Η είσοδος ενός νέου μεγάλου παίκτη μέσω της αποκρατικοποίησης των ΕΛΠΕ και της Cetracore Energy μέσω της εξαγοράς της Jet Oil αποτελούν τις δύο μεγάλες αβεβαιότητες με τις οποίες καλείται να βαδίσει η εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών από το 2018. Πρόκειται για αλλαγές που αναμένεται να μεταβάλουν τις υφιστάμενες ισορροπίες στον κλάδο των καυσίμων έπειτα από πολλά χρόνια και ενώ δεν έχει καταφέρει να εξέλθει της κρίσης, κατά το διάστημα της οποίας έχει συρρικνωθεί κατά 40%.
Παράλληλα με τη μείωση των πωλήσεων, ο κλάδος βρίσκεται αντιμέτωπος με τη νοθεία, τη λαθραία διακίνηση καυσίμων και την παραβατικότητα, φαινόμενα που βρίσκονται σε έξαρση, καθώς οι έλεγχοι έχουν «παγώσει» και τα περίφημα συστήματα εισροών – εκροών για τα οποία έχουν δαπανηθεί περί τα 100 εκατ. εξακολουθούν να μη λειτουργούν, λόγω αδυναμίας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων να προχωρήσει σε διασταυρώσεις των στοιχείων.
Σε αυτά τα προβλήματα προστέθηκαν και νέα, τα οποία συνδέονται με την εφαρμογή των μέτρων της Ε.Ε. για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας που πρέπει να υλοποιήσουν οι εταιρείες του κλάδου υπό την απειλή υψηλών προστίμων και ενώ, λόγω κρίσης, έχει επιτευχθεί εξοικονόμηση υπερδιπλάσια του στόχου. Το οξύμωρο της υπόθεσης, μάλιστα, είναι ότι η χώρα καλείται να ανακάμψει οικονομικά περιορίζοντας την κατανάλωση ενέργειας. Τις μεγαλύτερες πιέσεις από τον αθέμιτο ανταγωνισμό δέχονται οι μικροί του χώρου που αναγκάζονται να συμπιέσουν σημαντικά το περιθώριο κέρδους τους για να σταθούν στην αγορά, με ρίσκο τη βιωσιμότητά τους ή να παρανομήσουν. Το πρόβλημα ωστόσο μεταφέρεται και στις μεγάλες εταιρίες και τα διυλιστήρια αφού αυξάνει τους πιστωτικούς κινδύνους.
Με την ένταση των φαινομένων νοθείας και λαθρεμπορίας αλλά και την ανάγκη επαναδιαπραγμάτευσης των νέων μέτρων που επεξεργάζεται η Ε.Ε. για την εξοικονόμηση ενέργειας μετά το 2020 συνδέονται και οι πρόσφατες αλλαγές στη διοίκηση του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ). Τα ηνία του ΣΕΕΠΕ, που εκπροσωπεί 13 συνολικά εταιρείες του κλάδου, ανέλαβαν με ομόφωνη απόφαση εκ περιτροπής ανά εξάμηνο εκπρόσωποι των ομίλων ΕΛΠΕ και Μότορ Οϊλ. Ο κ. Βασίλης Σεραφειμάκης, εκπρόσωπος της ANINOIL, ανέλαβε πρόεδρος του Συνδέσμου από 1η Φεβρουαρίου έως 31 Ιουλίου 2018 και ο κ. Ρομπέρτο Καραχανάς, εκπρόσωπος της ΕΚΟ, αντιπρόεδρος για το ίδιο διάστημα και με συμφωνία αλλαγής ρόλων στο αμέσως επόμενο εξάμηνο.
Οι δύο καθετοποιημένοι πετρελαϊκοί όμιλοι, που μέσω των θυγατρικών τους έχουν ενισχύσει μέσα στην κρίση τα μερίδια αγοράς τους ελέγχοντας συνολικά πάνω από το 60%, δείχνουν έτοιμοι να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση καταπολέμησης του λαθρεμπορίου και εξυγίανσης της αγοράς αξιοποιώντας το θετικό έδαφος από τη μέχρι τώρα δράση του ΣΕΕΠΕ. Από τις πρώτες κινήσεις της νέας ηγεσίας του ΣΕΕΠΕ ήταν το άνοιγμα προς την πλευρά των πρατηριούχων για μια ενωτική παρέμβαση αντιμετώπισης των προβλημάτων της αγοράς, μέσω συναντήσεων τόσο με τη διοίκηση της ΟΒΕ όσο και της ΠΟΠΕΚ.
Ολοι περιμένουν να ανοίξει τα χαρτιά της η Cetracore
Η είσοδος της Cetracore στην εγχώρια αγορά καυσίμων επισφραγίστηκε με τη δικαστική επικύρωση της εξαγοράς της Jet Oil. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο η αγορά εκτιμά ότι θα έχει διαφανεί το πώς θα κινηθεί ο νέος παίκτης, στο μετοχικό κεφάλαιο του οποίου συμμετέχει με ποσοστό 20% η ρωσική Rosneft. Aυτό που απασχολεί κυρίως τους μικρούς του κλάδου είναι η στρατηγική που θα ακολουθήσει η Cetracore για να φτάσει το μερίδιο της Jet Oil από το 1% περίπου, όπου βρίσκεται σήμερα, στο 10%, όπως προβλέπει στο επενδυτικό της σχέδιο. Η επίτευξη αυτού του στόχου, όπως τονίζουν στην «Κ» παράγοντες του κλάδου, μπορεί να γίνει είτε με την εξαγορά κάποιας μικρής εταιρείας, κάτι που δεν θα προκαλέσει γενικότερες πιέσεις στην αγορά, είτε εξαγοράζοντας πρατήριο πρατήριο, που σημαίνει ότι θα ανοίξει ένας πόλεμος τιμών που θα συμπιέσει περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους και θα φέρει στα όριά τους σίγουρα τις μικρές εταιρείες του κλάδου, αλλά θα προσθέσει ζημιές και σε μεγάλες εταιρείες. Τα χαρτιά της αναμένουν να ανοίξει η Cetracore και τα διυλιστήρια της χώρας, καθώς πέραν της ενίσχυσης του ανταγωνισμού για την τροφοδοσία των Βαλκανίων είναι πολύ πιθανό να χάσουν μερίδιο και από την τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς εάν αποφασίσει να προμηθεύει τα πρατήρια της Jet Oil με εισαγωγές από τη Rosneft.