Σε αναζήτηση 130 με 260 εκατ. ευρώ βρίσκεται το υπουργείο Εργασίας προκειμένου να «διασώσει» τα επιδόματα που δίνονται σε τρίτεκνους και πολύτεκνους, καθώς βάσει του επικαιροποιημένου τρίτου μνημονίου, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για ένα νέο, ενοποιημένο σύστημα οικογενειακών επιδομάτων, με έμφαση στο πρώτο και δεύτερο παιδί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσημης επίσκεψης των εκπροσώπων των δανειστών στη χώρα μας, στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης, η ελληνική πλευρά κατέθεσε τις προτάσεις της, οι οποίες στηρίζονται στη γενναία χρηματοδότηση των παροχών που σήμερα διατίθενται για τη στήριξη της οικογένειας, μέσω των εξοικονομήσεων που θα επιτευχθούν από το πρόγραμμα εξοικονόμησης δαπανών (spending review) των υπουργείων. Στο σχέδιο του προϋπολογισμού που συζητήθηκε τις προηγούμενες ημέρες στη Βουλή, προβλέπεται εξοικονόμηση της τάξης των 325 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Εργασίας μόνο για τα οικογενειακά επιδόματα διεκδικεί τα 260 εκατ. ευρώ. «Ακόμη και με τα μισά, 130 εκατ. ευρώ, οι παρεμβάσεις θα είναι περιορισμένες», δήλωσε στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εργασίας.
Να σημειωθεί ότι σήμερα για την επιδότηση περίπου 800.000 οικογενειών δαπανώνται 650 εκατ. ευρώ, ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι το 2019 η δαπάνη θα αυξηθεί κατά 260 εκατ. ευρώ ή κατά 40% και θα φθάσει τα 910 εκατ. ευρώ. Αυτά τα 260 εκατ. ευρώ αναζητεί το υπουργείο Εργασίας για το 2018, προκειμένου να μην προχωρήσει κατά το νέο έτος σε περικοπές, τις οποίες θα αναθεωρήσει ένα χρόνο μετά. Τα πάντα θα κριθούν από τις «λεπτομέρειες» του προϋπολογισμού, που συζητούν σε τεχνικό επίπεδο οι δύο πλευρές, καθώς οι δανειστές δεν έχουν ακόμη αποδεχθεί ότι από το spending review έχουν εξοικονομηθεί 325 εκατ. ευρώ αλλά και ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων αυτών πρέπει να κατευθυνθεί για τη «διάσωση» των επιδομάτων σε τρίτεκνους και πολύτεκνους. Οι εκπρόσωποι των δανειστών, στηριζόμενοι στην έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, ζητούν αυστηρότερα εισοδηματικά κριτήρια και αναδιάρθρωση των παροχών υπέρ του πρώτου και του δεύτερου παιδιού.
Από την πλευρά της η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει ένα σχέδιο ενοποίησης των επιδομάτων, ώστε το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων να αυξηθεί από 40 ευρώ που είναι σήμερα στα 60 ευρώ, ώστε να υπάρξει επιπλέον ενίσχυση για τις οικογένειες που έχουν ένα ή και δύο παιδιά. Για να επιτευχθεί αυτό, χωρίς να κοπούν κατ’ αντιστοιχία τα επιδόματα σε οικογένειες με τρία ή και περισσότερα παιδιά, πρέπει να μεταφερθούν τα επίμαχα 260 εκατ. ευρώ στην ενίσχυση των οικογενειακών επιδομάτων.
Παράλληλα, προβλέπεται και αναπροσαρμογή των εισοδηματικών κριτηρίων που ισχύουν σήμερα, μια διαδικασία που έχει πολλές τεχνικές δυσκολίες και αναμένεται να αποτελέσει ένα ακόμη πεδίο διαφωνίας μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και των εκπροσώπων των δανειστών.
Να σημειωθεί ότι σήμερα, το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων ανέρχεται σε 40 ευρώ ανά μήνα για κάθε εξαρτώμενο τέκνο σε οικογένειες με εισόδημα έως 6.000 ευρώ και μειώνεται όσο αυξάνεται το οικογενειακό εισόδημα έως 18.000 ευρώ. Στις οικογένειες με τρία ή και περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα προβλέπεται ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων, το οποίο το 2013, εν μέσω μνημονιακών περιορισμών και περικοπών, ορίστηκε σε 500 ευρώ κατ’ έτος για κάθε τέκνο, εφόσον το οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα των τρίτεκνων οικογενειών είναι έως 45.000 ευρώ. Το όριο προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για τις οικογένειες με τέσσερα παιδιά και κατά 4.000 ευρώ για κάθε επιπλέον παιδί για οικογένειες με περισσότερα από τέσσερα τέκνα.
Οι δανειστές έχουν στα χέρια τους, παράλληλα με την ελληνική πρόταση, και την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία περιγράφει 4 σενάρια και προτείνει ενοποίηση των παροχών και αναπροσαρμογή προς τα κάτω των εισοδηματικών κριτηρίων. Από το υπουργείο Εργασίας, βέβαια, επισημαίνουν προς τους δανειστές πως η έκθεση είχε βασικό στόχο την αναζήτηση τρόπων μείωσης της φτώχειας στην Ελλάδα με αποτέλεσμα οι προτάσεις της να στηρίζονται στην ενίσχυση των οικογενειών που βρίσκονται στο κατώφλι της ακραίας ένδειας ή και το έχουν ξεπεράσει, ενώ μια ολοκληρωμένη πολιτική στήριξης της οικογένειας οφείλει να λαμβάνει μέτρα για το σύνολο της κοινωνίας.
Πιστοποίηση αναπηρίας από ιδιωτικά κέντρα ζητεί το ΔΝΤ
Σκληρή διαπραγμάτευση που ξεκίνησε τις προηγούμενες ημέρες, αναμένεται όμως να ολοκληρωθεί εντός του 2018, δίνεται στον τομέα των αναπηρικών παροχών. Αν και στο επικαιροποιημένο μνημόνιο δεν προβλέπονται συγκεκριμένα ποσά εξοικονόμησης, η αναδιάταξη του χάρτη αναπηρικών παροχών περιλαμβάνει εκ των πραγμάτων επανεξέταση παροχών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι πρόωρες αναπηρικές συντάξεις, συγχώνευση ή και εξορθολογισμό επιδομάτων αλλά και νέος τρόπος αξιολόγησης της αναπηρίας. Οι δανειστές, κυρίως το ΔΝΤ, ζητούν την εμπλοκή και ιδιωτικών κέντρων στη διαδικασία πιστοποίησης της αναπηρίας, ώστε να καταγράφονται τόσο τα προβλεπόμενα ποσοστά αναπηρίας όσο και μια ευρύτερη αξιολόγηση των ικανοτήτων των ατόμων με αναπηρία. Βάση της αξιολόγησης αυτής, θα είναι αφενός η νέα λίστα με τα ποσοστά αναπηρίας ανά ασθένεια, που αναμένεται να κατατεθεί τις επόμενες ημέρες από το υπουργείο Εργασίας, αφετέρου το εγχειρίδιο διεθνούς ταξινόμησης της λειτουργικότητας της αναπηρίας – ΙCF (International Classification of Functioning, Disability and Health). Η ελληνική πλευρά έχει ήδη επισημάνει ότι το συγκεκριμένο εγχειρίδιο δεν εφαρμόζεται στις περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ ταυτόχρονα έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι πρακτικά δύσκολο αλλά και κοινωνικά ανάλγητο να ξαναπεράσουν από πιστοποίηση 700.000 ΑμεΑ. Η ελληνική πρόταση, που έχει κατατεθεί στους δανειστές, προβλέπει τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) που υπάρχουν, την ενίσχυσή τους καθώς και τη στελέχωσή τους εκτός από εξειδικευμένους γιατρούς και με κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους που θα μπορούν να προσδιορίζουν την ικανότητα του ατόμου να εργαστεί.
Η συζήτηση αναμένεται να συνεχιστεί και εντός του 2018. Το νέο σύστημα πρόσβασης στα αναπηρικά επιδόματα θα πρέπει να έχει θεσπιστεί και τεθεί σε εφαρμογή, από την 1η Ιουλίου 2018.