Σωτήριον έτος 2025. Εξι χρόνια πέρασαν από την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εξι χρόνια απόλυτης δυστυχίας και φτωχοποίησης μιας χώρας που κάποτε ανήκε στις σαράντα πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Κάποιοι θυμούνται με νοσταλγία τις εποχές των μνημονίων που μας κράτησαν όρθιους, με τις δόσεις μας βέβαια, με τις περικοπές, αλλά χορτάτους και ευπρεπώς ενδεδυμένους.
Κάποιοι άλλοι ακόμα και σήμερα, το 2025, αναρωτιούνται με περίσσια αφέλεια: Πώς φτάσαμε έως εδώ; Γιατί τέτοια καταστροφή; Γιατί τα μαγαζιά, όσα έχουν απομείνει, αδυνατούν να τροφοδοτήσουν τους καταναλωτές; Γιατί σχηματίζονται ουρές χωρίς τέλος; Ας μην μιλήσουμε καλύτερα για τον υπερπληθωρισμό, μετά την εισαγωγή του νέου νομίσματος, η πραγματική αξία του οποίου κάθε μέρα που περνά κατακρημνίζεται και ο πολίτης αδυνατεί να αγοράσει ακόμα και τα αναγκαία για την επιβίωσή του. Μία προσπάθεια από την κυβέρνηση τιθάσευσης του υπερπληθωρισμού με κρατικό έλεγχο των τιμών χειροτερεύει την κατάσταση: ελλείψεις παντού, εμφάνιση φαινομένων παραοικονομίας.
Κι όμως, μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα δυστυχίας και απόγνωσης, ο υπουργός Οικονομικών επαίρεται ότι οι αποταμιεύσεις αυξάνονται. Ξεχνά όμως να αναφέρει στους ταλαιπωρημένους στις ουρές πολίτες, ότι αυτές οι αποταμιεύσεις είναι αναγκαστικές, απλώς γιατί ο καταναλωτής αδυνατεί να προμηθεύει προϊόντα σε μία αγορά που κατέρρευσε. Περάσαμε από την κυριαρχία του καταναλωτή, στην απόλυτη υποταγή ενός κράτους αφέντη.
Ο βαρύς οικονομικός χειμώνας, που μία μειοψηφία ατόμων έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου ότι θα έρθει, είναι πλέον εδώ και οι καλές καιρικές συνθήκες της άνοιξης επ’ ουδενί λόγο δεν μετριάζουν την καθόλου δημιουργική καταστροφή που έχουν υποστεί η χώρα και οι πολίτες της. Η Ελλάδα το 2025 ζει την εποχή των κομμουνιστικών καθεστώτων, με καταστήματα σχεδόν άδεια, χωρίς προϊόντα και με τις ουρές να σχηματίζονται σχεδόν καθημερινά μόλις διαδοθεί η φήμη ότι υπάρχει κάτι διαθέσιμο σε κάποιο απ’ αυτά.
Κάποτε στις παλιές εποχές των μνημονίων συγκρίναμε τιμές, ποιότητα και επιλέγαμε εμείς τι θα αγοράζαμε και τι θα αφήσουμε. Σήμερα παίρνουμε ό,τι βρούμε χωρίς διάκριση, το έχουμε ή δεν το έχουμε ανάγκη. Ποιος ξέρει, μπορεί να το ανταλλάξουμε με κάποιο άλλο προϊόν. Ετσι λειτουργούμε σήμερα. Μπαίνουμε και βγαίνουμε στις ουρές, κάνουμε γνωριμίες, μοιραζόμαστε τη μιζέρια και την κατάθλιψή μας με άλλους συμπολίτες, ερωτευόμαστε γιατί όχι;
Ωρα 06.30. Μία τεραστίων διαστάσεων ουρά έχει ήδη σχηματιστεί έξω από ένα κατ’ ευφημισμόν super market, που ούτε super είναι, ούτε καν market. Η φήμη διαδόθηκε σαν αστραπή. Σήμερα στις 08.30 θα υπάρξει τροφοδοσία σε προϊόντα καθαρισμού σπιτιού, απορρυπαντικά κ.λπ. και σε χαρτιά υγείας, ευτελούς βέβαια ποιότητας, αλλά ποιος πλέον ενδιαφέρεται.
Αρκεί να υπάρχει κάτι. Οτιδήποτε.
– Πώς το άκουσες; Είναι αλήθεια; Το είπαν χθες το βράδυ στο κανάλι του κράτους με περίσσια υπερηφάνεια.
– Καλά, ακόμα τους πιστεύεις; Δεν έμαθες μετά τόσα χρόνια αυταπάτης; Κοίτα πού φτάσαμε!
– Δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά. Και αν είναι αλήθεια; Κανείς δεν ξέρει με αυτούς.
– Α, α τώρα έρχεσαι στα λόγια μου! Μην τους πιστεύεις. Κοίτα να έχεις κάποιο γνωστό για να σε ενημερώνει, διαφορετικά χαμένος χρόνος.
– Εχεις δίκιο, αλλά ποτέ στη ζωή μου δεν χρησιμοποίησα ρουσφέτι. Πού να το φανταζόμουν ότι και για τέτοια προϊόντα έπρεπε να είχα γνωστό. Μέσο δηλαδή!
