Εξοικονόμηση δαπανών που φτάνει ακόμη και το 10%, ή μόνο σε μία χρονιά τα 340 εκατ. ευρώ, προκύπτει από την ηλεκτρονικοποίηση των διαγωνισμών για τις δημόσιες συμβάσεις. Πρόκειται, αν μη τι άλλο, για εντυπωσιακή επίδοση, δεδομένου, μάλιστα, ότι στα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνονται οι ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί για τα δημόσια έργα, καθώς αυτά τώρα αρχίζουν να εντάσσονται στο Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ).
Είναι δε από τις ελάχιστες φορές που σε καιρό μνημονίου η εξοικονόμηση δημοσίων δαπανών δεν προέρχεται από περικοπές σε συντάξεις και μισθούς. Οταν, μάλιστα, το ΕΣΗΔΗΣ λειτουργήσει πλήρως και όταν εξαλειφθούν τα φαινόμενα αδιαφάνειας που ακόμη υπάρχουν σε ορισμένους φορείς, οι οποίοι εξακολουθούν να μην αναρτούν τα αιτήματα για προμήθειες άνω των 1.000 ευρώ στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), όπως επίσης ορίζει η νομοθεσία, τότε η εξοικονόμηση δαπανών υπολογίζεται ότι μπορεί να φτάσει ακόμη και το 20%.
Υπενθυμίζεται ότι βάσει της νομοθεσίας όλες οι δημόσιες συμβάσεις που αφορούν στην προμήθεια προϊόντων, υπηρεσιών και δημοσίων έργων αξίας άνω των 60.000 ευρώ θα πρέπει να γίνονται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε χθες στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης ο κ. Α. Φρατζέσκος, διευθυντής ανάπτυξης και τεχνικής στήριξης του ΕΣΗΔΗΣ, η εξοικονόμηση δαπάνης σε σχέση με την προϋπολογισθείσα δαπάνη από την πραγματοποίηση των διαγωνισμών ηλεκτρονικά ανήλθε σε 8,39% το 2015 και αυξήθηκε σε 9,49% το 2016 για το σύνολο των φορέων. Παρατηρείται, μάλιστα, σημαντική βελτίωση από χρονιά σε χρονιά στις διάφορες κατηγορίες φορέων που πραγματοποιούν δημόσιες συμβάσεις, όπως για παράδειγμα στον τομέα της υγείας, όπου το ποσοστό εξοικονόμησης από 6,31% αυξήθηκε σε 10,5%. Η αξία των ηλεκτρονικών διαγωνισμών για το 2016 ανέρχεται συνολικά σε 3,31 δισ. ευρώ από 2,78 δισ. ευρώ το 2015, ενώ το 2014 είχε διαμορφωθεί σε 217,4 εκατ. ευρώ.
Ακόμη πιο μεγάλο είναι το όφελος όταν ο ηλεκτρονικός διαγωνισμός γίνεται μέσω ηλεκτρονικού πλειστηριασμού. Οπως ανέφερε χθες ο γ.γ. Εμπορίου κ. Αντώνης Παπαδεράκης, σε πρόσφατο πλειστηριασμό που διενεργήθηκε για την προμήθεια ιατρικών αντιδραστηρίων η εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε ήταν 10 εκατ. ευρώ, καθώς ενώ η προϋπολογισθείσα δαπάνη ήταν 33 εκατ. ευρώ, τελικά η προμήθεια κατακυρώθηκε στα 23 εκατ. ευρώ, κατά 30% χαμηλότερα. Υπάρχουν, μάλιστα, περιπτώσεις ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, όπου η αξία κατακύρωσης ήταν έως 58,78% χαμηλότερη σε σχέση με την προϋπολογισθείσα.
Η επιτυχία του ΕΣΗΔΗΣ αποτυπώνεται και στα στοιχεία για τον αριθμό των προσφορών. Αν και, δυστυχώς, στην πλειονότητα των διαγωνισμών οι προσφορές που υποβάλλονται εξακολουθούν να είναι 1-2 (47% το 2016 και 48% το 2015), αυξάνεται σταδιακά το ποσοστό των διαγωνισμών όπου υποβάλλονται περισσότερες προσφορές. Το 2016, 3-5 προσφορές υποβλήθηκαν στο 28% των διαγωνισμών (από 24% το 2015), 6-10 προσφορές υποβλήθηκαν στο 13% των διαγωνισμών (από 8% το 2015), ενώ πάνω από δέκα προσφορές υποβλήθηκαν στο 4% των διαγωνισμών (από 3% το 2015). Το σχετικά παρήγορο είναι ότι μειώνεται το ποσοστό των διαγωνισμών που κηρύχθηκαν άγονοι λόγω απουσίας προσφορών σε 8% το 2016 από 17% το 2015.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το προαναφερθέν όφελος σε χρήματα αφορά στη διαγωνιστική διαδικασία αυτή καθαυτήν, δηλαδή στην αξία των συμβάσεων και δεν περιλαμβάνει την εξοικονόμηση δαπανών από τη μείωση του διοικητικού κόστους. Στα τρία χρόνια που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί υπολογίζεται ότι το ελληνικό Δημόσιο εξοικονόμησε 700.000 ευρώ μόνο από τη χρήση λιγότερου χαρτιού.
Τα στοιχεία, αν μη τι άλλο, είναι ενθαρρυντικά και ελπιδοφόρα. Ωστόσο, δεν μπορεί κάποιος να μην αναλογισθεί πόσο δημόσιο χρήμα θα είχε εξοικονομηθεί εάν το ΕΣΗΔΗΣ είχε ξεκινήσει τη λειτουργία του όταν εξαγγέλθηκε πρώτη φορά, δηλαδή το 2002, ή έστω όταν προκηρύχθηκε ο σχετικός διαγωνισμός, δηλαδή το 2006. Τελικώς, η υπογραφή με την ανάδοχο κοινοπραξία υπεγράφη το 2011 και η κατασκευή του περιελήφθη στο μνημόνιο.