Μείωση μισθών κατά 22,5% και περιορισμό των τριετιών προβλέπουν δύο διαιτητικές αποφάσεις που εκδόθηκαν από τον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) και αφορούν τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στον κλάδο των τουριστικών – επισιτιστικών καταστημάτων, καθώς και στον τομέα ζαχαρωδών προϊόντων.
Πρόκειται για αποφάσεις που αφορούν τουλάχιστον το 10% των εργαζομένων στον επισιτισμό, ήτοι σχεδόν 30.000 άτομα και είναι άμεσα εκτελεστέες, καθώς εκδόθηκαν από 5μελή επιτροπή του Οργανισμού. Η αρχική προσφυγή στον ΟΜΕΔ είχε γίνει από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΕ-ΥΤΕ), το 2014, όταν και επετράπη εκ νέου, έπειτα από απόφαση του ΣτΕ και αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία. Μάλιστα, στην περίπτωση της σύμβασης για τα επισιτιστικά και τουριστικά καταστήματα όλης της χώρας, η αρχική, διαιτητική απόφαση της 3μελούς Επιτροπής του Οργανισμού προέβλεπε μειώσεις της τάξης του 20%, έναντι αιτήματος των εργοδοτικών φορέων για -28%. Οι εργοδότες προσέφυγαν στην 5μελή επιτροπή, η οποία, αφού αποδέχθηκε τις δυσμενείς συνέπειες της κρίσης στην ελληνική οικονομία, όρισε μειώσεις μισθών της τάξης του 22,5% έναντι του 2012. Βέβαια, από τα στοιχεία του ΙΚΑ που έλαβε υπόψη της η επιτροπή, για όλη την περίοδο 2012 – 2015 προκύπτει συνολική μείωση μέσων μισθών της τάξης του 26,1%. Το δε ποσοστό των πλήρως απασχολουμένων μειώθηκε από 57,7% τον Ιανουάριο του 2012 σε 41,8% τον Απρίλιο του 2015.
Αντίστοιχα, η πρώτη απόφαση για τους εργαζομένους σε βιομηχανίες, βιοτεχνίες και εργοστάσια ζαχαρωδών προϊόντων προέβλεπε μεν αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των τριετιών –κατά συνέπεια, μείωση του κόστους αυτών–, διατηρούσε όμως τον αριθμό για όλους στο 10. Η τελική απόφαση ορίζει μείωση των επιτρεπόμενων τριετιών από 10 σε 6, μόνο για τους εργαζομένους στα εργαστήρια ζαχαρωδών. Στην πράξη, σύμφωνα με ειδικούς στα εργασιακά, ανοίγει ο δρόμος για μειώσεις μισθών σε όσους απασχολούνται στα εργαστήρια και έχουν πάνω από 6 τριετίες.
Παρά τις δυσμενείς αλλαγές, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων θεωρούν σημαντικό το γεγονός ότι επανέρχονται –έστω και μέσω της διαιτησίας– οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και υπογράφονται κλαδικές συμβάσεις, μέσω των οποίων μάλιστα επανέρχονται σε ισχύ μια σειρά από θεσμικά και οικονομικά αιτήματα που με την επικράτηση των ατομικών συμβάσεων είχαν καταργηθεί.
Τα δύο μέρη (εργοδότες ή εργαζόμενοι) έχουν τη δυνατότητα προσφυγής πλέον στη Δικαιοσύνη, η σύμβαση όμως, σύμφωνα με τον νόμο, θα τεθεί σε ισχύ άμεσα.