Φραγή στην ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) από «στρατηγικούς κακοπληρωτές» βάζει το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, με στόχο να σφίξει ο κλοιός γύρω από επιχειρήσεις που συστηματικά δεν πληρώνουν, είναι εικονικές ή διοικούνται από αχυρανθρώπους. Ηδη, ενεργοποιώντας διάταξη του 2013 το ΚΕΑΟ έχει αποκλείσει από τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της ΑΠΔ περίπου 1.100 οφειλέτες, ενώ άλλες 500 φραγές σε επιχειρήσεις με χρέη άνω των 500.000 ευρώ έχει ενεργοποιήσει η Διεύθυνση Ασφάλισης του ΕΦΚΑ. Αυτοί οι οφειλέτες μπορούν να υποβάλουν την ΑΠΔ με μαγνητικό μέσο, μόνο στο υποκατάστημα στο οποίο ανήκουν, με την απαράβατη υποχρέωση είτε της εξόφλησης των οφειλόμενων ποσών είτε της ρύθμισής τους προκειμένου να επανακτήσουν το δικαίωμα της ηλεκτρονικής υποβολής.
Στο πλαίσιο εφαρμογής ενός υποτυπώδους συστήματος Risk Analysis, το Κέντρο καταφέρνει να εντοπίζει παραβατικές συμπεριφορές, δημιουργεί το προφίλ κάθε οφειλέτη και καθορίζει τον βαθμό επισφάλειας της οφειλής. Ετσι, βάσει και του επιχειρησιακού του σχεδίου, στο στόχαστρό του έχουν τεθεί οι λεγόμενοι «στρατηγικοί» οφειλέτες, εκείνοι δηλαδή που αποδεδειγμένα δεν πληρώνουν. Οχι μόνο αυτά που οφείλουν, αλλά και τις νέες εισφορές. Είναι ενδεικτική η περίπτωση γνωστής αλυσίδας γυμναστηρίων, με 27 υποκαταστήματα, για τα οποία σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη στο ΚΕΑΟ έχει ιδρυθεί ξεχωριστή επιχείρηση με την μορφή ΙΚΕ. Κοινό τους σημείο είναι ο διαχειριστής, ίδιος σε όλα, ο οποίος μάλιστα εμφανίζει σχεδόν μηδενικά εισοδήματα.
Προχωρώντας στην ανάλυση των στοιχείων, το ΚΕΑΟ διαπίστωσε ότι ενώ και οι 27 επιχειρήσεις υπέβαλλαν ΑΠΔ, δεν πλήρωναν ούτε ευρώ. Ετσι, αποφάσισε τη φραγή της ηλεκτρονικής ΑΠΔ, ασκώντας πίεση στους ιδιοκτήτες να καταβάλουν έστω ένα μέρος από τα οφειλόμενα, τα οποία ανέρχονται σε περίπου 1 εκατ. ευρώ.
Στην ίδια λίστα βρίσκονται πολύ γνωστά μπαρ, που εμφανίζουν ως υπεύθυνο της επιχείρησης αλλοδαπούς ή υπερήλικες, αλυσίδα ζαχαροπλαστείων με οφειλές άνω των 30 εκατ. ευρώ, καθώς δεν έχουν πληρωθεί εισφορές από το 1985, σουβλατζίδικα με οφειλές 300.000 ευρώ, επιχειρήσεις με εικονικούς εργαζομένους καθώς και παλαιές επιχειρήσεις που μπαίνουν σε ρύθμιση, πληρώνουν μια δόση, παίρνουν ασφαλιστική ενημερότητα και στη συνέχεια κλείνουν και ανοίγουν νέα καταστήματα μηδενίζοντας τις οφειλές. Μεγάλα χρέη καταγράφονται επίσης στους κλάδους φύλαξης, καθαρισμού αλλά και ανακύκλωσης, στην εστίαση και στα ξενοδοχεία, με τους υπεύθυνους του ΚΕΑΟ να απορούν πώς, ενώ έχει ενεργοποιηθεί το μέτρο των ηλεκτρονικών κατασχέσεων, δεν βρίσκουν ούτε ένα ευρώ στους τραπεζικούς λογαριασμούς επιχειρήσεων με οφειλές 7 – 8 εκατ.
