Σε ένα ακόμα «βαρίδι» για την αγορά κατοικίας εξελίσσεται η έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης, που πλέον περιορίζει τον αριθμό των αγοραπωλησιών, καθώς οι ενδιαφερόμενοι αδυνατούν να χρηματοδοτηθούν. Στο παρελθόν, η έλλειψη ρευστότητας των τραπεζών και συνεπώς η εξαιρετικά χαμηλή ροή κεφαλαίων προς την αγορά της στεγαστικής πίστης δεν λειτουργούσε το ίδιο αρνητικά, καθώς και η ζήτηση στεγαστικών δανείων ήταν πολύ περιορισμένη.
Το 2016, όμως, η τάση αυτή διαφοροποιήθηκε, καθώς, όπως αναφέρεται και στην ετήσια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), «κατά τις εκτιμήσεις των τραπεζών η ζήτηση στεγαστικών δανείων αυξανόταν προοδευτικά καθ’ όλα τα τρίμηνα του 2016, κυρίως δε κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, όταν εκτιμάται ότι υπήρξαν βελτίωση των συνθηκών στην αγορά κατοικιών, καθώς και ενίσχυση της εμπιστοσύνης των νοικοκυριών». Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία, οι χορηγήσεις νέων στεγαστικών δανείων παρέμειναν σε πολύ χαμηλό επίπεδο το 2016, μόλις 478 εκατ. ευρώ έναντι 6,6 δισ. ευρώ το 2010 και 15,4 δισ. ευρώ το 2006, όταν η αγορά κατοικίας βρισκόταν στο απόγειό της.
Επί της ουσίας, ακόμα και οι λιγοστοί επίδοξοι αγοραστές δεν κατόρθωσαν να προβούν σε κάποια κίνηση το 2016, ως αποτέλεσμα της οικονομικής δυστοκίας των τραπεζών και της εκκρεμότητας της ρύθμισης του όγκου των «κόκκινων» δανείων. Μάλιστα, όπως ανέφεραν οι τράπεζες, κατά το τρίτο τρίμηνο, όταν δηλαδή έγινε περισσότερο ξεκάθαρη η αύξηση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια, τα κριτήρια χορήγησης δανείων αυστηροποιήθηκαν εκ νέου, «τορπιλίζοντας» οποιαδήποτε προοπτική τόνωσης των αγοραπωλησιών κατοικιών. Σύμφωνα με την έρευνα της ΤτΕ, η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις δυσμενείς εκτιμήσεις των τραπεζών για τις μακροοικονομικές προοπτικές και για το μέγεθος των κινδύνων και ασφαλώς στο μεγάλο απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που συνεχίζει τις πιέσεις στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες όχι μόνο προχώρησαν σε περιορισμό του ύψους και της διάρκειας των δανείων, αλλά και σε μεγαλύτερες απαιτήσεις επί των δανειοληπτών να καλύψουν τον δανεισμό με περισσότερες εξασφαλίσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η καθαρή ροή στεγαστικών δανείων (νέα στεγαστικά δάνεια μείον πληρωμές υφιστάμενων δανείων) παραμένει αρνητική και πρακτικά αμετάβλητη από το 2012 πέριξ των 2,5 δισ. ευρώ (2,33 δισ. ευρώ το 2016, 2,44 δισ. ευρώ το 2015). Ετσι, ο ετήσιος ρυθμός μείωσης των στεγαστικών δανείων παραμένει γύρω στο 3,5% από το 2012 μέχρι σήμερα. Αντίστοιχα, τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων περιορίστηκαν εκ νέου το 2016 σε 61,4 δισ. ευρώ έναντι 67,6 δισ. ευρώ το 2015 και 74,6 δισ. ευρώ το 2012. Σύμφωνα με την ΤτΕ, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των στεγαστικών δανείων ανέρχονται σε 27,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με φορείς του κλάδου των ακινήτων, εφόσον δεν βελτιώνεται η ρευστότητα των τραπεζών και δεν υποχωρεί ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, πολύ δύσκολα θα βελτιωθεί η πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση. Δεδομένου, λοιπόν, ότι το απόθεμα των μετρητών με τα οποία εν πολλοίς γίνονταν οι λιγοστές αγοραπωλησίες κατοικιών τα προηγούμενα χρόνια της οικονομικής κρίσης έχουν πλέον περιοριστεί, οι προοπτικές για μια μελλοντική αύξηση των συναλλαγών φαντάζουν αρνητικές.