Πολλοί από τους υπόχρεους να υποβάλουν τη γνωστή και ως δήλωση «πόθεν έσχες», μέχρι 15 Ιανουαρίου 2017, απλώς δεν το γνωρίζουν. Η εντύπωση που επικρατεί είναι ότι τη σχετική υποχρέωση έχουν μόνο τα πολιτικά πρόσωπα (βουλευτές, υπουργοί, δήμαρχοι, περιφερειάρχες, γενικοί γραμματείς κ.λπ.). Ομως δεν είναι έτσι. Εκτός από τα προαναφερόμενα «πολιτικά πρόσωπα», που στον νόμο χαρακτηρίζονται ως «υποχρεωτικά ελεγχόμενα πρόσωπα», έχουν υποχρέωση δήλωσης και ιδιοκτήτες, μέτοχοι, στελέχη επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν δημόσιες συμβάσεις και χαρακτηρίζονται ως: «Μη υποχρεωτικά ελεγχόμενα πρόσωπα». Η απλοποιημένη κατάταξη που παρατίθεται μπορεί να βοηθήσει για να διαπιστώσουν οι αναγνώστες μήπως είναι υπόχρεοι δήλωσης.
Ποιοι είναι υπόχρεοι
Σύμφωνα με τον Ν.3213/2003 όπως τροποποιήθηκε από τον Ν.4281/2014 και ισχύει για το έτος 2015, οι υπόχρεοι θα μπορούσαν να ταξινομηθούν ως εξής:
α) Τα υποχρεωτικά ελεγχόμενα πρόσωπα (π.χ. βουλευτές, δημόσιοι λειτουργοί, ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης κ.λπ.). Ειδικότερα αναφέρονται οι ιδιοκτήτες, μέτοχοι, εταίροι, πρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι και τα εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ., οι διαχειριστές, καθώς και οι γενικοί διευθυντές και οι διευθυντές ειδήσεων και ενημέρωσης κάθε μορφής επιχειρήσεων ή εταιρειών, που κατέχουν άδεια λειτουργίας ή εν γένει έχουν την εκμετάλλευση τηλεοπτικών σταθμών, ελεύθερης λήψης ή παροχής κάθε μορφής συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών, καθώς και ραδιοφωνικών σταθμών.
β) Ο ιδιοκτήτης, οι εταίροι, οι βασικοί μέτοχοι, τα εκτελεστικά μέλη οργάνου διοίκησης και τα διευθυντικά στελέχη ελληνικών επιχειρήσεων, που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις για τεχνικά έργα, εφόσον ο προϋπολογισμός του έργου υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ, ή δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών/προμηθειών, εφόσον υπερβαίνουν τις 150.000 ευρώ ανά διαγωνισμό.
γ) Οι πρόεδροι, οι αντιπρόεδροι, οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι υποδιοικητές, τα εκτελεστικά μέλη Δ.Σ. και οι γενικοί διευθυντές πιστωτικών ιδρυμάτων και χρηματοπιστωτικών οργανισμών, καθώς και επιχειρήσεων παροχής επενδυτικών υπηρεσιών.
δ) Ατομα με μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα, που φέρουν οποιαδήποτε από τις ανωτέρω ιδιότητες σε αλλοδαπές επιχειρήσεις, που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις εφόσον το αντικείμενό τους υπερβαίνει τα ποσά που αναγράφονται παραπάνω.
Σημειώνεται ότι με βάση την προφορική άποψη της αρμόδιας Αρχής (Αρχή Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες), υπόχρεα είναι και τα πρόσωπα που εκπροσωπούν ή δεσμεύουν την εταιρεία ακόμα κι αν δεν φέρουν ρητά την ιδιότητα του εκτελεστικού μέλους Δ.Σ. ή του διευθυντικού στελέχους.
Στη δήλωση για το έτος 2015, που πρέπει να είναι η απεικόνιση/»φωτογραφία» της περιουσίας την 31/12/2015, έχουν προστεθεί περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με το παρελθόν αναφορικά με τη δηλούμενη περιουσιακή κατάσταση (π.χ. στοιχεία ακινήτων, μετοχών, κ.λπ.), ενώ πρώτη φορά δηλώνονται υποχρεωτικά:
α) Ολες οι ιδιότητες (π.χ. μέτοχος σε ΜΜΕ αλλά και διευθυντικό στέλεχος εταιρείας δημοσίων έργων) βάσει των οποίων κάποιος είναι υπόχρεος σε Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης. Οι ιδιότητες αναγράφονται κάθε μία χωριστά με την ημερομηνία απόκτησής τους.
β) Η μίσθωση θυρίδων εντός και εκτός Ελλάδος.
γ) Τα φυλασσόμενα εκτός τραπεζικών ιδρυμάτων ή εντός θυρίδων χρήματα, συνολικής αξίας άνω των 15.000 ευρώ, καθώς και τιμαλφή, πολύτιμα είδη, πολύτιμοι λίθοι συνολικής αξίας άνω των 30.000 ευρώ (αθροιστικά για τον υπόχρεο, τη σύζυγο και τα ανήλικα τέκνα.
δ) Περισσότερες λεπτομέρειες για περιουσιακά στοιχεία που συμπεριλαμβάνονταν και στις δηλώσεις προηγούμενων ετών (π.χ. μετοχές, ακίνητα, κ.λπ.)
Αρχική δήλωση: Δηλώνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία που υπάρχουν στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή με ημερομηνία αναφοράς το αργότερο 90 ημέρες μετά την απόκτηση της ιδιότητας. Σημειωτέον, ότι εάν κάποιος έχει ήδη υποβάλει χειρόγραφη αρχική δήλωση μέσα στο 2016 (για το έτος 2015), πρέπει να την υποβάλει εκ νέου και ηλεκτρονικά.
Τα υποχρεωτικά ελεγχόμενα πρόσωπα (και μόνο αυτά) οφείλουν να υποβάλουν ηλεκτρονικά και όλα τα δικαιολογητικά που αφορούν μεταβολές των περιουσιακών στοιχείων τους (συνεπώς δικαιολογητικά που έχουν ήδη υποβληθεί χειρόγραφα με την αρχική δήλωση, π.χ. συμβόλαια ακινήτων, δεν απαιτείται να υποβληθούν εκ νέου). Τα λοιπά πρόσωπα υποχρεούνται να υποβάλουν δικαιολογητικά μόνο αν τους ζητηθεί από την Αρχή, που σημαίνει ότι πρέπει να έχουν διαθέσιμα και να φυλάσσουν τα δικαιολογητικά.
* Ο κ. Γ. Σαμοθράκης είναι ορκωτός ελεγκτής λογιστής, φοροτεχνικός, www.asnetwork.gr.