Πιο σημαντική η επιμήκυνση από το μέγεθος του χρέους

Πιο σημαντική η επιμήκυνση από το μέγεθος του χρέους

5' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Συνέντευξη στην απεσταλμένη μας

στη ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

ΕΛΕΝΗ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ

Ψηλός, λεπτός, με ένα στενό μουστάκι και κάπως συνεσταλμένος, ο Λι Μπουχάιτ δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά ο άνθρωπος που δημιουργεί τρόμο σε επενδυτές και hedge funds. Kαι όμως, ο εταίρος του αμερικανικού δικηγορικού γραφείου Cleary Gottlieb κατέχει το μεγαλύτερο ρεκόρ αναδιαρθρώσεων χρέους στον κόσμο, καθώς έχει δώσει νομικές συμβουλές σε πάνω από 25 κυβερνήσεις που έχουν περάσει τις μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις των τελευταίων τριών δεκαετιών παγκοσμίως.

Εχοντας αναδιαρθρώσει το χρέος της Ουρουγουάης και μιας σειράς χωρών της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του ’80, αλλά και της Ρωσίας, της Ισλανδίας και των Φιλιππίνων μεταξύ άλλων, η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση που κλήθηκε να κάνει είναι στη μικρή οικονομία της Ευρωζώνης, σχεδιάζοντας το PSI τον Μάρτιο του 2012 στην Ελλάδα. Αλλωστε, το PSI είναι και η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους που έχει γίνει, καθώς κουρεύτηκε πάνω από το 53% των ομολόγων ύψους 200 δισ. ευρώ του ελληνικού Δημοσίου που είχαν ιδιώτες στην κατοχή τους, μειώνοντας το ελληνικό χρέος κατά 107 δισ. «Και έπειτα από αυτή την τεράστια ελάφρυνση το ελληνικό χρέος παραμένει στο 180% του ΑΕΠ», λέει ο κ. Μπουχάιτ.

«Είναι διασκεδαστικό»

Μπορεί η φήμη του ανάμεσα σε επενδυτές και hedge funds να είναι ενός επιθετικού δικηγόρου που θα κουρέψει χωρίς δεύτερη σκέψη τα κρατικά ομόλογα που διαθέτουν, όμως οι υπουργοί Οικονομικών που τον προσλαμβάνουν και του εμπιστεύονται την ελάφρυνση χρέους των χωρών τους, τον βλέπουν περισσότερο ως την «καλή νεράιδα» που θα τους υπερασπιστεί στα δύσκολα και θα καταφέρει να μειώσει το χρέος τους με τον πιο ανώδυνο κατά το δυνατόν τρόπο. Ο ίδιος επιμένει ότι δεν διαλέγει να εκπροσωπεί τις χρεωμένες χώρες εναντίον επενδυτών για ηθικούς λόγους, αλλά γιατί απλά «είναι πιο διασκεδαστικό».

Οι επενδυτές

Τον συναντάμε στο γραφείο του στο Μανχάταν και από τον 35ο όροφο όπου βρίσκεται έχει μια μοναδική θέα της γέφυρας του Μπρούκλιν. Λίγο διάστημα πριν από την τελική απόφαση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, θεωρήσαμε σημαντικό να ακούσουμε τη δική του άποψη για το πόσο καθοριστικά είναι τα μέτρα που θα συμφωνηθούν για τους μελλοντικούς επενδυτές της χώρας. Ο κ. Μπουχάιτ ξεκαθαρίζει ότι την παρούσα στιγμή αυτό που κοιτούν οι επενδυτές δεν είναι το μέγεθος του ελληνικού χρέους, αλλά πόσο μεγάλη θα είναι η επέκταση των ωριμάνσεων. «Αν είμαι ένας νέος επενδυτής που ενδιαφέρομαι να επενδύσω στην Ελλάδα και η χώρα λάβει επέκταση των δανείων της, π.χ. μέχρι το 2040, το μόνο που με ενδιαφέρει είναι το ομόλογο που έχω αγοράσει να λήγει το 2039, δεν με νοιάζει πόσο μεγάλο είναι το χρέος της Ελλάδας αλλά πότε λήγει», λέει χαρακτηριστικά.

Το PSI αν και ολοκληρώθηκε το 2012, ακόμα διχάζει πολλούς στην Ελλάδα, με τη μία πλευρά να υποστηρίζει ότι ήταν η πιο σημαντική ελάφρυνση χρέους που έχει γίνει και την άλλη να απαντά ότι η χώρα κουρεύοντας το χρέος της στον ιδιωτικό τομέα κατά το ήμισυ έχασε τη διαπραγματευτική της δύναμη. «Δεν βλέπω πώς έχασε τη διαπραγματευτική της ισχύ η χώρα» λέει και τονίζει ότι λάθος δεν ήταν το PSI, αλλά ότι αποφασίστηκε από την αρχή της κρίσης ότι η Ελλάδα θα δανειζόταν για να αποπληρώσει πλήρως τα ελληνικά ομόλογά που είχαν στην κατοχή τους οι δημόσιοι φορείς. «Θα ήταν πιο συνετό να έλεγαν από το 2010 ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, πρέπει να το αναδιαρθρώσουμε για να αποφύγουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τώρα».

