Τα σοβαρά δομικά προβλήματα και ρυθμιστικά κενά στη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού και η ασυνεννοησία μεταξύ των αρμοδίων φορέων, σε συνδυασμό με την ένταση των καιρικών φαινομένων και τις υψηλές καταναλώσεις φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στις γειτονικές χώρες, έφεραν το ενεργειακό σύστημα της χώρας στα όριά του και πολύ κοντά στο μπλακ άουτ. Από το προηγούμενο Σάββατο και μέχρι την Τετάρτη το μεσημέρι τα αρμόδια επιτελεία βρισκόταν σε κατάσταση συναγερμού για να αποτρέψουν τον κίνδυνο του μπλακ άουτ κάτι που τελικά επετεύχθη με τη λήψη έκτακτων μέτρων και την αποκλιμάκωση της ζήτησης, καθώς οι θερμοκρασίες άρχισαν να ανεβαίνουν. Ο απολογισμός της δεύτερης ενεργειακής κρίσης της χώρας μέσα σε διάστημα λιγότερο του ενός μηνός ανέδειξε σειρά αδυναμιών του ενεργειακού συστήματος, αλλά και επικίνδυνο έλλειμμα συντονισμού, το κόστος των οποίων θα πληρούσουν οι καταναλωτές και η ελληνική οικονομία, αφού το σύστημα κρατήθηκε όρθιο με κοστοβόρα μέτρα που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Μπορεί ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης να δήλωνε ικανοποιημένος με την αντίδραση των φορέων στην κρίση, που, όπως είπε, βοήθησαν να μην υπάρξει πρόβλημα στο ενεργειακό σύστημα, η πραγματικότητα ωστόσο απέχει πολύ, αφού το σύστημα όχι μόνο βρέθηκε στα όριά του, αλλά για κάποιες ώρες ήταν «στον αέρα».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το απόγευμα της Τρίτης υπήρξε πραγματικό έλλειμμα στο ελληνικό σύστημα για την κάλυψη του οποίου υπήρχαν δύο εναλλακτικές. Είτε να γίνουν περικοπές φορτίων στην οικιακή κατανάλωση εν μέσω ψύχους της τάξης των 600 μεγαβάτ ή να αναζητηθούν εισαγωγές. Το σχετικό αίτημα, ωστόσο, του ΑΔΜΗΕ προς τους διαχειριστές των γειτονικών συστημάτων δεν έγινε δεκτό, κι αυτό γιατί οι χαμηλές θερμοκρασίες σε όλη την Ευρώπη, σε συνδυασμό με το έλλειμμα ισχύος που δημιούργησε η απόσυρση του ενός τρίτου σχεδόν του πυρηνικού παραγωγικού δυναμικού της Γαλλίας για έλεγχο και συντήρηση οδήγησαν τις καταναλώσεις ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου σε επίπεδα ρεκόρ και τις τιμές στα ύψη. Ωστόσο, ποσότητες άνω των 1.000 MW εισέρρευσαν τουλάχιστον για μία ώρα στο σύστημα μέσω της διασύνδεσης με τη Βουλγαρία και ήταν αυτές που απέτρεψαν τελικά τις περικοπές ρεύματος και στην οικιακή κατανάλωση, αφού η βιομηχανία σίγησε για 48 ώρες έπειτα από απόφαση του ΑΔΜΗΕ να ενεργοποιήσει το μέτρο της διακοψιμότητας.
Το πώς εισέρρευσαν αυτές οι ποσότητες στο ελληνικό σύστημα χωρίς τον Διαχειριστή της Βουλγαρίας είναι ένα ερώτημα που, σύμφωνα με πληροφορίες, απασχολεί και τον κεντρικό ευρωπαϊκό διαχειριστή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ENTSO) που έχει την ευθύνη για την ομαλή τροφοδοσία της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς.
Το ενδεχόμενο να υπάρξουν κυρώσεις και πρόστιμα είναι ανοικτό, και αυτό διότι τα περίπου 1.000 MW που έλειψαν από τη Βουλγαρία θα μπορούσαν –έαν οι Βούλγαροι δεν είχαν διαθέσιμες εφεδρείες– να προκαλέσουν ντόμινο αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Η κατάσταση θα ήταν εντελώς διαφορετική εάν οι αρμόδιες αρχές, ΑΔΜΗΕ για τον ηλεκτρισμό και ΔΕΣΦΑ για το φυσικό αέριο, είχαν εγκαίρως προβεί σε σχέδιο θωράκισης του ενεργειακού συστήματος της χώρας. Οι σχετικές αποφάσεις ελήφθησαν την ύστατη ώρα και με διαδικασίες στα όρια της νομιμότητας των ευρωπαϊκών κανονισμών. Την ίδια στιγμή, σοβαροί διαχειριστές, όπως η RTE, έχουν ενημερώσει τους διαχειριστές όλης της Ευρώπης από τις 11/1 για το ενδεχόμενο να υπάρξει έλλειμμα ισχύος την επόμενη εβδομάδα λόγω κακοκαιρίας στη Γαλλία.
Η κατάσταση του ενεργειακού συστήματος της χώρας παραμένει σε «πορτοκαλί συναγερμό», αν και τα μέτρα έχουν χαλαρώσει. Στο διάστημα της κρίσης κάποιοι «τζιράρισαν» υψηλά ποσά διαθέτοντας ενέργεια στις γειτονικές χώρες σε υψηλές τιμές. Η ΔΕΠΑ εξακολουθούσε να πουλάει στους πελάτες της σε χαμηλές τιμές (συμβολαίου) αέριο ακριβότερο κατά 40% ή και 80% που έφερνε στη Ρεβυθούσα με έκτακτα φορτία. Μονάδες φυσικού αερίου υποχρεώθηκαν να λειτουργήσουν με ακριβό πετρέλαιο, ενώ τα υδροηλεκτρικά δούλεψαν στο φουλ καίγοντας χρήσιμα θερινά αποθέματα.
Νέες ακροβασίες με τον ΑΔΜΗΕ
Σε νέες εμβαλωματικές λύσεις καταφεύγει η κυβέρνηση προκειμένου να διασώσει το σχέδιο διατήρησης του 51% του ΑΔΜΗΕ από το Δημόσιο, έστω κι αν είναι εις βάρος της ΔΕΗ. Μετά το μπλόκο από τις τράπεζες, που, όπως αποκάλυψε η «Κ», απείλησαν με διακοπή χρηματοδότησης της ΔΕΗ εάν προχωρήσει ως έχει η απόσχιση του ΑΔΜΗΕ, η κυβέρνηση εξετάζει με τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα εναλλακτικές. Η συμφωνία στην οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, κατέληξαν, προβλέπει μεταξύ άλλων εκχώρηση προς τις τράπεζες συμβάσεων της ΔΕΗ ύψους 100 εκατ. ευρώ, ταχεία αποπληρωμή οφειλών του Δημοσίου προς τη ΔΕΗ άλλων 100 εκατ., ώστε η Επιχείρηση με τη σειρά της να προχωρήσει σε αποπληρωμή δανείων της προς τις τράπεζες. Η συμφωνία που προωθείται μπορεί να καλύπτει τις ελληνικές τράπεζες, όχι όμως και τις ξένες που έχουν χρηματοδοτήσει τη ΔΕΗ με ένα συνολικό ποσό που προσεγγίζει τα 2,5 δισ., με μεγαλύτερο πιστωτή την ΕΤΕπ, αλλά και τους ομολογιούχους της Επιχείρησης.