Διευρύνεται η βάση υπολογισμού των εισφορών και κατά συνέπεια και των μελλοντικών συντάξεων για εκατοντάδες χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, με αποτέλεσμα αυξομειώσεις στους ήδη καταβαλλόμενους μισθούς. Η αλλαγή της ασφάλισης από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) και η καθιέρωση εισφοράς για τον εργαζόμενο αλλά και για το κράτος – εργοδότη, από 1ης Ιανουαρίου 2017 οδηγεί σε αυξομειώσεις στους ήδη καταβαλλόμενους μισθούς και αλλαγές στις συντάξιμες αποδοχές. Τις ανατροπές σε εισφορές και συντάξεις περιγράφει εγκύκλιος των συναρμόδιων υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με την οποία οι κρατήσεις για την κύρια σύνταξη που αντιστοιχούν στον εργαζόμενο, ήτοι 6,67%, θα γίνονται πλέον επί των αποδοχών που λαμβάνει ο υπάλληλος σήμερα και όχι επί των αποδοχών του Οκτωβρίου 2011. Με δεύτερη εγκύκλιο καθορίζονται οι λεπτομέρειες για το ανώτατο όριο (πλαφόν) στις συντάξεις του Δημοσίου και τις αναδρομικές μειώσεις των ποσών που βρίσκονται πάνω από τα 1.767 ευρώ καθαρά για κάθε ατομική σύνταξη και 3.000 ευρώ καθαρά για το συνολικό εισόδημα από συντάξεις.
Σύμφωνα με την πρώτη εγκύκλιο, ως σύνολο μηνιαίων αποδοχών στο Δημόσιο και κατά συνέπεια ως συντάξιμες αποδοχές νοείται το άθροισμα των αποδοχών που υπόκεινται σε εισφορές καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου, γεγονός που στην πράξη αποκλείει για παράδειγμα τις υπερωρίες των δημοσίων υπαλλήλων, σε αντίθεση με το τι ισχύει στον ιδιωτικό τομέα αλλά και το ειδικό επίδομα των 140,80 ευρώ που θεσμοθετήθηκε το 2006. Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι από τις αλλαγές εξαιρούνται τα ειδικά μισθολόγια (Ενοπλες Δυνάμεις, Σώματα Ασφαλείας κ.λπ.).
Αναλυτικά, ορίζεται ότι παλαιοί ασφαλισμένοι (έως τις 31/12/1992) θα πρέπει να υπολογίσουν τις εισφορές τους επί του βασικού τους μισθού, το επίδομα θέσης ευθύνης και το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας (στις περιπτώσεις υπαλλήλων ΟΤΑ) όπως ισχύουν. Οι νέοι ασφαλισμένοι (που πρωτοασφαλίστηκαν μετά την 1/1/1993) θα δουν τις εισφορές τους να υπολογίζονται επί του βασικού τους μισθού καθώς και επί των επιδομάτων: οικογενειακών, θέσης ευθύνης, παραμεθόριων περιοχών και ανθυγιεινής εργασίας. Προσοχή, καθώς στις περιπτώσεις άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου οργανικής μονάδας κατά αναπλήρωση ή ανάθεση καθηκόντων, το επίδομα θέσης ευθύνης δεν περιλαμβάνεται στις συντάξιμες αποδοχές (δεν υπόκειται σε εισφορές). Εκτός βάσης υπολογισμού εισφορών και κατά συνέπεια εκτός συντάξιμων αποδοχών μένει και το εικονικό επίδομα των 140,80 ευρώ που θεσμοθετήθηκε το 2006. Ετσι, στην πράξη οι δημόσιοι υπάλληλοι «κερδίζουν» στον μισθό, καθώς το συγκεκριμένο ποσό δεν υπόκειται σε εισφορές, «χάνουν» όμως σε σύνταξη. Εκτός υπολογισμού μένει και η «προσωπική διαφορά» στον μισθό, όπως αυτή εφαρμόζεται από το 2015.
Καθώς μάλιστα ο χρόνος πιέζει και οι εγκύκλιοι εκδίδονται λίγο πριν από την καταβολή των μισθών σε εκατοντάδες χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, προβλέπεται ότι εάν δεν καταστεί δυνατό να εφαρμοστούν έγκαιρα οι αλλαγές, ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών θα γίνει αναδρομικά από το νέο έτος.
Η δεύτερη εγκύκλιος ήρθε να συμπληρώσει αυτή που εκδόθηκε πριν από μερικές εβδομάδες και αφορά την επιβολή –αναδρομικά– του πλαφόν στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις του Δημοσίου. Συγκεκριμένα, ορίζει το ανώτατο όριο για κάθε ατομική σύνταξη που καταβάλλει το Δημόσιο σε 1.767 ευρώ καθαρά. Το αντίστοιχο πλαφόν για το σύνολο εισοδημάτων που προέρχονται από συντάξεις ορίζεται σε 3.000 ευρώ καθαρά. Την εγκύκλιο συνυπογράφουν οι αρμόδιοι αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης και υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τ. Πετρόπουλος και ορίζει στην πράξη το ανώτατο πλαφόν συντάξεων στο Δημόσιο, έως τις 31/12/2018. Ποσά που υπερβαίνουν το κάθε φορά ισχύον όριο, «κουρεύονται» αναδρομικά από 1/6/2016 και τα ποσά που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως στους συνταξιούχους θα παρακρατηθούν σε δόσεις, με ελάχιστη δόση τα 50 ευρώ. Και σε αυτήν την περίπτωση δηλαδή, για τους επόμενους μήνες τα παρακρατηθέντα ποσά θα είναι σημαντικά αυξημένα.
Αναλυτικότερα, η εγκύκλιος ορίζει ότι όσοι συνταξιούχοι λαμβάνουν πάνω από 2.000 ευρώ κύρια σύνταξη (μεικτά με κρατήσεις υγείας και ΑΚΑΓΕ) ακόμη και μετά από όλες τις μνημονιακές περικοπές που έχουν εφαρμοστεί από το 2010, όπως επίσης όσοι λαμβάνουν σήμερα καθαρά πάνω από 3.000 ευρώ αθροιστικά (αφορά συντάξεις, μερίσματα κ.λπ.) θα δουν τις συντάξεις τους να μειώνονται κατά το ποσό που υπερβαίνει το ανώτατο κάθε φορά όριο.
Στο νέο πλαφόν των 2.000 ευρώ για τη μία σύνταξη συνυπολογίζονται πάσης φύσεως επιδόματα που συγκαταβάλλονται (εξομάλυνσης, τέκνων, συζύγου, αναπηρίας κ.λπ.). Οι κρατήσεις υπέρ ΑΚΑΓΕ επιβάλλονται στο ποσό που προκύπτει μετά το «κούρεμα» και στη συνέχεια επιβάλλεται και η κράτηση υπέρ υγείας. Αντίστοιχα, από τον υπολογισμό για το πλαφόν των 3.000 εξαιρούνται το εξωιδρυματικό επίδομα, τα πάσης φύσεως προνοιακά επιδόματα και τα επιδόματα ανικανότητας ή αναπηρίας που δίνονται με τη σύνταξη.