Το λαθρεμπόριο οργιάζει, καθώς οι έλεγχοι έχουν συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια – σχεδόν έχουν σταματήσει, δίνοντας χώρο σε κυκλώματα να κερδίζουν δισ. ευρώ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, το λαθρεμπόριο σε καύσιμα, καπνικά και οινοπνευματώδη ξεπερνά το 1,3 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο χάνει ετησίως το ελληνικό Δημόσιο, ενώ οι νόμιμες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα της αγοράς, όχι απλώς περιορίζουν τα κέρδη τους, αλλά αρκετές αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα που δεν αποκλείεται να τις οδηγήσουν σε «λουκέτο».
Στον τομέα των καυσίμων το λαθρεμπόριο υπολογίζεται σε 300-500 εκατ. ευρώ ετησίως, στα καπνικά στα 750 εκατ. ευρώ, ενώ στα οινοπνευματώδη προσεγγίζει τα 100 εκατ. ευρώ.
Παρά το γεγονός ότι τα ίχνη που αφήνουν οι λαθρέμποροι είναι περισσότερο από ορατά, ωστόσο ο ελεγκτικός μηχανισμός βρίσκεται σε αδράνεια. Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών είναι αποκαλυπτικά και καταδεικνύουν ότι από το 2014 μέχρι και το πρώτο 9μηνο του 2016 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) οι έλεγχοι στα καύσιμα έχουν σχεδόν σταματήσει. Η ίδια αρνητική εικόνα, τουλάχιστον ως προς το σκέλος των ελέγχων, παρατηρείται και στα καπνικά.
Αντίθετα και σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, τα ποσά που έχουν βεβαιωθεί (δασμοί και φόροι) ανέρχονται στα 279,4 εκατ. ευρώ, όταν το 2014 το συνολικό ποσό που είχε βεβαιωθεί δεν ξεπερνούσε τα 60 εκατ. ευρώ. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα ποσά αυτά θα εισπραχθούν. Και αυτό διότι η εισπραξιμότητα στα πρόστιμα και τις παραβάσεις είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Οπως προκύπτει από την ανάλυση των δεδομένων:
Καύσιμα
Από τους 27.365 ελέγχους που είχαν διενεργηθεί το 2014, στο πρώτο εξάμηνο του 2016 είχαν διενεργηθεί μόλις 1.702, ενώ στο 9μηνο έφθασαν τους 2.567. Στα εντυπωσιακά στοιχεία είναι ότι στο διάστημα του πρώτου εξαμήνου κατασχέθηκαν μόλις 60 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης στο πλαίσιο των ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν, ενώ στο 9μηνο έφθασαν τα 460 λίτρα. Ειδικότερα:
• Το 2014 διενεργήθηκαν 27.365, με συνολικά βεβαιωμένο ποσό από το λαθρεμπόριο ύψους 18 εκατ. ευρώ.
• Το 2015 οι έλεγχοι μειώθηκαν κατά 67,6% και συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκαν 8.859 έλεγχοι. Το ποσό που βεβαιώθηκε έφθασε στα 13,78 εκατ. ευρώ.
• Στο διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2016 πραγματοποιήθηκαν 2.567 έλεγχοι, με το ποσό που βεβαιώθηκε να ανέρχεται στα 2,4 εκατ. ευρώ . Στο ίδιο διάστημα κατασχέθηκαν 460 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης και 4.260 λίτρα πετρελαίου κίνησης.
Οπως αναφέρουν κύκλοι της αγοράς, τα δεδομένα του συστήματος εισροών – εκροών δεν αξιοποιούνται. Δεν υπάρχει, όπως σημειώνουν, το απαραίτητο προσωπικό για να ελέγξει τα στοιχεία που προκύπτουν από το ηλεκτρονικό σύστημα. Μάλιστα, πρατηριούχος βενζίνης ανέφερε στην «Κ» ότι επί δύο μέρες είχε κλειστό το σύστημα εξαιτίας έργων της ΔΕΗ. Ωστόσο κανείς ποτέ δεν ζήτησε εξηγήσεις, γεγονός που καταδεικνύει την πλήρη αδράνεια του φοροελεγκτικού μηχανισμού.
Καπνικά
Οι έλεγχοι που διενεργούνται στα καπνικά, αν και έχουν καλύτερα αποτελέσματα για τον κρατικό κορβανά, ωστόσο δείχνουν ότι το λαθρεμπόριο αποστερεί από το ελληνικό Δημόσιο τεράστια ποσά εσόδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της διεύθυνσης στρατηγικής τελωνειακών ελέγχων και παραβάσεων:
• Το 2014 διενεργήθηκαν 11.754 έλεγχοι, με το συνολικό ποσό αναλογούντων δασμών και φόρων να φτάνει τα 59,8 εκατ. ευρώ.
• Το 2015 διενεργήθηκαν 6.585 έλεγχοι, με συνολικά βεβαιωμένο ποσό ύψους 147,6 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο των ελέγχων πραγματοποιήθηκαν από όλες τις ελεγκτικές υπηρεσίες 2.659 κατασχέσεις συνολικής ποσότητας 634,9 εκατ. τεμαχίων καπνικών προϊόντων.
• Στο διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2016, αν και οι έλεγχοι παρουσιάζουν μείωση τα ποσά που βεβαιώνονται είναι πολύ μεγαλύτερα. Συγκεκριμένα,στο προαναφερθέν διάστημα διενεργήθηκαν 4.531 έλεγχοι, με το ποσό αναλογούντων δασμών και φόρων να φτάνει τα 279,4 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο των ελέγχων κατασχέθηκαν 363,9 εκατ. τεμάχια τσιγάρα και 276 τεμάχια πούρα.