Περισσότεροι από 2,7 εκατ. εργαζόμενοι και συνταξιούχοι αναμένεται να υποστούν δραματικές επιβαρύνσεις, είτε μέσω της αύξησης των εισφορών και μάλιστα από το 2018 είτε, ένα χρόνο αργότερα, μέσω της μείωσης των συντάξεων. Μάλιστα, οι μειώσεις έρχονται σε τρία επίπεδα, με αποτέλεσμα για κάποιους ο λογαριασμός να βγαίνει ακόμη πιο βαρύς.
Ο νόμος που ψηφίστηκε εν μέσω έντονων αντεγκλήσεων, προβλέπει «μαχαίρι» στις προσωπικές διαφορές κύριων συντάξεων, μειώσεις στις προσωπικές διαφορές επικουρικών συντάξεων αλλά και κατάργηση οικογενειακών επιδομάτων που καταβάλλονται με τη σύνταξη. Μεσοσταθμικά, οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι μειώσεις των συντάξεων θα ανέλθουν στο 15%. Ο νόμος ορίζει ανώτατο πλαφόν μειώσεων σε κύρια και επικουρική σύνταξη το 18%, συνυπολογίζοντας μάλιστα και τις μειώσεις των επικουρικών που έγιναν το καλοκαίρι του 2016. Δεν υπολογίζεται όμως η κατάργηση των επιδομάτων που εκτιμάται ότι λαμβάνουν πάνω από 1 εκατ. συνταξιούχοι του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Στο σύνολο των αποδοχών από συντάξεις, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα χαθούν κατά μέσον όρο περίπου 180 με 185 ευρώ τον μήνα, ποσό ικανό να τινάξει στον αέρα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, βυθίζοντας χιλιάδες συνταξιούχους στη φτώχεια. Περίπου 650.000 συνταξιούχοι εκτιμάται ότι θα χάσουν τόσο από την περικοπή των προσωπικών διαφορών όσο και από την κατάργηση των επιδομάτων. Και θεωρούνται «μεγάλοι χαμένοι», καθώς υπολογίζεται ότι οι μειώσεις θα ξεπεράσουν το πλαφόν του 18% και σε ορισμένες περιπτώσεις θα αγγίξουν ακόμη και το 30%.
Η εικόνα
Αναλυτικά, από τους περίπου 1,1 εκατ. συνταξιούχους που θα χάσουν από την περικοπή της προσωπικής τους διαφοράς, περίπου 450.000 εκτιμάται ότι θα δουν τη σύνταξή τους να κόβεται κατά 18% αγγίζοντας το πλαφόν προστασίας που θέτει ο νόμος.
Περίπου 200.000 συνταξιούχοι θα υποστούν μειώσεις στις επικουρικές τους συντάξεις, καθώς ο νόμος ορίζει ότι και γι’ αυτές κόβεται η προσωπική διαφορά τόσο, ώστε να μη μειωθεί συνολικά η επικουρική πάνω από 18%. Το μέτρο κυρίως αφορά συνταξιούχους από τα πρ. ΕΤΕΑΜ (μισθωτοί ιδιωτικού τομέα), ΤΕΑΥΕΚ (εμποροϋπάλληλοι) και ΤΕΑΥΝΤΠ (ναυτιλιακοί και τουριστικοί πράκτορες).
Από 35 έως 300 ευρώ ενδέχεται να χάσουν περίπου 1 εκατ. συνταξιούχοι που λαμβάνουν οικογενειακά επιδόματα. Περίπου οι 650.000 από αυτούς χάνουν ταυτόχρονα και από την προσωπική διαφορά, ενώ περί τις 250.000 χάνουν μόνο τα επιδόματα. Ο νόμος αφήνει θολό το μέλλον των επιδομάτων τέκνων του ιδιωτικού τομέα. Προβλέπει ότι η οικογενειακή παροχή των συνταξιούχων Δημοσίου και το επίδομα συζύγου του ιδιωτικού τομέα καταργούνται από 1/1/2019 και στο εξής θα πληρώνονται με εισοδηματικά κριτήρια από τον ΟΓΑ. Ητοι, θα δίνονται 40 ευρώ τον μήνα για κάθε παιδί για οικογένειες με έως 6.000 ευρώ εισόδημα, 26,6 ευρώ για εισόδημα 6.001 – 12.000 και 13,3 ευρώ για 12.001 ευρώ έως 18.000. Τρίτεκνοι και πολύτεκνοι θα λαμβάνουν ειδικό ετήσιο επίδομα 500 ευρώ για κάθε παιδί και για εισόδημα έως 45.000 ευρώ.
Απώλειες
Χαμένοι από τις νέες διατάξεις είναι και οι περίπου 150.000 νέοι συνταξιούχοι που θα αποχωρήσουν από 13/5/2016 μέχρι και 31/12/2018, καθώς θα χάσουν τις προσωπικές διαφορές τους, ανεξάρτητα από το ύψος αυτών, από την 1/1/2019. Μοναδική προστασία και γι’ αυτούς, το πλαφόν του 18%.
Τέλος, όλοι ανεξαιρέτως οι συνταξιούχοι θα δουν τις συντάξεις τους να «παγώνουν» μετά τις περικοπές και έως το 2021.
Στο μέτωπο των εισφορών, η νέα διάταξη ισχύει από το 2018 και αφορά 1,4 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Οι εισφορές τους θα υπολογίζονται στο άθροισμα του καθαρού εισοδήματος του προηγούμενου έτους και των καταβληθέντων εντός του ίδιου έτους εισφορών. Ειδικά για το 2018 ο νόμος προβλέπει έκπτωση 15% επί της βάσης υπολογισμού, ώστε οι εισφορές να υπολογιστούν στο 85% του νέου φορολογητέου αποτελέσματος.
Οπως παρατηρούν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, η έκπτωση αυτή μετριάζει την επιβάρυνση, με αποτέλεσμα η μέση αύξηση για το 2018 να κυμαίνεται στο 7%-10%. Από την 1/1/2019 χάνεται η έκπτωση και η επιβάρυνση αγγίζει σύμφωνα με τους ειδικούς το 28% συγκριτικά με το τι θα πλήρωναν βάσει του σημερινού συστήματος.