Κατώτερος των προσδοκιών ήταν ο ρυθμός ανάπτυξης το γ΄ τρίμηνο (Ιούλιος-Σεπτέμβριος), φτάνοντας το 1,3% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, με μοναδικό –ουσιαστικά– τροφοδότη τον τουρισμό. Αντίθετα, απογοητευτική ήταν η εικόνα στις επενδύσεις, αλλά και στην κατανάλωση.
Με βάση τον ρυθμό αυτό του γ΄ τριμήνου, θα απαιτηθεί ένα άλμα κατά το δ΄ τρίμηνο στο 3,1%, ώστε να επιτευχθεί η πρόβλεψη της κυβέρνησης για μέσο ρυθμό ανάπτυξης φέτος στο 1,6%. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι αναθεωρήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ σημαντικά προς τα πάνω ο ρυθμός ανάπτυξης του β΄ τριμήνου, από το 0,8%, που είχε εκτιμηθεί τον Σεπτέμβριο, στο 1,6%.
Η κυβέρνηση επιμένει ότι η πρόβλεψή της είναι εφικτή, σύμφωνα με άτυπη ενημέρωση του υπουργείου Οικονομικών. Επικαλείται την αναθεώρηση του ρυθμού του β΄ τριμήνου, την οποία χαρακτηρίζει θετική και αφήνει να εννοηθεί ότι περιμένει ανάλογη αναθεώρηση και για το γ΄ τρίμηνο. Οπως επισημαίνει, «σχετικά με το γ΄ τρίμηνο, το 1,3% που ανακοινώθηκε είναι η αρχική εκτίμηση. Πρέπει να περιμένουμε το τελικό αποτέλεσμα για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα για το 2017.
Πεποίθησή μας είναι πως θα επαληθευθεί η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για ετήσιο ρυθμό 1,6% το 2017». Η κυβέρνηση προφανώς ποντάρει για μια ενίσχυση του ΑΕΠ κατά το δ΄ τρίμηνο και στη διανομή του κοινωνικού μερίσματος, η οποία αναμένεται να ενισχύσει την κατανάλωση, ιδίως καθώς συμπίπτει με τη χριστουγεννιάτικη περίοδο.
Με την εκτίμηση ότι το ΑΕΠ του γ΄ τριμήνου θα αναθεωρηθεί προς τα πάνω συμφωνούν και έμπειρες ακαδημαϊκές πηγές, αν και προβλέπουν ότι η αναθεώρηση, καθώς και ο ρυθμός του δ΄ τριμήνου, δεν θα είναι επαρκής ώστε ο μέσος ρυθμός του έτους να φτάσει στο 1,6%. Θα διαμορφωθεί λίγο χαμηλότερα, κοντά στο 1,3%, εκτιμούν.
Σημειώνεται ότι η αρχική πρόβλεψη της κυβέρνησης, πριν από ένα χρόνο, ήταν για ρυθμό ανάπτυξης 2,7%. Επειτα από διαδοχικές αναθεωρήσεις έφτασε στο 1,6%.
Αυτή τη στιγμή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι συντονισμένη με την κυβέρνηση στην πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 1,6%, ενώ το ΔΝΤ στις φθινοπωρινές του εκτιμήσεις ήταν λίγο πιο αισιόδοξο προβλέποντας 1,8%.
Πιο αισιόδοξη ήταν πρόσφατα και η Τράπεζα της Ελλάδος, προβλέποντας ρυθμό 1,7%. Αντίθετα, σε πιο απαισιόδοξη κατεύθυνση κινούνται ο ΟΟΣΑ με πρόβλεψη για 1,4%, το ΙΟΒΕ με πρόβλεψη για 1,3% και το ΚΕΠΕ με 1%.
Αναλυτικότερα, τα μεγέθη που διαμόρφωσαν τον ρυθμό ανάπτυξης του γ΄ τριμήνου, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, είναι τα εξής:
• Η καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε μείωση 1% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
• Οι επενδύσεις μειώθηκαν κι αυτές κατά 8,5%.
• Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 7,8% και ειδικότερα οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 2,8% και αυτές των υπηρεσιών, δηλαδή κυρίως ο τουρισμός, κατά 12,6%.
• Αύξηση κατά 9,3% σημείωσαν οι εισαγωγές, με αυτές των αγαθών να έχουν αυξηθεί κατά 9,2% και αυτές των υπηρεσιών κατά 6,9%.
Επομένως, είναι φανερό ότι κινητήρια δύναμη για το ΑΕΠ το γ΄ τρίμηνο ήταν ο τουρισμός.