– Ξέρεις τι κάνουν; Θα σου εξηγήσω. Τροφοδοτούν κατά προτεραιότητα τους κρατικούς λειτουργούς και τα κομματικά στελέχη και στη συνέχεια ό,τι απομείνει το δίνουν σε εμάς. Τους κοινούς θνητούς. Ετσι, υπό τη μορφή γενναιοδωρίας. Για να τους ευχαριστούμε. Να μας έχουν στο χέρι, δηλαδή.
– Το έχουν καταφέρει, νομίζω. Βλέπεις, σε μια ουρά εξαθλιωμένων πολιτών κανείς δεν διαμαρτύρεται. Περιμένουν υπομονετικά.
– Ναι, έχεις δίκιο. Τελευταία, δείχνουν μια αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία. Θυμάσαι τότε με την ανθρωπιστική βοήθεια; Είχαν σημειωθεί και δολοφονίες. Ποιος θα πάρει τι.
– Τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σίγουρα. Τουλάχιστον, οι καθημερινές ταραχές και εντάσεις σταμάτησαν. Η μοιρολατρία, όμως, είναι εμφανής παντού. Σκυμμένα κεφάλια και υποταγή.
– Τι ώρα πήρε;
– 09.00.
– Ακόμα τίποτα και η ουρά μεγαλώνει.
– Ποιος θα το πίστευε…
– Ξέρεις κάτι; Εγώ τη γυναίκα μου τη γνώρισα σε μία ουρά έξω από ένα κατάστημα ρουχισμού. Παντρευτήκαμε και έχουμε ένα κοριτσάκι. Τι μέλλον, Θεέ μου, για αυτή την ύπαρξη!
– Τι έχεις μέσα σε αυτό το σακίδιο; Σαν μεγάλο, μου φαίνεται.
– Μάλλον είσαι αρχάριος στις ουρές. Ακου, λοιπόν, θα σου εξηγήσω. Πολλές φορές βρίσκουμε προϊόντα που δεν τα χρειαζόμαστε άμεσα. Τα παίρνουμε όμως. Ετσι πάντα γίνεται. Γι’ αυτό το σακίδιο είναι μεγάλο. Για να χωρέσουν. Εξάλλου, η συχνότητα των συγκοινωνιών είναι πολύ αραιή. Τα μισά λεωφορεία κατεστραμμένα, τα υπόλοιπα χωρίς πετρέλαιο. Ελάχιστα κυκλοφορούν στους δρόμους. Το σακίδιο βολεύει, αν πάω σπίτι με τα πόδια.
– Και το μετρό; Δεν βολεύει;
– Οχι, ο σταθμός που με εξυπηρετούσε έχει κλείσει, όπως και οι άλλοι λόγω έλλειψης συντήρησης. Σιγά σιγά το δίκτυο απαξιώνεται. Στοιχηματίζω ότι σε λίγο όλες οι γραμμές θα είναι σε πλήρη αχρηστία.
– Εδώ που φθάσαμε όλα είναι πιθανά.
– Αύριο διοργανώνεται συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την κατάσταση που επικρατεί, με συνθήματα φιλοευρωπαϊκά. Σκέφτομαι να πάω και θα ενημερώσω και αυτούς που βρίσκονται στην ουρά. Θέλεις να έρθεις μαζί μου;
– Αδύνατον, την ίδια ώρα άκουσα κάποιες φήμες ότι το μαγαζί όπου γνώρισα τη γυναίκα μου θα ανεφοδιαστεί με παιδικά ρουχαλάκια. Λυπάμαι, δεν μπορώ να σε ακολουθήσω. Ξέρεις, είναι ζήτημα προτεραιότητας.
– Σε καταλαβαίνω, σε καταλαβαίνω και εγώ στη θέση σου έτσι θα έκανα.
– Τι ώρα είναι;
– Περασμένες 15.00.
– Βλέπεις, ακόμα τίποτα και η ουρά συνεχίζει να μεγαλώνει.
– Είναι όπως σου τα έλεγα. Πρώτα οι εκλεκτοί και ύστερα εμείς, οι κοινοί θνητοί.
– Κουράστηκα, είμαι ταλαιπωρημένος και ξάγρυπνος. Χθες το βράδυ έψαχνα για φάρμακα. Το παιδί μου είναι άρρωστο.
– Σε καταλαβαίνω, μπορείς όμως να πληρώσεις κάποιον να σταθεί στην ουρά αντί για σένα. Αυτό γίνεται συνέχεια.
– Δεν έχω χρήματα για κάτι τέτοιο. Αδυνατώ. Τέλος πάντων, εγώ αποχωρώ. Σου εύχομαι καλό απόγευμα και ίσως σε κάποια άλλη ουρά.
– Καλό απόγευμα και σε σένα και καλή δύναμη!
* Ο κ. Μηνάς Θ. Αναλυτής είναι διδάκτωρ οικονομολόγος στην οικονομική ανάλυση και πολιτική του Πανεπιστημίου Poitiers της Γαλλίας.