Καθοριστική για τη δικαστική εξέλιξη των αγωγών που έχουν ασκηθεί κατά των δανειακών συμβάσεων σε ελβετικό φράγκο είναι η χθεσινή απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ), που προσδιορίζει τις υποχρεώσεις που έχουν οι τράπεζες έναντι των δανειοληπτών τους.
Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφαίνεται ότι «τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να παρέχουν στους δανειολήπτες επαρκή πληροφόρηση, ώστε αυτοί να είναι σε θέση να λαμβάνουν συνετές και εμπεριστατωμένες αποφάσεις», ενώ, προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, διευκρινίζει ότι «οι εν λόγω πληροφορίες πρέπει να αφορούν όχι μόνον την πιθανότητα ανατίμησης ή υποτίμησης του νομίσματος στο οποίο συνομολογήθηκε το δάνειο, αλλά και τις επιπτώσεις που θα είχαν στις δόσεις του δανείου οι ανατιμήσεις του νομίσματος».
Με τον τρόπο αυτόν, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προσδιορίζει με σαφήνεια την πληρότητα της ενημέρωσης που πρέπει να παρέχουν οι τράπεζες, οι οποίες, όπως ορίζει, θα πρέπει να εκθέτουν «τις δυνητικές διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και τους κινδύνους που ενέχει η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα, ιδίως στην περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν λαμβάνει τα εισοδήματά του στο εν λόγω ξένο νόμισμα». Η απόφαση του ΔΕΕ εκδόθηκε έπειτα από προδικαστικό ερώτημα που απηύθυνε το Εφετείο της Ρουμανίας, το οποίο καλούσε το ανώτατο δικαστήριο να αποφανθεί σε σχέση με την έκταση των υποχρεώσεων των τραπεζών να ενημερώνουν τους πελάτες τους για τον συναλλαγματικό κίνδυνο σχετικά με τα δάνεια σε ξένο νόμισμα.
Σχολιάζοντας τη σχετική απόφαση, τραπεζικές πηγές από τη χώρα μας θεωρούν ότι δεν θα επηρεάσει τις ελληνικές εξελίξεις, στον βαθμό που η απόφαση του ΔΕΕ ξεκαθαρίζει ότι «εναπόκειται στον εθνικό δικαστή να διερευνήσει εάν ο καταναλωτής πληροφορήθηκε όλα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την έκταση της δέσμευσης που αναλάμβανε και τα οποία του επιτρέπουν να υπολογίσει το συνολικό κόστος του δανείου του». Η πληροφόρηση αυτή, όπως σημειώνουν, υπήρξε επαρκής, αφού οι ελληνικές συμβάσεις συνοδεύονταν με ειδική ενημέρωση σε ξεχωριστό έντυπο που αναφερόταν στους κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν λόγω της αλλαγής της συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Σε κάθε περίπτωση, η σχετική απόφαση αποκτά βαρύτητα, καθώς θα αξιοποιηθεί στο πλαίσιο συζήτησης στο Εφετείο της συλλογικής αγωγής που έχουν καταθέσει 2.300 δανειολήπτες. Οι οφειλέτες αυτοί θεωρούν τους όρους χορήγησης του δανείου αδιαφανείς ως προς τους κινδύνους που συνεπάγεται η ανατίμηση του ελβετικού φράγκου και ζητούν την αποπληρωμή της οφειλής τους με βάση την ισοτιμία κατά τον χρόνο κατάρτισης της σύμβασης. Η συλλογική αγωγή θα εκδικαστεί στις 28 Σεπτεμβρίου, ενώ εξίσου σημαντική είναι και η απόφαση του Αρείου Πάγου που εκκρεμεί για το ίδιο θέμα και η οποία αφορά συγκεκριμένη δανειολήπτρια. Να σημειωθεί ότι συνολικά οι δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο είναι περί τους 65.000, ενώ τα υπόλοιπα των δανείων ανέρχονται σε 7 δισ. περίπου. Το πρόβλημα με τη συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών προέκυψε με την ανατίμηση του ελβετικού νομίσματος έναντι του ευρώ από το 2009, μια τάση που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του άληκτου κεφαλαίου για μια σημαντική μερίδα οφειλετών, ακόμα και αν αποπλήρωναν κανονικά τη μηνιαία δόση του δανείου τους. Η ανατίμηση του φράγκου σήμαινε ουσιαστικά ότι η δόση που κατέβαλαν σε ευρώ δεν επέτρεπε την απομείωση του κεφαλαίου. Ενα μέρος αυτής της αρνητικής εξέλιξης αντισταθμίστηκε από τη μείωση του επιτοκίου libor, που έχει υποχωρήσει σε αρνητικό επίπεδο και έτσι οι δανειολήπτες ωφελούνται από τη χαμηλή μηνιαία δόση.