Διαψεύσθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ χθες οι αισιόδοξες εκτιμήσεις ότι η χώρα βαδίζει ήδη από το 2016 στον δρόμο της ανάκαμψης. Τα αναθεωρημένα στοιχεία της Στατιστικής Αρχής για το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου δείχνουν συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,1%, με αποτέλεσμα η προηγούμενη χρονιά να κλείσει με οριακή πτώση (-0,05%) έναντι προηγούμενης εκτίμησης για ανάκαμψη (0,3%).
Μια σειρά από στοιχεία, που οριστικοποιήθηκαν προς το χειρότερο, οδήγησαν στην αναθεώρηση αυτή, προσγειώνοντας την ελληνική οικονομία στην πραγματικότητα της στασιμότητας. Η ανάλυση των επιμέρους συστατικών του ΑΕΠ, εξάλλου, δείχνει ότι η όποια θετική επίδραση το 2016 προήλθε κυρίως από την κατανάλωση και όχι από τις επενδύσεις. Οι αναλυτές προβληματίζονται τώρα για το 2017, οι προοπτικές του οποίου επιβαρύνονται περαιτέρω από την αβεβαιότητα για την έκβαση της αξιολόγησης.
Η ψυχρολουσία για το ΑΕΠ του 2016 ήρθε σε μια κρίσιμη στιγμή της διαπραγμάτευσης, κατά την οποία η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει τους θεσμούς να δείξουν μεγαλύτερη ευελιξία και να περιορίσουν τις απαιτήσεις τους για μέτρα με το επιχείρημα των καλών οικονομικών επιδόσεων της χώρας. Η επιδείνωση των στοιχείων του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα τους ωθήσει σε πιο συντηρητικές προσεγγίσεις για την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών και τη βιωσιμότητα του χρέους. Πάντως, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος εκτίμησε χθες, προσερχόμενος στη διαπραγμάτευση, ότι η εξέλιξη ενός μόνο τριμήνου είναι συγκυριακή και δεν επηρεάζει τη διαπραγματευτική γραμμή της χώρας.
Οπως έδειξαν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ σε όρους όγκου το 4ο τρίμηνο του 2016 μειώθηκε κατά 1,1% σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2016. Στην προηγούμενη εκτίμηση της Αρχής, πριν από 15 ημέρες περίπου, είχε αναφερθεί αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3%. Σε τριμηνιαία βάση, εξάλλου, το ΑΕΠ το 4ο τρίμηνο παρουσίασε μείωση κατά 1,2% συγκριτικά με το προηγούμενο δίμηνο, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για μείωση κατά 0,4%.
Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ διέψευσαν, επίσης, τις πρόσφατες χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν (0,3%) και του ΔΝΤ (0,4%) για την πορεία του ΑΕΠ το 2016. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός του 2017 είχε βασιστεί σε εκτίμηση για ελαφρά μείωση του ΑΕΠ (-0,3%) το 2016.
Για το 2017, η πρόβλεψη στην οποία βασίζεται το πρόγραμμα αναφέρει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,7%, ενώ πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις αναλυτών (π.χ. Eurobank) την τοποθετούν στο 1,5%-2%.
Η μεγαλύτερη ανησυχία των αναλυτών, πάντως, εντοπίζεται στους αρνητικούς οιωνούς με τους οποίους ξεκίνησε το 2017 (μείωση καταναλωτικής εμπιστοσύνης) και στην καθυστέρηση στην αξιολόγηση. Χαρακτηριστικά, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΣΕΒ Μιχάλης Μασουράκης σημειώνει ότι η κάμψη που παρατηρήθηκε στις λιανικές πωλήσεις τον Δεκέμβριο και η υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης τους δύο πρώτους μήνες του 2017 αποτελούν στοιχεία που συνδέονται με την καθυστέρηση της αξιολόγησης. Ο ίδιος σημειώνει επίσης ότι όσο συνεχίζεται η καθυστέρηση, όλες οι επενδυτικές αποφάσεις μένουν σε εκκρεμότητα.
Αντίστοιχα, ο αναπληρωτής επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank Τάσος Αναστασάτος παρατηρεί ότι η αναθεώρηση δημιουργεί αρνητικό αποτέλεσμα βάσης για το 2017 και, σε συνδυασμό με τις μέτριες επιδόσεις των πρόδρομων δεικτών, προκαλεί επιφυλάξεις και αναδεικνύει την ανάγκη να κλείσει η αξιολόγηση, προκειμένου να μειωθεί η αβεβαιότητα.
Σχολιάζοντας τα νεότερα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανίκα Μπράιτχαρτ ανέφερε πως η Κομισιόν εξακολουθεί να αναμένει ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2017, και προσέθεσε ότι «η διατήρηση του μομέντουμ των μεταρρυθμίσεων και η συνέχιση της εφαρμογής τους είναι αναγκαίες, προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη και να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη».