Σε επισφαλές έδαφος βασίζεται ο προϋπολογισμός του 2018, σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, ενώ δεδομένοι είναι οι πρόσθετοι φόροι και οι περικοπές δαπανών, συνολικού ύψους σχεδόν 1,9 δισ. ευρώ, που έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Η πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 2,5% το 2018, αλλά και η προβλεπόμενη ενίσχυση τον επόμενο χρόνο της «άσπρης τρύπας» των ασφαλιστικών ταμείων, που εμφανίσθηκε ξαφνικά και έσωσε τον φετινό προϋπολογισμό, είναι οι βασικές αιτίες αμφιβολιών για την αξιοπιστία του προϋπολογισμού, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.
Η «άσπρη τρύπα» των ασφαλιστικών ταμείων ενίσχυσε φέτος τον προϋπολογισμό κατά περίπου 2 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τις προβλέψεις.
Συγκεκριμένα, ενώ στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα προβλεπόταν ότι οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) θα έκλειναν με έλλειμμα 941 εκατ. ευρώ, τελικά εκτιμάται ότι θα κλείσουν με πλεόνασμα 1,085 εκατ. ευρώ. Ενα «θαύμα» που οφείλεται, κατά την κυβέρνηση, στις λιγότερες από τις προβλεπόμενες συνταξιοδοτήσεις, οι οποίες προέκυψαν μετά την εκκαθάριση του σχετικού αρχείου της, και στην αύξηση της απασχόλησης και των αντίστοιχων εισφορών. Ετσι, η κυβέρνηση αισιοδοξεί ότι και το 2018 οι ΟΚΑ θα έχουν πλεόνασμα 1,785 δισ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης πριν από λίγους μήνες στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα για μόλις 175 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει σε χθεσινό της non paper η Νέα Δημοκρατία, εκκρεμεί η χορήγηση περίπου 300.000 συντάξεων, ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η βελτιωμένη εικόνα των ΟΚΑ φέτος οφείλεται μεταξύ άλλων και στις διπλές εισφορές πολλών ασφαλισμένων, όπως κυρίως των ελεύθερων επαγγελματιών και άρα είναι προσωρινή και μη επαναλαμβανόμενη.
Ως προς την ανάπτυξη οι οικονομολόγοι θέτουν ερωτήματα, δεδομένου ότι και φέτος οι προβλέψεις διαψεύσθηκαν. Αντί του 2,7% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2017, εκτιμάται πλέον ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά μόλις 1,6%, ενώ άλλοι φορείς την τοποθετούν στο 1%-1,5%. Για το 2018, ο προϋπολογισμός προβλέπει, εντούτοις, αύξηση κατά 2,5% βάσει της εκτίμησης ότι θα υπάρξει αίφνης εκτίναξη των επενδύσεων με ρυθμό 11,4%, αλλά και της κατανάλωσης, παρά τα νέα μέτρα.
Εννοείται, πάντως, ότι όλες αυτές τις εκτιμήσεις τις έχουν υιοθετήσει οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, με την ελπίδα ότι η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα τον Αύγουστο.
Μια πιθανή αστοχία στην ανάπτυξη θα οδηγήσει σε πτώση των προβλεπόμενων εσόδων, οδηγώντας έτσι τον προϋπολογισμό εκτός στόχων. Ούτως ή άλλως, η πρόβλεψη ότι τα έσοδα του 2018 θα αυξηθούν κατά 1 δισ. ευρώ αμφισβητείται, δεδομένου ότι και φέτος υπήρξε υστέρηση 1 δισ. ευρώ.
Η Ν.Δ.
Στο non paper της Ν.Δ. επισημαίνεται ότι το υπερπλεόνασμα φέτος είναι αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης, των κατασχέσεων και της στάσης πληρωμών και ευθύνεται για το «ψαλίδισμα» της ανάπτυξης.
Μάλιστα σχολιάζει την αναλογική αύξηση των έμμεσων σε σχέση με τους άμεσους φόρους τα τελευταία χρόνια, σημειώνοντας ότι η «δήθεν ευαίσθητη αριστερά αυξάνει τους φόρους που είναι περισσότερο κοινωνικά άδικοι».
Κατά το 2018 αναφέρει ότι θα εφαρμοστούν 15 νέα μέτρα λιτότητας μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται:
• Περικοπές στο μισθολόγιο, ιδίως για 150.000 ενστόλους.
• Περικοπές στο ΕΚΑΣ (234 εκατ. ευρώ).
• Κατάργηση της έκπτωσης 10% του φόρου στις ιατρικές δαπάνες (121 εκατ. ευρώ).
• Κατάργηση όλων των κοινωνικών επιδομάτων αλληλεγγύης (12 εκατ. ευρώ).
• Μείωση κατά 50% του επιδόματος θέρμανσης.
• Αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε 32 νησιά.
• Αύξηση της εισφοράς για τους ελεύθερους επαγγελματίες, μέσω του υπολογισμού της στις ακαθάριστες αποδοχές (53 εκατ. ευρώ).
• Κατάργηση της έκπτωσης φόρου κατά 1,5% για μισθωτούς και συνταξιούχους (68 εκατ. ευρώ).
• Μονιμοποίηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.