Ερμηνευτική εγκύκλιο με την οποία αποκωδικοποιούνται διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου που αφορούν τις συντάξεις χηρείας, εξέδωσε ο ΕΦΚΑ.
Η εγκύκλιος ανοίγει τον δρόμο για την έκδοση οριστικών συντάξεων χηρείας, οι οποίες εκκρεμούν από τον Μάιο του 2016 και εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένες έως και κατά 50%. Να σημειωθεί ότι, για κάποιες από αυτές, έχουν εκδοθεί προσωρινές συντάξεις που μετά από νέα νομοθετική παρέμβαση ανέρχονται πλέον σε 360-384 ευρώ.
Μία από τις βασικές αλλαγές του νόμου Κατρούγκαλου είναι η πρόβλεψη ηλικιακών περιορισμών στην καταβολή της σύνταξης λόγω θανάτου. Προβλέπεται δηλαδή ότι μόνο σε περίπτωση που ο θάνατος επήλθε μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας του επιζώντος συζύγου, η σύνταξη χορηγείται, χωρίς χρονικό περιορισμό, εφόσον δεν συντρέχουν οι υπόλοιπες προϋποθέσεις λήξης του δικαιώματος (π.χ. θάνατος του επιζώντος συζύγου ή σύναψη γάμου). Στον αντίποδα, στην περίπτωση που ο θάνατος επήλθε πριν από τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας του επιζώντος συζύγου, η διάρκεια της συνταξιοδότησης ορίζεται σε 3 έτη.
Εάν ο/η δικαιούχος δεν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του κατά τη διάρκεια της τριετίας αυτής, η καταβολή της σύνταξης διακόπτεται με τη συμπλήρωση της τριετίας από την πρώτη του επομένου του θανάτου μήνα και επαναχορηγείται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του/της. Η σύνταξη συνεχίζει να καταβάλλεται στην περίπτωση που υπάρχουν ανήλικα τέκνα είτε ο ίδιος ο επιζών σύζυγος είναι ανίκανος για την άσκηση κάθε βιοποριστικής εργασίας κατά ποσοστό 67% και άνω. Τα ποσοστά των δικαιούχων ορίζονται σε 50% για τον επιζώντα σύζυγο και 25% για το κάθε παιδί. Αν ο θανών είχε χωρίσει και ξαναπαντρευτεί πριν πεθάνει, το 50% της σύνταξης το μοιράζονται ο επιζών (37,5%) και ο διαζευγμένος (12,5%). Για το δικαίωμα στους διαζευγμένους συζύγους προβλέπεται ως εισοδηματικό κριτήριο για τη λήψη της σύνταξης, ότι το μέσο μηνιαίο εισόδημά του δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 720 ευρώ.
Μετά την τριετία και εφόσον ο επιζών εργάζεται ή λαμβάνει άλλη σύνταξη χάνει το 50% της σύνταξης χηρείας. Το ποσό που περικόπτεται επιμερίζεται στα παιδιά, εφόσον δικαιούνται. Αν ο θάνατος έχει επέλθει νωρίτερα από τις 13 Μαΐου 2016, ισχύουν οι παλιές διατάξεις για όλους (και για τους ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ), διαφορετικά ισχύει το νέο σύστημα.
Προσοχή. Και στην εγκύκλιο επαναλαμβάνεται ότι σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου η σύνταξη υπολογίζεται με τον νέο τρόπο. Συνεπώς, σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου η σύνταξη υπολογίζεται εξαρχής με το άθροισμα εθνική και ανταποδοτική, ενώ σε περίπτωση θανάτου συνταξιούχου η σύνταξη επανυπολογίζεται χωρίς προσωπική διαφορά και αποδίδεται με τα ανάλογα ποσοστά.
Βέβαια, σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου, θεμελιώδης προϋπόθεση για την απονομή της σύνταξης είναι ο θανών να είχε πραγματοποιήσει τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης, π.χ. τουλάχιστον 15 έτη για σύνταξη γήρατος.
Οταν υπάρχει ταυτόχρονα δικαίωμα σε σύνταξη λόγω θανάτου και σε σύνταξη για διαφορετική αιτία (π.χ. γήρατος ή αναπηρίας), δηλαδή αν ο χήρος ή η χήρα παίρνει σύνταξη και ταυτόχρονα διεκδικεί τη σύνταξη του θανόντος, παίρνει και τις δύο εθνικές συντάξεις. Η πρόβλεψη πως σε περίπτωση σώρευσης συντάξεων δίνεται μόνο μία εθνική αφορά μόνο συντάξεις από ίδιο δικαίωμα.