Οι αυξημένες εισφορές κυρίως των μισθωτών, καθώς και η ανάσχεση του ρυθμού συνταξιοδοτήσεων αλλά και έκδοσης νέων παροχών κατά το 2017, διαμορφώνουν ένα νέο, άκρως πλεονασματικό και πέραν κάθε πρόβλεψης σκηνικό στα ασφαλιστικά ταμεία, που με τη σειρά του επιδρά και στη συνολική εικόνα του κρατικού προϋπολογισμού. Το προσχέδιο για το 2018, όπως κατατέθηκε χθες στη Βουλή, αλλά και η τροποποίηση του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ που αποφασίστηκε επίσης, χθες, από το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου, εμφανίζουν σημαντικά βελτιωμένα τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το προσχέδιο, το έλλειμμα των Ταμείων μειώνεται σημαντικά κατά το τρέχον έτος και μετατρέπεται σε πλεόνασμα, της τάξης των 689 εκατ. ευρώ, το 2018, βελτιωμένο μάλιστα κατά 1,3 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τα όσα συμφωνούσαν κυβέρνηση και δανειστές, μόλις τον περασμένο Μάιο, κατά τη διαμόρφωση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Συμμόρφωσης 2018-2021 (ΜΠΔΣ). Αλλά και ο προϋπολογισμός 2017 του ΕΦΚΑ από έλλειμμα 1,008 δισ. ευρώ περνάει σε δημοσιονομικό πλεόνασμα 89 εκατ. ευρώ, το οποίο μάλιστα ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω ώς το τέλος του έτους.
Η «μαγική» εικόνα της μείωσης των δαπανών των Ταμείων αλλά και της αύξησης των εσόδων προέρχεται κυρίως λόγω της λάθος εκτίμησης των ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, τόσο ως προς το μέγεθος της συνταξιοδοτικής δαπάνης όσο και ως προς την τελική εικόνα των εσόδων, μετά και τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών.
Αναλυτικά, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπεται για το 2018 δημοσιονομικό πλεόνασμα 689 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος ύψους 634 εκατ. ευρώ που εκτιμάται για το συγκεκριμένο έτος, στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα (ΜΠΔΣ 2018-2021), βελτιωμένο κατά 1,3 δισ. ευρώ. Οπως αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών, η βελτίωση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των εισφορών κατά 279 εκατ. ευρώ, στην αύξηση των εσόδων από ρυθμίσεις παλαιών οφειλών κατά 206 εκατ. ευρώ αλλά και στη μειωμένη πρόβλεψη κατά 833 εκατ. ευρώ για πληρωμές, κυρίως εξαιτίας της πτώσης της συνταξιοδοτικής δαπάνης για κύριες συντάξεις κατά 480 εκατ. ευρώ, στη μείωση της δαπάνης για επικουρικές κατά 190 εκατ. ευρώ και στη μείωση των λοιπών δαπανών κατά 163 εκατ. ευρώ.
Οσο για το 2017, αν και τα οικονομικά των Ταμείων εμφανίζονται επίσης σημαντικά βελτιωμένα σε σχέση με τα προϋπολογισθέντα ή προβλεπόμενα, η καθυστέρηση στην πληρωμή των περίπου 62.000 εφάπαξ οδηγεί σε δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης των 813 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά, για το τρέχον έτος, το ταμειακό έλλειμμα των ασφαλιστικών ταμείων εκτιμάται ότι θα μειωθεί εξίσου σημαντικά, κατά 1,447 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το ΜΠΔΣ 2018-2021 και αναμένεται να διαμορφωθεί στα 110 εκατ. ευρώ. Ωστόσο η αύξηση των απλήρωτων υποχρεώσεων, ιδίως των εφάπαξ κατά 703 εκατ. ευρώ, αναμένεται να οδηγήσει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των ασφαλιστικών ταμείων σε έλλειμμα ύψους 813 εκατ. ευρώ, βελτιωμένο όμως και πάλι, κατά 868 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Βάσει του προσχεδίου, η αύξηση αυτή οφείλεται αφενός στη μεταφορά ποσού ύψους 270 εκατ. ευρώ, που αφορά παλαιές υποχρεώσεις των κλάδων υγείας των Ταμείων, από τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του ΕΟΠΥΥ στον ΕΦΚΑ, και αφετέρου στις εφάπαξ παροχές.