«Καμπανάκι» για τη μεταμνημονιακή περίοδο χτύπησε χθες το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), με τα στελέχη του να επισημαίνουν τον κίνδυνο να περιέλθει και πάλι η χώρα σε καθεστώς κρίσης αν εγκαταλείψει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια και δεν αλλάξει το παραγωγικό της μοντέλο.
Το ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεσή του, που παρουσίασε χθες, προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,1% για το 2018 (έναντι πρόβλεψης 2,5% της κυβέρνησης) και εκτιμά ότι το 2017 αυτός διαμορφώθηκε στο 1,3% (έναντι 1,6% της κυβέρνησης). Επίσης, στην έκθεση σημειώνεται ότι το γ΄ τρίμηνο του 2017, για πρώτη φορά ύστερα από 6 χρόνια, οι άνεργοι ήταν λιγότεροι από 1 εκατομμύριο.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι συνθήκες και οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία βελτιώνονται, κάτι που αποτυπώνεται στα στοιχεία του ΑΕΠ, αλλά και σε άλλους σημαντικούς δείκτες», τόνισε ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ Τάκης Αθανασόπουλος σε συνέντευξη Τύπου, κατά την παρουσίαση της έκθεσης. «Ωστόσο, η βελτίωση αυτή δεν συνιστά το οριστικό τέλος της κρίσης. Θα ήθελα να υπενθυμίσω τα σημαντικά δομικά προβλήματα της οικονομίας μας, τα οποία δεν έχουν αντιμετωπισθεί, και τον κίνδυνο οι θετικές εξελίξεις να παρερμηνευθούν και να οδηγήσουν στην εγκατάλειψη της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας».
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας προειδοποίησε και αυτός ότι, «αν υπάρξει οπισθοδρόμηση, η οικονομία θα ξανακυλήσει σε 1-2 χρόνια» στην ανάγκη προσφυγής στους εταίρους για βοήθεια. Επεσήμανε ότι οι δύο παράγοντες που στήριξαν την ανάκαμψη ήταν η συμφωνία κυβέρνησης και αντιπολίτευσης πως το πρόγραμμα πρέπει να εφαρμοστεί, καθώς και το θετικό διεθνές κλίμα, το οποίο, όμως, δεν θα κρατήσει για πάντα. «Αν κάποια στιγμή αλλάξει το διεθνές περιβάλλον, δεν θα ήθελα να σκεφτώ πού θα βρεθούμε αν, εν τω μεταξύ, δεν έχει σημειωθεί στροφή στο παραγωγικό υπόδειγμα», είπε, εξηγώντας ότι πρέπει να αυξηθεί η συμμετοχή των επενδύσεων και των εξαγωγών στο ΑΕΠ. Ο ίδιος υποστήριξε πως υπάρχει κάποια πρόοδος στους εν λόγω τομείς, αλλά όχι αρκετά γρήγορη.
Εποπτεία και μετά…
Ο κ. Βέττας εκτίμησε ότι μετά το πρόγραμμα θα υπάρχει εποπτεία και τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους θα δοθούν υπό όρους. Κάτι που, κατά την άποψή του, πρέπει όχι να αγνοηθεί, ως περιορισμός, αλλά αντίθετα «να μετατραπεί σε εργαλείο για μείωση του κόστους χρηματοδότησης και ενίσχυση των ρυθμών ανάπτυξης».
Η έκθεση σημειώνει ότι η ανάπτυξη το 2017 προήλθε πρωτίστως από σημαντική διεύρυνση των εξαγωγών, κυρίως σε υπηρεσίες, αλλά και σε αγαθά, χάρη στη συνεχή βελτίωση του διεθνούς περιβάλλοντος. Παρέμεινε, όμως, αναιμική η επίδραση των επενδύσεων. Για φέτος αναμένεται συνέχιση της ώθησης από τις εξαγωγές (+7%) και ελαφρώς μικρότερη συμβολή επενδύσεων στην αύξηση του ΑΕΠ (+16%), αλλά και ώθηση από το ΠΔΕ, τους εξωστρεφείς τομείς (μεταποίηση, τουρισμός) και τις ιδιωτικοποιήσεις. Η ανεργία προβλέπεται να κινηθεί στην περιοχή του 20% το 2018, ίσως ελαφρώς χαμηλότερα.
Οσον αφορά το τραπεζικό σύστημα, επισημαίνεται ότι το 2017 η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα παρέμεινε σε πτωτική τροχιά, αν και με φθίνοντα ρυθμό, τάση η οποία αναμένεται να συνεχιστεί και φέτος, παρότι το τελευταίο τρίμηνο δεν αποκλείεται ήπια πιστωτική επέκταση, εφόσον συνεχιστεί/κλιμακωθεί η επιστροφή των καταθέσεων.