Το μέτρο των προστίμων επιστρατεύει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) προκειμένου να πιέσει τη ΔΕΗ και τον Διαχειριστή Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) για την είσπραξη των ανεξόφλητων οφειλών από τους «μπαταχτσήδες», που αποτελούν και τη βασική πηγή των ελλειμμάτων της αγοράς ηλεκτρισμού. Τα πρώτα πρόστιμα προς τη ΔΕΗ και τη θυγατρική της αναμένονται μέσα στον Ιούλιο και αφορούν στην περίπτωση της ΔΕΗ παρακράτηση χρημάτων που προορίζονταν για τον Διαχειριστή Μεταφοράς Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και τον ΔΕΔΔΗΕ, και στην περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ αλλά και του ΑΔΜΗΕ παρακράτηση χρημάτων που προορίζονταν για την αποπληρωμή των παραγωγών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και των ιδιωτών παραγωγών συμβατικών μονάδων. Το πρόβλημα ξεκινάει σαφώς από την αδυναμία της ΔΕΗ να εισπράξει ανεξόφλητες οφειλές από λογαριασμούς ρεύματος ύψους άνω των 2,5 δισ. ευρώ, που σε μεγάλο μέρος οφείλεται και στη «χαλαρή» πολιτική που επιβλήθηκε από τους εποπτεύοντες υπουργούς. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν εκκαθαρίζονται στην ώρα τους οι συναλλαγές και πληρωμές, κάτι που χαρακτηρίζεται το συστημικό νούμερο ένα σήμερα για την αγορά ηλεκτρισμού, η οποία κάθεται πάνω σε μια «τρύπα» γύρω στο 1,5 δισ. ευρώ.
Το πρόβλημα έχει αναγνωριστεί ως συστημικός κίνδυνος και από το μνημόνιο, το οποίο για πρώτη φορά έχει επιβάλει δεσμεύσεις για την είσπραξη των ανεξόφλητων λογαριασμών και την καταπολέμηση των ρευματοκλοπών. Η ΡΑΕ ως αρμόδια Αρχή για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς έχει αποφασίσει να βάλει τέλος στην ανοχή των αρμοδίων φορέων προς τους μπαταχτσήδες και προσανατολίζεται στην επιβολή αυστηρών προστίμων στους προμηθευτές που δεν εφαρμόζουν τις προβλεπόμενες από τους κώδικες προθεσμίες για διακοπές ρεύματος σε όσους δεν εξοφλούν τον λογαριασμό τους.
Το μέτρο των προστίμων θα συνδυασθεί με μια σειρά μέτρα για την προστασία των πραγματικά ευάλωτων καταναλωτών, αλλά για και την κατά το δυνατόν ελάφρυνση του λογαριασμού ρεύματος από χρεώσεις που μπορούν να συμμαζευθούν. «Τα πρόστιμα είναι το μόνο μέσο πίεσης που έχουμε στη διάθεσή μας και θα είμαστε αμείλικτοι», αναφέρει στην «Κ» αρμόδιο στέλεχος της ΡΑΕ.
Πριν περάσει στα πρόστιμα η ΡΑΕ θα ξεκαθαρίσει το τοπίο σε σχέση με τους ευάλωτους καταναλωτές και στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζει ήδη την αναθεώρηση του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ). Θα εισηγηθεί εκτός από τα εισοδηματικά κριτήρια και κριτήρια γενικότερων περιουσιακών στοιχείων των δικαιούχων και κλιμακωτές εκπτώσεις ανά κατηγορία. Για τα πολύ χαμηλά εισοδήματα θα υπάρχει προστασία από τη διακοπή ηλεκτροδότησης και απαλλαγή από τις χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), ενώ για πρώτη φορά στο ΚΟΤ θα ενταχθούν και οι δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με εκπτώσεις που θα φτάνουν μέχρι και το 90%. Για την ελάφρυνση του λογαριασμού ρεύματος η ΡΑΕ θα εισηγηθεί την επιστροφή από το Δημόσιο του ΕΦΚ που εισπράττει από τα καύσιμα για την ηλεκτροπαραγωγή στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Το συνολικό ποσό κυμαίνεται μεταξύ 120 και 250 εκατ. ευρώ ετησίως ανάλογα τη διακύμανση του κόστους καυσίμου. Μέσα στις επόμενες ημέρες η ΡΑΕ θα οριστικοποιήσει και την αναμόρφωση των χρεώσεων ΥΚΩ έτσι ώστε να αποφεύγονται οι άδικες σήμερα χρεώσεις όταν ανεβαίνει η κατανάλωση τους θερινούς και χειμερινούς μήνες. Οι χρεώσεις θα εξακολουθήσουν να είναι κλιμακωτές και μάλιστα οι κλίμακες θα αυξηθούν από τις τρεις που είναι σήμερα, αλλά ο υψηλότερος συντελεστής θα επιβαρύνει μόνο τις κιλοβατώρες που κινούνται στην επόμενη κλίμακα και όχι όλες όπως γίνεται σήμερα.
Στόχος της ΡΑΕ είναι το «πακέτο» αυτών των μέτρων να ολοκληρωθεί μέσα στον Ιούλιο και στη συνέχεια να εφαρμοστεί αναδρομικά από τις αρχές του ίδιου μήνα για να μην επιβαρυνθούν οι καταναλωτές με άδικες χρεώσεις για την αυξημένη κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος από τα κλιματιστικά. Για την εφαρμογή των μέτρων θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση από τον αρμόδιο υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη.