Λιγότεροι πόροι, που θα κατανέμονται με αυστηρές προϋποθέσεις τήρησης περιβαλλοντικών όρων, στήριξη στους νέους αγρότες και περισσότερη ευελιξία στα κράτη-μέλη αποτελούν τις βασικές γραμμές της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2020. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, η διαπραγμάτευση για τη νέα ΚΑΠ σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί έως την άνοιξη του 2020 ώστε να ξεκινήσει να εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο του 2021. Ωστόσο, τόσο η έγκριση των προτάσεων όσο και ο χρόνος που αυτές θα εφαρμοστούν τελικά αφορά το Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο, ενώ αρκετοί βλέπουν ότι το νέο σύστημα κατανομής των πόρων για τη γεωργία δεν θα εφαρμοστεί πριν από το 2023.
Δαπάνες
Συνολικά οι δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ΚΑΠ θα μειωθούν κατά 5%. Οσον αφορά στην Ελλάδα, όπως ξεκαθάρισε ο Τάσος Χανιώτης, διευθυντής Οικονομικών Αναλύσεων, Προοπτικών και Αξιολογήσεων της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στη σχετική παρουσίασή του χθες, θα λάβει συνολικά 18,263 δισ. ευρώ σε σχέση με την επταετία 2014-2020 όταν τα προϋπολογισθέντα συνολικά κονδύλια για τη χώρα ήταν 19,526 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα θα πάρει λιγότερα χρήματα συνολικά (1,26 δισ.) αλλά ανάλογα με τα επιμέρους μέτρα για τον κάθε παραγωγό το κονδύλι μπορεί τελικά και να αυξηθεί, τόνισε.
Η Κομισιόν
Η πρόταση της Επιτροπής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 είναι ύψους 365 δισ. ευρώ για την ΚΑΠ, εκ των οποίων τα 265,2 δισ. ευρώ αφορούν άμεσες ενισχύσεις, τα 20 δισ. ευρώ αφορούν μέτρα στήριξης της αγοράς και 78,8 δισ. ευρώ για την αγροτική ανάπτυξη. Ποσό ύψους 10 δισ. ευρώ προβλέπεται να διατεθεί μέσω του ερευνητικού προγράμματος Horizon Europe για τη στήριξη της έρευνας και καινοτομίας στους τομείς των τροφίμων, της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης. Παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα η ΚΑΠ συνεχίζει να αποτελεί μια πολύ σημαντική πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ενωση. «Το γεωργικό εισόδημα πάντα έχει σημαντική διακύμανση παγκοσμίως, αλλά το γεωργικό εισόδημα έχει σταθερή τάση στην Ε.Ε., για παράδειγμα το αμερικανικό αγροτικό εισόδημα έχει καταρρεύσει, έχει φτάσει στο μισό σε σύγκριση με πριν από 4 χρόνια», τόνισε προσθέτοντας ωστόσο ότι οι ενισχύσεις της ΚΑΠ δεν είναι «μισθός» για τους αγρότες. «Το αγροτικό εισόδημα προκύπτει από την αγορά», διευκρίνισε.
Σημαντικό νέο στοιχείο της αγροτικής πολιτικής της Ε.Ε. είναι το γεγονός ότι τα κράτη-μέλη με βάση στρατηγικά σχέδια που θα οργανώσουν (μικρές ΚΑΠ όπως χαρακτηρίζονται) θα είναι σε θέση να προσαρμόσουν τα εργαλεία που τους προσφέρει η Κοινή Αγροτική Πολιτική στις δικές τους ειδικές ανάγκες, έτσι ώστε να επιτύχουν στόχους που έχουν τεθεί.
Η πρόοδος θα αξιολογείται σε επίπεδο κράτους-μέλους και στη συνέχεια θα επαληθεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ετήσιες εκθέσεις παρακολούθησης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε κράτος-μέλος μπορεί να μειώνει τις άμεσες ενισχύσεις άνω των 60.000 ευρώ με ανώτατο όριο τις 100.000 ευρώ, και τα ποσά που θα εξοικονομεί να τα ανακατανείμει προκειμένου να εφαρμόσει τη στρατηγική που επιλέγει.
Απαντώντας πάντως στις αιτιάσεις για επανεθνικοποίηση της αγροτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο κ. Χανιώτης τόνισε ότι το «Κ» στην ΚΑΠ «εξακολουθεί να είναι ισχυρό με καλύτερη κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ε.Ε. και των κρατών-μελών.