 εκατ. ευρώ. Στους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, η μελέτη αναφέρει την αύξηση του λαθρεμπορίου κατά 4% στο ντίζελ και 1% στις βενζίνες λόγω αύξησης των ΕΦΚ, την αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου στα μέσα επίπεδα της περιόδου 2008-2015, τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και τις ηπιότερες καιρικές συνθήκες.
Προτάσεις κατά λαθρεμπορίου
Εκκληση στην πολιτεία να προχωρήσει στην εφαρμογή και ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, απηύθυνε η διοίκηση του ΣΕΕΠΕ, πέντε ημέρες πριν από την έναρξη της διακίνησης του πετρελαίου θέρμανσης με αυξημένη φορολογία και εν όψει της αναμενόμενης αύξησης του ΕΦΚ και στα καύσιμα κίνησης από την 1η Ιανουαρίου 2017. Σε εκκρεμότητα, σύμφωνα με τον ΣΕΕΠΕ εξακολουθούν να βρίσκονται υπουργικές αποφάσεις για τους σταθμούς αεροπορικών καυσίμων, καθώς η ισχύουσα απόφαση είναι ανεφάρμοστη, η ΚΥΑ για μαρίνες, εργοτάξια, χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων ΚΤΕΛ και ελεύθερες αποθήκες καυσίμων, όπως επίσης και για τις προδιαγραφές και τη διαδικασία εγκατάστασης GPS στα βυτιοφόρα.