Η κυβέρνηση έκανε τελικά χθες το αναμενόμενο βήμα συμβιβασμού και αποδέχθηκε τη μοναδική εναλλακτική λύση που είχε για να κλείσει τη δεύτερη αξιολόγηση και να μη διακινδυνεύσει μια ρήξη με τους δανειστές, με απρόβλεπτα αρνητικές συνέπειες. Η απόφαση του Eurogroup εξασφάλισε μια γενναία δόση, 8,5 δισ. ευρώ, χάρη στην οποία θα μπορέσει η χώρα να εξοφλήσει τις δανειακές της υποχρεώσεις του Ιουλίου, ύψους 7,4 δισ. ευρώ.
Πέραν αυτού, δεν υπάρχει, βεβαίως, σημαντική μεταστροφή στο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους (εξ ου και το ΔΝΤ δεν συμμετέχει προς το παρόν χρηματοδοτικά στο πρόγραμμα) ούτε διαφαίνεται άμεση εξασφάλιση του QE.
Tο Eurogroup έδωσε, ωστόσο, μια σειρά από υποσχέσεις για ρύθμιση του ελληνικού χρέους μετά το 2018 και για στήριξη της εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, οι οποίες κρατούν μισάνοιχτη την πόρτα για ένταξη μελλοντικά στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση εκπροσώπου της ΕΚΤ, μετά το Eurogroup: «Σημειώνουμε τη συζήτηση του Eurogroup, την οποία βλέπουμε ως ένα πρώτο βήμα για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους». Πρόκειται, επομένως, για «ένα πρώτο βήμα», μια θετική, αλλά όχι ακόμη καθοριστική εξέλιξη.
Στις βασικές υποσχέσεις των συμπερασμάτων των υπουργών Οικονομικών περιλαμβάνεται το «γαλλικό σχέδιο» για ένα μηχανισμό που θα συνδέει την ανάπτυξη με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, αλλά χωρίς –προς το παρόν– τον αυτοματισμό, που θα προσέδιδε βεβαιότητα στις αγορές. Ο ίδιος ο μηχανισμός θα αποφασιστεί και αυτός στο τέλος του 2018, μαζί με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα.
Ως προς τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, οι υποσχέσεις εξακολουθούν να περιλαμβάνουν την αστεία διατύπωση για παράταση της μέσης σταθμισμένης ωρίμασης των ομολόγων «μεταξύ 0 και 15 χρόνια», έτσι ώστε να αφήνεται να εννοηθεί ότι μπορεί και να μη χρειαστεί καμία παράταση, αν και όλοι είναι σίγουροι πως θα χρειαστεί. Πάντως, τα 15 χρόνια, εφόσον αυτά τελικά αποφασιστούν, είναι μια ικανοποιητική παράταση.
Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις παραπέμπονται για το τέλος του προγράμματος το 2018, όπως είχε αποφασιστεί και τον Μάιο του 2016. Η ώρα της «γραβάτας» δεν ήρθε ακόμη. Εν τω μεταξύ, πάντως, το Eurogroup αναλαμβάνει δέσμευση για υποστήριξη της εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, με βιώσιμο κόστος. Και μόνον η αναφορά της εξόδου στις αγορές κρίνεται θετική από ελληνικές πηγές.
Κέρδος θεωρεί η ελληνική πλευρά και το γεγονός ότι το ΔΝΤ άλλαξε τη φρασεολογία του προς το καλύτερο. Πλέον δεν αναφέρεται ότι δεν συμμετέχει επειδή θεωρεί το χρέος μη βιώσιμο. Αντιθέτως, χαρακτηρίζει τη χθεσινή απόφαση «μεγάλο βήμα στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους».
Τα αναπτυξιακά καταλαμβάνουν τρεις παραγράφους στο σχέδιο, αλλά αυτές είναι γεμάτες αοριστίες. Εμφαση δίνεται στην απορρόφηση ήδη υφιστάμενων κοινοτικών κονδυλίων 11 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ συν 970 εκατ. ώς το 2020, ενώ γίνεται αποδεκτή η ελληνική πρόταση δημιουργίας μιας Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.