Οκτακόσιοι ογδόντα ιδιοκτήτες που αγόρασαν μεταχειρισμένα αυτοκίνητα από το εξωτερικό βρίσκονται αντιμέτωποι με κατάσχεση του οχήματός τους και αδυνατούν να το πωλήσουν, αλλά και με ποινικές διώξεις, σύμφωνα με στοιχεία της φορολογικής διοίκησης. Και αυτό καθώς ακολουθήθηκαν παράνομες μέθοδοι, σε συνεργασία σε αρκετές περιπτώσεις με εμπόρους μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, με στόχο την αποφυγή πληρωμής του ΦΠΑ αλλά και των τελών ταξινόμησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το Β΄ τελωνείο Πειραιά εντόπισε 880 περιπτώσεις επί 3.800 ελέγχων που έγιναν την περίοδο 2011-2016 και διαπιστώθηκε ότι παρανόμως δεν κατεβλήθησαν ο ΦΠΑ και το τέλος ταξινόμησης, με αποτέλεσμα να καταλογιστούν εις βάρος των ιδιοκτητών παραβάσεις και λαθρεμπορία στους εμπόρους που κρύβονται πίσω από τους ανυποψίαστους (όχι πάντα) αγοραστές.
Το πρόβλημα με τις εισαγωγές μεταχειρισμένων αυτοκινήτων δεν απασχολεί μόνο τις ελληνικές φορολογικές αρχές, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στοιχεία της Κομισιόν δείχνουν ότι η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων ύψους άνω των 50 δισ. ευρώ ετησίως για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. – χρήματα που πρέπει να διατίθενται για δημόσιες επενδύσεις, όπως νοσοκομεία, σχολεία και δρόμοι.
H εμπορία αυτοκινήτων αποτελεί, επίσης, αντικείμενο απάτης λόγω της διαφοράς στον τρόπο με τον οποίο επιβάλλεται ο ΦΠΑ στα καινούργια και στα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα. Τα πρόσφατα ή τα καινούργια αυτοκίνητα, στα οποία φορολογείται το συνολικό ποσό, μπορούν να πωληθούν ως μεταχειρισμένα εμπορεύματα στα οποία μόνο το περιθώριο κέρδους υπόκειται σε ΦΠΑ. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το είδος απάτης, οι υπάλληλοι του Eurofisc θα έχουν πλέον πρόσβαση σε δεδομένα άλλων κρατών-μελών σχετικά με ταξινομήσεις αυτοκινήτων.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία:
Το τέλος ταξινόμησης. Το τέλος ταξινόμησης προσδιορίζεται με βάση αυτό που θα πλήρωνε ένα ίδιο μοντέλο, με ίδιο εξοπλισμό καινούργιο, συν ένα πέναλτι αν είναι παλαιότερης τεχνολογίας από τη σημερινή, μείον έκπτωση λόγω ηλικίας (έως και -96%) καθώς και έκπτωσης 10%, αν έχει «πολλά χιλιόμετρα».
Ο ΦΠΑ. Καταβάλλεται, δηλαδή αν πρόκειται για αυτοκίνητα που εξέρχονται του leasing και οφείλουν τον ΦΠΑ για να πωληθούν σε ιδιώτη, είτε στη χώρα προέλευσης είτε σε άλλη χώρα.
Ο ΦΠΑ δεν οφείλεται αν το αυτοκίνητο ανήκε σε ιδιώτη στη χώρα προέλευσης, οπότε ο ΦΠΑ κατεβλήθη και εισπράχθηκε οριστικά.
Σημειώνεται ότι το 99% των εισαγωγών μεταχειρισμένων είναι αυτοκίνητα που προέρχονται από leasing και οφείλουν ΦΠΑ.
Αποφυγή πληρωμής ΦΠΑ
Στο τελωνείο, που δεν επαληθεύει τακτικά τα χαρτιά που δέχεται, κατατίθεται τιμολόγιο ότι ο έμπορος του εξωτερικού το είχε προμηθευτεί στη χώρα του από ιδιώτη («με περιθώριο κέρδους»), άρα ο ΦΠΑ δεν οφείλεται στη χώρα προέλευσης, ούτε και στην Ελλάδα. Στην πράξη, ο ξένος έμπορος έχει εκδώσει άλλο τιμολόγιο από αυτό που καταθέτει ο Ελληνας εισαγωγέας. Ο Γερμανός για παράδειγμα έμπορος αναφέρει ότι πωλεί το αυτοκίνητο χωρίς ΦΠΑ, ενώ στην Ελλάδα κατατίθεται άλλο τιμολόγιο, που παρουσιάζει τον Γερμανό να πωλεί αυτοκίνητο που έχει προμηθευτεί από ιδιώτη. Δηλαδή, ότι έχει καταβληθεί ο ΦΠΑ στη Γερμανία. Επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις εμφανίζεται απευθείας να αγοράζει ο Ελληνας ιδιώτης το αυτοκίνητο από τον Γερμανό έμπορο. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η καταβολή ΦΠΑ, καθώς εάν το αυτοκίνητο πωλείτο από τον Ελληνα έμπορο στον τελικό αγοραστή θα επιβαλλόταν ΦΠΑ. Επίσης, οι έμποροι γνωρίζουν ότι κινδυνεύουν σε ελέγχους εκ των υστέρων για τη μη καταβολή ΦΠΑ, ενώ δεν θέλουν να εμφανίσουν κέρδος από την πώληση και να φορολογηθούν. Επιπροσθέτως οι πελάτες επιθυμούν πολύ χαμηλή τιμή κτήσης, ώστε να λύσουν προβλήματα «πόθεν έσχες» που έχουν αλλά και να γλιτώσουν χρήματα. Για παράδειγμα, σήμερα ένα καινούργιο toyota yaris κοστίζει περίπου 14.000 ευρώ. Ενα εισαγόμενο μεταχειρισμένο 4ετίας πωλείται 9.000 ευρώ, ενώ εάν δεν καταβληθεί ο ΦΠΑ η τιμή του πέφτει στα 7.500 ευρώ.
