Πολιτικά πρόσωπα, ιδιοκτήτες ΜΜΕ, ορισμένοι δημόσιοι λειτουργοί, δημοσιογράφοι, πρόεδροι και διοικητές τραπεζών, καθώς και πλήθος άλλων προσώπων έχουν την υποχρέωση να υποβάλλουν κάθε χρόνο τη Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης, κοινώς «πόθεν έσχες», και τη δήλωση οικονομικών συμφερόντων του ν.3213/2003.
Σε αυτούς προστέθηκαν από το 2015 (βάσει του ν. 4281/2014) οι μέτοχοι, μέλη Δ.Σ., διευθυντές κ.λπ. ελληνικών επιχειρήσεων που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις για τεχνικά έργα, εφόσον ο προϋπολογισμός του έργου υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ, ή δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών/προμηθειών εφόσον υπερβαίνουν τις 150.000 ευρώ ανά διαγωνισμό.
Η υποχρέωση ισχύει και για πρόσωπα με μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα, τα οποία φέρουν οποιαδήποτε από τις ανωτέρω ιδιότητες σε αλλοδαπές επιχειρήσεις που συνάπτουν τέτοιες δημόσιες συμβάσεις.
Περιεχόμενο Δήλωσης Περιουσιακής Κατάστασης
Οταν ένα πρόσωπο υποβάλλει δήλωση «πόθεν έσχες» για πρώτη φορά (αρχική δήλωση) οφείλει να συμπεριλάβει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία, καθώς κι εκείνα της συζύγου και των ανηλίκων τέκνων του, τα οποία έχουν κατά τον χρόνο της υποβολής. Στις μεταγενέστερες ετήσιες δηλώσεις δηλώνονται τα περιουσιακά στοιχεία ως έχουν την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους (π.χ. στη δήλωση «πόθεν έσχες» του 2018 θα δηλωθούν τα περιουσιακά στοιχεία της 31/12/2017).
Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν να δηλώσουν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία, καθώς και του/της συζύγου και των ανήλικων τέκνων τους, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, δηλαδή ακίνητα, οχήματα, καταθέσεις, χαρτοφυλάκια, επενδυτικά προϊόντα, την ύπαρξη θυρίδων και μετρητών αξίας άνω των 15.000 ευρώ καθώς και τιμαλφή και λοιπά πολύτιμα είδη, συνολικής αξίας άνω των 30.000 ευρώ. Για κάποια περιουσιακά στοιχεία πρέπει να δηλώνονται ο τρόπος και το κόστος απόκτησής τους, η αποτίμησή τους κ.λπ.
Ωστόσο, με πρόσφατη απόφασή του (ΣτΕ 3312/2017) το Συμβούλιο της Επικρατείας προέβη στην ακύρωση της υπουργικής απόφασης που καθόριζε το περιεχόμενο υποβολής των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και συνεπώς η νέα Υπουργική Απόφαση που αναμένεται να εκδοθεί είναι πιθανό να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο περιεχόμενο της Δήλωσης Περιουσιακής Κατάστασης, προκειμένου να συμμορφωθεί με την εν λόγω απόφαση.
Συγκεκριμένα, οι ρυθμίσεις που σύμφωνα με την ολομέλεια του ΣτΕ είναι μη νόμιμες και κατά συνέπεια ανεφάρμοστες, είναι οι ακόλουθες:
• Η υποχρέωση δηλώσεως των μετρητών άνω των 15.000 ευρώ που δεν περιλαμβάνονται σε καταθέσεις, σε τράπεζες, καθώς και των κινητών πραγμάτων αξίας άνω των 30.000 ευρώ.
• Η μη πρόβλεψη εύλογης προθεσμίας τόσο για τη διενέργεια και την ολοκλήρωση του ελέγχου όσο και για τη διατήρηση των προσωπικών δεδομένων των υπόχρεων προς δήλωση πόθεν έσχες.
• Η υποχρέωση να περιλαμβάνεται στην ετήσια δήλωση το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων των υπόχρεων ανεξαρτήτως του αν επήλθε ή όχι κατά το προηγούμενο έτος μεταβολή σε αυτά.
• Η υποχρέωση δηλώσεως των περιουσιακών στοιχείων του προσώπου με το οποίο ο/η υπόχρεος έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.
Προθεσμίες
Η αρχική δήλωση υποβάλλεται εντός 90 ημερών από τον διορισμό του προσώπου στη θέση από την οποία απορρέει η υποχρέωση, ενώ οι μεταγενέστερες ετήσιες δηλώσεις υποβάλλονται μέσα σε τρεις μήνες από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, λαμβάνοντας υπόψη και τις παρατάσεις που δίνονται.
Ετσι, η δήλωση «πόθεν έσχες» του 2018, η οποία αφορά το έτος 2017, θα πρέπει να υποβληθεί έως τις 30/09/2018, εκτός αν παραταθεί η προθεσμία για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, η οποία κανονικά λήγει στις 30.6.2018.
Οι εν λόγω δηλώσεις υποβάλλονται πλέον ηλεκτρονικά μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας www.pothen.gr, με τη χρήση των κωδικών πρόσβασης του υπόχρεου στο Taxisnet.
Πέραν της υποχρέωσης του ίδιου του υπόχρεου προσώπου να υποβάλει δήλωση, η επιχείρηση που έχει συνάψει τη σύμβαση με το Δημόσιο οφείλει να υποβάλει στην αρμόδια Αρχή ηλεκτρονικά και έως το τέλος Φεβρουαρίου κάθε έτους, μέσω αρμόδιου υπαλλήλου, που έχει επισήμως ορίσει για τον σκοπό αυτό, κατάλογο υπόχρεων προσώπων σε Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης και Δήλωση Οικονομικών Συμφερόντων για το προηγούμενο έτος.
* Η κ. Τζένη Πάνου και ο κ. Γιώργος Σαμοθράκης είναι υπεύθυνοι του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).