Κι ενώ η πίεση με τη φραγή των ηλεκτρονικών ΑΠΔ έχει οδηγήσει περίπου 300 επιχειρήσεις να ενταχθούν σε ρύθμιση και παράλληλα να πληρώνουν τις τρέχουσες εισφορές, το ΚΕΑΟ δεν φαίνεται να πετυχαίνει το ίδιο αποτέλεσμα σε παλαιές επιχειρήσεις που κατ’ εξακολούθηση δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές. Μάλιστα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι από τα 23 και πλέον δισ. ευρώ οφειλών, μόλις το 30% μπορεί να διακανονιστεί και κατά συνέπεια να πληρωθεί.
Είναι ενδεικτικό ότι στο οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου το Κέντρο εισέπραξε 725 εκατ., με τον στόχο για 1 δισ. έως το τέλος του 2017 να θεωρείται εφικτός. Μάλιστα, τον Ιούλιο εισπράχθηκαν 112 εκατ., από τα οποία τα 59 εκατ. προήλθαν από ρυθμίσεις οφειλών και τα 53 εκατ. ευρώ προήλθαν μέσω των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων και της απειλής κατασχέσεων. Αντίστοιχα και τον Αύγουστο εισπράχθηκαν 97 εκατ., εκ των οποίων τα 54 εκατ. προήλθαν από ρυθμίσεις και τα 43 εκατ. από την απειλή των κατασχέσεων.
Με επιτελικό ρόλο στον εξωδικαστικό μηχανισμό
Καθοριστικός αποδεικνύεται ο ρόλος του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών και κατά τη διαδικασία εξωδικαστικού συμβιβασμού για χρέη άνω των 20.000 ευρώ στα οποία συμμετέχουν ως πιστωτές οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ. Με στόχο τη διαπραγμάτευση βιώσιμων λύσεων, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ληφθούν αποφάσεις που θα ζημιώσουν το Ταμείο, το ΚΕΑΟ θα παρακολουθεί από την αρχή τη διαδικασία μέσω των περιφερειακών υπηρεσιών του, από την παραλαβή των προσκλήσεων μέχρι και την υπογραφή των συμβάσεων αναδιάρθρωσης, εφόσον σύμφωνα με την πρόταση ή τις αντιπροτάσεις που υποβλήθηκαν:
α. Δεν προβλέπεται διαγραφή βασικής οφειλής προς τον ΕΦΚΑ.
β. Η διαγραφή επί των νόμιμων προσαυξήσεων, τελών καθυστέρησης και λοιπών επιβαρύνσεων δεν υπερβαίνει το 85% αυτών.
γ. Η συνολική προς ρύθμιση βασική οφειλή δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ.
Βάσει της σχετικής εγκυκλίου του ΕΦΚΑ, αν δεν συντρέχουν οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις, η τελική έγκριση θα δίνεται από τη Διεύθυνση Διακανονισμού Οφειλών της Κεντρικής Υπηρεσίας και η σύμβαση αναδιάρθρωσης θα εγκρίνεται μόνο μετά τη σύμφωνη γνώμη του διοικητή του ΕΦΚΑ.
Οπως άλλωστε προβλέπεται στον νόμο, η ρύθμιση της σύμβασης αναδιάρθρωσης δεν δύναται να φέρει τον ΕΦΚΑ σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν που θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνοφειλετών (αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών).
Με δεύτερη εγκύκλιο που εξέδωσε η διοίκηση του Ταμείου, την περασμένη Παρασκευή, ορίζεται μάλιστα ρητά ότι κατά το πρώτο στάδιο εφαρμογής της διαδικασίας όλα τα αιτήματα των οφειλετών θα εξετάζονται από την Κεντρική Υπηρεσία του ΚΕΑΟ. Συγκεκριμένα, η παραλαβή των προσκλήσεων, η εξέταση των αιτημάτων, οι δηλώσεις συμμετοχής ή μη στη διαδικασία, οι σχετικές εισηγήσεις, οι απαιτούμενες ενέργειες σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, καθώς και η ενημέρωση της ηλεκτρονικής εφαρμογής της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) με τα αποτελέσματα των ενεργειών, εκτελούνται από την αρμόδια διεύθυνση του Κέντρου. Ακόμη, δε, και στην περίπτωση που οι προτάσεις ή οι αντιπροτάσεις αναδιάρθρωσης κριθεί ότι πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης στον μηχανισμό, ο ΕΦΚΑ θα εκπροσωπείται από τη Διεύθυνση Διακανονισμού του ΚΕΑΟ και η σύμβαση αναδιάρθρωσης θα εγκρίνεται από τον συντονιστή του Κέντρου.