Ο συνδυασμός των παραπάνω και η μεθόδευση των εμπόρων να πείθουν τους πελάτες έχουν ως αποτέλεσμα οι ιδιώτες να τελωνίζουν στο όνομά τους τα αυτοκίνητα, δηλώνοντας επίσης υπεύθυνα ότι τα υποβαλλόμενα στοιχεία είναι αληθή και γνήσια! Στην πράξη, βέβαια, διαπιστώνεται τις περισσότερες φορές η πληρωμή του εμπόρου από τον αγοραστή. Από τις έρευνες που έγιναν από το Β΄ τελωνείο εντοπίστηκε ότι τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ελλάδα δεν είχε καταβληθεί ΦΠΑ, καθώς και η εμπλοκή του εμπόρου. Στην περίπτωση αυτή ο αγοραστής είναι συνεργός στη λαθρεμπορία, δεν μπορεί να πωλήσει το αυτοκίνητο και είναι αντιμέτωπος με ποινικές διώξεις.
Πλαστά και τα παραστατικά μεταφοράς
Τα κόλπα, όμως, συνεχίζονται με στόχο να συρρικνωθεί και το τέλος ταξινόμησης στα μεταχειρισμένα οχήματα.
Για να υπολογιστεί το τέλος ταξινόμησης πρέπει να εντοπιστούν η τεχνολογία του (Euro) και ο εξοπλισμός του. Τα στοιχεία αυτά υπό κανονικές συνθήκες λαμβάνονται από την ξένη, διαγεγραμμένη άδεια κυκλοφορίας και το πιστοποιητικό συμμόρφωσης που υποβάλλεται, τα οποία όμως ουδείς ελέγχει αν είναι γνήσια. Ομοίως, ο εξοπλισμός λαμβάνεται από το βιβλίο σέρβις (συνήθως έχει αυτοκόλλητο στο πίσω μέρος με κωδικούς αξεσουάρ) και αυτό όμως παραποιείται με ευκολία.
Φυσικός έλεγχος του αυτοκινήτου δεν γίνεται, αφού ο τελωνειακός υπάλληλος δεν μπορεί να καταλάβει τι μοντέλο είναι, τι κυβισμός, τι εξοπλισμό έχει κ.λπ.
Το τελωνείο δέχεται λοιπόν τα «χαρτιά», δίχως να μπορεί να επαληθεύσει άμεσα τα στοιχεία, παρά μόνο με διαδικασίες εκ των υστέρων, κάτι που γνωρίζουν καλά οι εισαγωγείς μεταχειρισμένων.
Σημειώνεται ότι την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2017 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά 155.693 αυτοκίνητα έναντι 128.910 που κυκλοφόρησαν την αντίστοιχη περίοδο του 2016, παρουσιάζοντας αύξηση 20,8 %. Τα καινούργια αυτοκίνητα ανέρχονται σε 95.171 έναντι 84.899 το 2016, παρουσιάζοντας αύξηση 12,1%, ενώ τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα έφθασαν το 2017 σε 60.522 έναντι 44.011 το 2011, καταγράφοντας αύξηση 37,5%.
Τα αυτοκίνητα που οφείλουν τέλος ταξινόμησης και ΦΠΑ πρέπει να δηλωθούν την επόμενη μέρα από την εισαγωγή τους στην Ελλάδα στο αρμόδιο τελωνείο, ενώ πρέπει να καταβληθούν το αναλογούν τέλος και ο ΦΠΑ τη 15η ημέρα του επομένου μήνα της άφιξης.
Ωστόσο, στη χώρα μας εισέρχονται χιλιάδες αυτοκίνητα δίχως να δηλωθούν πουθενά και μόνον όταν βρεθούν πελάτες, δηλώνονται στο τελωνείο, προκειμένου να τελωνιστούν και να βγάλουν πινακίδες. Σε αρκετές περιπτώσεις, πλαστά είναι και τα παραστατικά μεταφοράς των αυτοκινήτων. Οταν το τελωνείο ζητεί «να δει» τα παραστατικά μεταφοράς, οι ίδιες μεταφορικές που μετέφεραν τα αυτοκίνητα εκδίδουν συχνά εικονικές φορτωτικές, με «σημερινή» ημερομηνία άφιξης, ώστε να διατηρούν την καλή συνεργασία με τον έμπορο. Στη φορτωτική (CMR) που τηρεί η «αυτοκινητοφόρα» κατά το πραγματικό ταξίδι της προς την Ελλάδα, δεν αναφέρονται οι αριθμοί πλαισίων των μεταφερομένων αυτοκινήτων ούτε και καταγράφονται στις πύλες εισόδου.