Η δρομολόγηση της ιδιωτικοποίησης των ενεργειακών εταιρειών ΔΕΗ, ΕΛΠΕ και ΔΕΠΑ είναι το θέμα που θα κυριαρχήσει στη σημερινή συνάντηση των θεσμών με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, που έχει προγραμματιστεί για τις 11 το πρωί. Οι θεσμοί αναμένεται να ζητήσουν την ενεργοποίηση της πρόβλεψης στο επιχειρησιακό σχέδιο του ΤΑΙΠΕΔ, την έκδοση προκήρυξης πρόσληψης συμβούλων που θα εισηγηθούν τον τρόπο για την ιδιωτικοποίηση του 17% της ΔΕΗ, του 65% της ΔΕΠΑ και του 35% των ΕΛΠΕ. Η δέσμευση που έχει αναλάβει η χώρα προβλέπει την έναρξη της σχετικής διαδικασίας μέσα στο τρίτο τρίμηνο του 2016, προθεσμία που παρήλθε άκαρπη κυρίως λόγω της κάθετης αντίδρασης του πρώην υπουργού Πάνου Σκουρλέτη.
Προτεραιότητα φαίνεται να δίνουν οι θεσμοί στις ιδιωτικοποιήσεις της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ που συνδέονται με τον βασικό στόχο της ενίσχυσης του ανταγωνισμού στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου όπου οι δύο εταιρείες διατηρούν δεσπόζουσα θέση. Στην περίπτωση της ΔΕΗ, αν κανείς εξαιρέσει τη διαφωνία της ΓΕΝΟΠ, η οποία μεταφέρθηκε χθες και στον υπουργό Γιώργο Σταθάκη στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε με το προεδρείο της ομοσπονδίας, το εγχείρημα δεν δείχνει να είναι δύσκολο. Αντιθέτως, η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, που μετά τον πρώτο αποτυχημένο διαγωνισμό μπήκε σε δεύτερη προτεραιότητα προκειμένου να προηγηθούν άλλες μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, όπως η κατάργηση του αποκλειστικού δικαιώματος στην προμήθεια των τριών ΕΠΑ και ο περιορισμός του μεριδίου της ΔΕΠΑ στο σημείο εισόδου του συστήματος μεταφοράς, δεν φαίνεται εύκολη υπόθεση. Το εγχείρημα της νέας ιδιωτικοποίησης αναμένεται να λάβει χώρα σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, το οποίο διαμορφώνεται από την είσοδο στον τομέα της προμήθειας νέων παικτών (Προμηθέας Γκας, M+M), την απώλεια μεριδίων στη χονδρική αγορά μέσω της διάθεσης ποσοστού που ξεκινάει από το 16% των ποσοτήτων της φυσικού αερίου και κλιμακώνεται στο 20% το 2020 σε τρίτους και με τον κίνδυνο απώλειας του μεριδίου που κατέχει ως μέτοχος του 51% των ΕΠΑ στη λιανική αγορά.
Οι θεσμοί, σύμφωνα με πληροφορίες που επιβεβαιώνουν κύκλοι της ΔΕΠΑ, ασκούν πιέσεις για απόσυρση της εταιρείας από τη λιανική αγορά και μάλιστα με διαδικασίες «εξπρές». Οι πιέσεις σε αυτή την κατεύθυνση ξεκίνησαν μετά τη γνωστοποίηση στους θεσμούς της στρατηγικής της ΔΕΠΑ για απευθείας είσοδο στη λιανική μέσω σύστασης θυγατρικής εταιρείας, κάτι που προκάλεσε κυρίως τις αντιδράσεις των συνεταίρων της στις ΕΠΑ (ΕΝΙ και Shell), οι οποίες θα έπρεπε να ανταγωνιστούν τον βασικό τους σήμερα προμηθευτή αερίου. Οι τρεις ΕΠΑ, οι οποίες είναι υποχρεωμένες εκ του νόμου να χάσουν το προνόμιο του μονοπωλίου που είχαν εξασφαλίσει από το 2001 και μέχρι το 2030, χαράσσουν τη στρατηγική τους με βάση τα νέα δεδομένα, ενώ αυτό το διάστημα ολοκληρώνουν τη διαδικασία διοικητικού και λειτουργικού διαχωρισμού των δραστηριοτήτων τους (διανομή και εμπορία). Το πώς θα κινηθεί η ΔΕΠΑ, εάν δηλαδή θα δραστηριοποιηθεί στη λιανική ή όχι και το ποια θα είναι η στρατηγική της στον τομέα των δικτύων, αποτελεί μια βασική παράμετρο για τη στρατηγική και των ΕΠΑ, με τους μετόχους των τριών εταιρειών να αναμένουν άμεσα μια ξεκάθαρη στάση από τον βασικό τους μέτοχο. Οι θεσμοί, με βάση τουλάχιστον τα όσα προφορικά διατύπωσαν στον προηγούμενο κύκλο διαπραγματεύσεων, έβαλαν «φρένο» στα σχέδια της ΔΕΠΑ για επέκταση στη λιανική αγορά και ταυτόχρονα ζήτησαν την απόσυρσή της από τις τρεις ΕΠΑ, διαδικασία που πρότειναν να γίνει με απόφαση έκτακτης γενικής συνέλευσης, αφού την πλειοψηφία στην εταιρεία έχει το ελληνικό Δημόσιο.
Η ΔΕΠΑ και το ελληνικό Δημόσιο έχουν κατ’ αρχήν τοποθετηθεί αρνητικά με βασικό επιχείρημα την αποδυνάμωση της εταιρείας, η οποία θα πρέπει να βγει στην αγορά για αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει μέσω της συμμετοχής της σε διεθνή projects ενεργειακού ενδιαφέροντος, καθώς και της επέκτασης του δικτύου φυσικού αερίου σε άλλες γεωγραφικές περιοχές της χώρας. Το πού θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις θα κριθεί και από τη στάση της ΕΝΙ που ελέγχει τις ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας και της Shell που ελέγχει την ΕΠΑ Αττικής. Η ΕΝΙ φαίνεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να επικεντρώνεται στον τομέα της εμπορίας και να είναι διαθέσιμη να ανταλλάξει τη συμμετοχή της στη διανομή με τις μετοχές της ΔΕΠΑ στην εμπορία. Μια πιο σκληρή στάση φέρεται να κρατάει η Shell, η οποία είναι ανυποχώρητη στο αίτημα που διατύπωσε από την πρώτη στιγμή που τέθηκε ζήτημα κατάργησης του μονοπωλίου της ΕΠΑ Αττικής, για αποζημιώσεις από το ελληνικό Δημόσιο. Η εταιρεία φέρεται αποφασισμένη να διεκδικήσει μέσω της δικαστικής οδού ποσό περί των 170 εκατ. ευρώ που έχει επενδύσει η ΕΠΑ Αττικής σε δίκτυα. Ως προς τη στρατηγική της, φέρεται να επικεντρώνει στον τομέα της διανομής που θα της διασφαλίσει ένα εγγυημένο εισόδημα και να εξετάζει την απόσυρσή της από την εμπορία. Είναι γνωστό ότι η Shell είχε και στο παρελθόν επιχειρήσει να αποσυρθεί από το χαρτοφυλάκιο της ΕΠΑ Αττικής, χωρίς αποτέλεσμα, λόγω έλλειψης επενδυτικού ενδιαφέροντος.