Το σκεπτικό Τρισέ

Το 2010 ο Λι Μπουχάιτ ήταν από τους πρώτους που είχαν μιλήσει για την ανάγκη αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, αλλά η αντίσταση ήταν τεράστια. Ο ίδιος έζησε από κοντά τον τότε επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ, που θεωρούσε ότι αν αναδιαρθρωθεί ακόμα και ένα ευρώ δημόσιου χρέους, η φήμη της Ευρωζώνης θα μαύριζε για πάντα. «Κανένας δεν θα ήθελε να έχει ευρώ, να δανείζει σε ευρώ ή να δανείζεται σε ευρώ», λέει ο κ. Μπουχάιτ αναφερόμενος στο σκεπτικό του Τρισέ τότε, προσθέτοντας ότι αυτό ήταν ένα πολύ «συναισθηματικό επιχείρημα».

Τα περιθώρια που είχε η τότε ελληνική κυβέρνηση για να ζητήσει αναδιάρθρωση του χρέους στην αρχή της κρίσης ήταν σχεδόν μηδενικά. «Ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας στηριζόταν στην ΕΚΤ, αν η ΕΚΤ έλεγε “αντιός” θα έπρεπε να επιστρέψετε στη δραχμή με ό,τι συνέπειες είχε κάτι τέτοιο».

Η κατάσταση στην οποία βρέθηκε η χώρα σύμφωνα με τον κ. Μπουχάιτ δεν ήταν μόνο φταίξιμο της Ελλάδας. Πριν από την ένταξη στο ευρώ, μία σειρά από χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας δανείζονταν πολύ πιο ακριβά από τη Γερμανία (600-800 μονάδες βάσης ακριβότερα). Μετά την ένταξη στο ευρώ αυτή η διαφορά μειώθηκε δραματικά στις 20 μονάδες. «Ηταν σαν οι αγορές να είχαν πιστέψει ότι η αξιοπιστία της ελληνικής και της γερμανικής οικονομίας ήταν σχεδόν ίδιες, τελείως τρελό!», αναφέρει.

Και μπορεί οι πολιτικοί της Ελλάδας να δανείζονταν απεριόριστα με πολύ χαμηλό κόστος τα χρόνια πριν από την κρίση, αλλά, θα μπορούσε σύμφωνα με τον κ. Μπουχάιτ, να είχε επέμβει τότε ο πρόεδρος της ΕΚΤ λέγοντας ότι η Ε.Ε. δεν είναι μια δημοσιονομική ένωση αλλά μια νομισματική ένωση. Μέχρι την ελληνική κρίση υπήρχε αυτή η ψευδαίσθηση ότι η πιστοληπτική ικανότητα ανάμεσα στα κράτη-μέλη ήταν ομογενοποιημένη. «Πολλά λάθη και αμαρτίες», τονίζει.

Από το 2012 που ανέλαβε από τον τότε υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο να φέρει εις πέρας το PSI, το δικηγορικό του γραφείο βοηθάει την ελληνική κυβέρνηση σε κάθε έξοδο της χώρας στις αγορές.

Οι διαφορές

Τον ρωτάμε τι είναι αυτό που κάνει την περίπτωση της Ελλάδας διαφορετική από τις υπόλοιπες χώρες με τις οποίες έχει εργαστεί στενά τα τελευταία 30 χρόνια. Μέχρι να αναλάβει το PSI είχε δουλέψει βασικά με χώρες της Λατινικής Αμερικής που στο τέλος της ημέρας την απόφαση την έπαιρνε το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. «Είχες μία απόφαση ανεξαρτήτως αν ήταν καλή ή κακή», λέει ο κ. Μπουχάιτ. «Στην Ε.Ε. επειδή όλες οι αποφάσεις παίρνονται με ομοφωνία και υπάρχουν κράτη-μέλη από τη Φινλανδία μέχρι τη Μάλτα τελείως αντίθετα στη φιλοσοφία τους, οι αποφάσεις λαμβάνονταν την απολύτως τελευταία στιγμή, συνήθως το βράδυ πριν από μία μεγάλη προθεσμία», λέει και θυμάται μία φορά που βρισκόταν σε κάποια τηλεδιάσκεψη για το PSI πολύ αργά το βράδυ και αφού τοποθετήθηκαν οι εκπρόσωποι της κάθε χώρας τελείως διαφορετικά ο ένας από τον άλλο, ο επικεφαλής της συνεδρίασης έκανε «εξαιρετική δουλειά» και είπε «έχουμε ομοφωνία στην παρακάτω δήλωση. Αυτή η εμπειρία με γέμισε με θαυμασμό για την αρμονία του αμερικανικού Κογκρέσου», λέει γελώντας.

Συγχρόνως δεν είχε καταλάβει ότι για τους Ευρωπαίους η αναδιάρθρωση του χρέους «είναι προσβλητική για την τιμή τους», όπως λέει. «Είναι σαν να παραδέχονται ότι έχουν μια αναδυόμενη οικονομία και αυτό είναι απαράδεκτη προσβολή της αξιοπρέπειας ενός ανεπτυγμένου σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους», εξηγεί ο Αμερικανός δικηγόρος. Ο ίδιος το συγκεκριμένο γεγονός το είχε υποτιμήσει και αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο στη στάση που κράτησαν οι εταίροι στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή