«Big Bang» στην αγορά φυσικού αερίου

«Big Bang» στην αγορά φυσικού αερίου

9' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Συνεργασίες αλλά και συγκρούσεις σε επιχειρηματικό επίπεδο κυοφορούνται ενόψει της ολικής αναδιάρθρωσης της αγοράς φυσικού αερίου που σηματοδότησε η κυβερνητική απόφαση για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ.

Εν αναμονή της υλοποίησης του σχεδίου για σπάσιμο της ΔΕΠΑ σε δύο κομμάτια, εμπορίας και υποδομών, και της αναζήτησης στη συνέχεια στρατηγικού επενδυτή για τον τομέα της εμπορίας και ενώ έχει δρομολογηθεί και βαίνει προς ολοκλήρωση η διαδικασία αναδιάταξης της παρουσίας της ΔΕΠΑ στη λιανική αγορά φυσικού αερίου, οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι της χώρας αλλά και ξένοι προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα, δηλώνοντας παρόντες στις εξελίξεις, χωρίς ωστόσο να ανοίγουν ακόμη τα χαρτιά τους, αφού το τοπίο δεν έχει ξεκαθαρίσει πλήρως.

Οι μέχρι τώρα μεταρρυθμίσεις στην αγορά φυσικού αερίου έχουν κινητοποιήσει περί τις 45 εταιρείες από διάφορους κλάδους που προσβλέπουν σε πρώτη φάση στον τζίρο των 500 εκατ. ευρώ περίπου της λιανικής αγοράς που απελευθερώθηκε σταδιακά από το 2016 και πλήρως από τις αρχές του έτους. Η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ θα λειτουργήσει ως καταλύτης και θα αναδιαμορφώσει συνολικά το επιχειρηματικό τοπίο όχι μόνο στην αγορά φυσικού αερίου αλλά και σε αυτή του ηλεκτρισμού που επιταχύνει τον βηματισμό της προς την απελευθέρωση. Τον τόνο σε αυτή τη φάση θα δώσουν τα μεγάλα εγχώρια ενεργειακά τζάκια αλλά και ξένοι μεγάλοι όμιλοι με στρατηγικό ενδιαφέρον στην ελληνική αγορά ενέργειας, που διαθέτουν τα απαιτούμενα κεφάλαια. Η σύγκρουση συμφερόντων θα είναι αναπόφευκτη και έχει ήδη αρχίσει να κυοφορείται, αφού πρόκειται για τη διεκδίκηση μιας «πίτας» της τάξης τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ. Περί τα 2,5 δισ. ευρώ είναι ο τζίρος που θα απολέσει η ΔΕΗ, η οποία είναι υποχρεωμένη να μειώσει το μερίδιό της κάτω από το 50% μέχρι το 2020 και περί τα 500 εκατ. ευρώ ο τζίρος της λιανικής αγοράς φυσικού αερίου που σήμερα περιορίζεται στις γεωγραφικές περιφέρειες της Αττικής και της Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, αλλά τα επόμενα χρόνια θα επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της χώρας.

Ολοι οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις γύρω από τη ΔΕΠΑ και τις δύο ΕΠΑ (Αττικής και Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας), αρχίζουν σιγά σιγά να εκδηλώνουν τις προθέσεις τους και είναι έτοιμοι, όπως διαφαίνεται, για συνεργασίες αλλά και συγκρούσεις μέχρι τέλους.

Το επενδυτικό ενδιαφέρον για τη ΔΕΠΑ επικεντρώνεται στο κομμάτι τις εμπορίας που, σύμφωνα με τα όσα έχει ανακοινώσει ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, θα περιλαμβάνει το μερίδιο που κατέχει η εταιρεία στη χονδρική αγορά, την ΕΠΑ Αττικής (υπό την προϋπόθεση ότι θα κλείσει η συμφωνία για την εξαγορά του ποσοστού της Shell) και τα διμερή συμβόλαια με διεθνείς προμηθευτές (Gazprom, Botas, Sonatrach, Αζερμπαϊτζάν). Τα χαρτιά τους σε σχέση με τη ΔΕΠΑ έχουν ανοίξει επί του παρόντος τα ΕΛΠΕ, τα οποία είναι και μέτοχοι της εταιρείας σε ποσοστό 35% και η Μυτιληναίος Α.Ε. Κύκλοι της διοίκησης των ΕΛΠΕ έχουν τονίσει ότι θα επιδιώξουν πλειοψηφική συμμετοχή και έλεγχο των αποφάσεων, σε ό,τι αφορά την εμπορία φυσικού αερίου, ενώ σε περίπτωση που δεν ενισχύσουν τη θέση τους στη ΔΕΠΑ, τα ΕΛΠΕ θα πουλήσουν το ποσοστό που κατέχουν σ’ αυτήν και θα επιδιώξουν μια ισχυρή παρουσία στην αγορά φυσικού αερίου αυτόνομα ή μέσω άλλου σχήματος, στο οποίο θα έχουν πλειοψηφική συμμετοχή. Βεβαίως, τα ΕΛΠΕ βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή και δεν είναι βέβαιο ποια στάση θα κρατήσει ο νέος επενδυτής στον βαθμό που ευοδωθεί ο διαγωνισμός για την παραχώρηση ποσοστού 50,1%. Μέχρι ωστόσο να ξεκινήσει η διαδικασία αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ, την οποία ο κ. Σταθάκης τοποθετεί τον Σεπτέμβριο του 2018, θα έχει ξεκαθαρίσει και το τοπίο γύρω από τα ΕΛΠΕ.

Ποιοι ξένοι και ελληνικοί όμιλοι διεκδικούν το εμπορικό κομμάτι της ΔΕΠΑ

Το εμπορικό κομμάτι της ΔΕΠΑ φαίνεται ότι θα αποτελέσει μήλον της Εριδος για τους μεγάλους ενεργειακούς ομίλους της χώρας, αν και ο καθένας έχει τη δική του στρατηγική για την αγορά φυσικού αερίου.

• Μυτιληναίος. Το ενδιαφέρον της Μυτιληναίος Α.Ε. για το εμπορικό κομμάτι της ΔΕΠΑ γνωστοποιήθηκε επισήμως από τον επικεφαλής της εταιρείας κ. Ευάγγελο Μυτιληναίο, κατά τη διάρκεια της ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων. «Το ενδιαφέρον μας για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ είναι αυτονόητο, αλλά η τελική απόφαση θα ληφθεί εφόσον προκηρυχθεί ο διαγωνισμός και γίνουν γνωστοί οι όροι του», είπε ο κ. Μυτιληναίος. Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι ο όμιλος Μυτιληναίου σε κοινοπραξία με τη Motor Oil είχε συμμετάσχει και στην πρώτη προσπάθεια αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ επί κυβέρνησης Σαμαρά. Το ενδιαφέρον της «Μυτιληναίος» για τη ΔΕΠΑ συνδέεται αφ’ ενός με την ενίσχυση της θέσης της εταιρείας στην αγορά φυσικού αερίου, όπου ήδη δραστηριοποιείται μέσω της Protergia στη λιανική και της M+M στη χονδρική, και αφ’ ετέρου τη στρατηγική της εταιρείας για διασφάλιση ανταγωνιστικού κόστους φυσικού αερίου, αφού είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές της χώρας. Η «Μυτιληναίος» αναπτύσσει τελευταία και στρατηγική απευθείας προμήθειας αερίου από διεθνείς προμηθευτές. Εχει υπογράψει σύμβαση με την Gazprom για μικρές ποσότητες αερίου, ενώ διαπραγματεύεται και με έναν ακόμη διεθνή προμηθευτή.

• Κοπελούζος. Περαιτέρω ισχυροποίηση της θέσης του στην αγορά φυσικού αερίου θεωρείται βέβαιο ότι θα επιδιώξει και ο όμιλος Κοπελούζου, ο οποίος μέσω της Προμηθέας Gaz (κοινή εταιρεία με την Gazprom) έχει αποσπάσει το 25% της χονδρικής αγοράς. Ο όμιλος Κοπελούζου προωθεί και την υλοποίηση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη, σχέδιο στο οποίο συμμετέχει και η ΔΕΠΑ με ποσοστό 20%.

• Βαρδινογιάννης. Το δικό του «παρών» στις εξελίξεις γύρω από τη ΔΕΠΑ και τη λιανική αγορά φυσικού αερίου έδωσε με τον δικό του τρόπο ο όμιλος Βαρδινογιάννη. Οπως αποκάλυψε η «Κ», η Motor Oil κατέθεσε υπόμνημα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού με τις αντιρρήσεις στο σχέδιο εξαγοράς από τη ΔΕΠΑ του ποσοστού που κατέχει η Shell στην ΕΠΑ Αττικής. Η κίνηση αυτή, την οποία η Μotor Oil φέρεται να την ολοκληρώνει με επίσημη καταγγελία αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας ΔΕΠΑ – Shell, συνδέεται με το στρατηγικό ενδιαφέρον του ομίλου Βαρδινογιάννη για τη λιανική αγορά φυσικού αερίου, στην οποία θα δραστηριοποιηθεί μέσω της θυγατρικής της Coral, ενώ έχει ήδη διασφαλίσει τρεις άδειες προμήθειας.

• ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Από ελληνικής πλευράς τις εξελίξεις παρακολουθεί και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ που δραστηριοποιείται στην αγορά ηλεκτρισμού στην παραγωγή και την προμήθεια αλλά και στη λιανική αγορά φυσικού αερίου.

• Edison. Τα τεκταινόμενα στην εγχώρια αγορά φυσικού αερίου και τις εξελίξεις γύρω από τη ΔΕΠΑ παρακολουθεί και η ιταλική Edison. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στην αγορά ηλεκτρισμού από κοινού με τα ΕΛΠΕ μέσω της Elpedison, ενώ αποτελεί και βασικό εταίρο της ΔΕΠΑ σε διεθνή projects, όπως οι αγωγοί IGI Poseidon και ΙGB αλλά και ο Easte Med. H ιταλική εταιρεία ενδιαφέρεται για το εμπορικό κομμάτι της ΔΕΠΑ και αναμένει τους όρους του διαγωνισμού για να πάρει τις οριστικές της αποφάσεις, έχοντας ξεκαθαρίσει πάντως ότι σε περίπτωση διεκδίκησης αυτό θα γίνει από κοινού με τα ΕΛΠΕ.

Την Πέμπτη η υποβολή μη δεσμευτικών προσφορών για τις λιγνιτικές μονάδες

Μια πρώτη εικόνα για το κατ’ αρχήν επενδυτικό ενδιαφέρον για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ στη Φλώρινα και τη Μεγαλόπολη αναμένεται την προσεχή Πέμπτη 21 του μηνός με την υποβολή μη δεσμευτικών προσφορών.

Καθ’ οδόν προς την κομβική για την πορεία του εγχειρήματος ημερομηνία, το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει αρχίσει να αποκρυσταλλώνεται. Το πρώτο μέχρι στιγμής συμπέρασμα είναι η αποχή από τον διαγωνισμό ευρωπαϊκών εταιρειών, κάτι απολύτως αναμενόμενο αφού η τάση που επικρατεί είναι η αποεπένδυση από τον άνθρακα.

Η μη προσέλευση Ευρωπαίων επενδυτών πιστοποιείται και από το γεγονός ότι ακόμη και ευρωπαϊκές εταιρείες που συμμετέχουν στην εγχώρια αγορά έχουν θέσει βέτο στους Ελληνες συνεταίρους τους. Αυτός είναι ο λόγος που δεν θα συμμετάσχει στον διαγωνισμό η ΗΡΩΝ (όμιλος ΤΕΡΝΑ) και η Elpedison. Τόσο οι Γάλλοι της ΕΝGIE που συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της ΗΡΩΝ όσο και οι Ιταλοί της Εdison που συμμετέχουν στην Εlpedison από κοινού με τα ΕΛΠΕ ξεκαθάρισαν στους συνεταίρους τους ότι δεν ενδιαφέρονται για τον λιγνίτη. Ετσι, ο όμιλος ΤΕΡΝΑ που από την αρχή ήταν ο λιγότερο επιφυλακτικός σε σχέση με τους άλλους εγχώριους ενεργειακούς ομίλους, θα προσέλθει στον διαγωνισμό με όχημα, όχι την ΗΡΩΝ που είναι η εταιρεία που δραστηριοποιείται στην αγορά ηλεκτρισμού αλλά την κατασκευαστική ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Πληροφορίες μάλιστα θέλουν τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να προσέρχεται στον διαγωνισμό σε ένα κοινό σχήμα με τη Βιοχάλκο και να διεκδικεί τη μονάδα της Μελίτης.

Τα ΕΛΠΕ δεν έχουν πει επισήμως μέχρι στιγμής ξεκάθαρα το όχι, αν και εμμέσως έχουν τοποθετηθεί αρνητικά. Είναι ενδεικτική η αναφορά του προέδρου Ε. Τσοτσορού στη γενική συνέλευση των μετόχων περί του «ενεργειακού μετασχηματισμού και τη μετάβαση του ομίλου στην οικονομία χαμηλού άνθρακα». Το βέβαιο είναι ότι η Elpedison στον διαγωνισμό και τα ΕΛΠΕ στην περίπτωση που αποφασίσουν να συμμετάσχουν θα κινηθούν αυτόνομα. Το «παρών» στον διαγωνισμό θα δώσει η Μυτιληναίος Α.Ε., αν και οι διοίκηση της εταιρείας διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις ως προς τη βιωσιμότητα των μονάδων. «Θα εκδηλώσουμε ενδιαφέρον, θα μπούμε στο data room και μετά θα τοποθετηθούμε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μυτιληναίος. Ο παράγων CO2 είναι ουσιαστικά και το ρίσκο που καλούνται να πάρουν οι επενδυτές στους οποίους απευθύνεται η ΔΕΗ, καθώς το κόστος έχει φτάσει στα 17 ευρώ ο τόνος, όταν πέρυσι ήταν στα 5 ευρώ ο τόνος, τάση που αναμένεται να συνεχισθεί λόγω της εφαρμογής των μέτρων της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή.

Βέβαιη θεωρείται τέλος στον διαγωνισμό η συμμετοχή της κινεζικής Shenhua, η οποία έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με τον όμιλο Κοπελούζου.

Εάν δεν υπάρξουν ανατροπές, τότε το ενδιαφέρον για τις μονάδες της ΔΕΗ και μάλιστα μη δεσμευτικό θα περιοριστεί σε ένα σχήμα, όπου καμία από τις δύο συμμετέχουσες (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Βιοχάλκο) δεν δραστηριοποιείται στην αγορά ηλεκτρισμού, στο σχήμα Shenhua – Κοπελούζου χωρίς δραστηριότητα στη χονδρική αγορά και τη λιανική, και τη «Μυτιληναίος» που θα μπει για να βολιδοσκοπήσει περαιτέρω την κατάσταση. Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον η DG comp, που έχει και τον τελευταίο λόγο στη διαδικασία αποεπένδυσης, θα κρίνει ικανοποιητικό το αποτέλεσμα ως προς την ουσία του εγχειρήματος, την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρισμού ή θα περιορισθεί στον τύπο, στην πώληση δηλαδή των μονάδων και στην ικανοποίηση της απόφασης της Ε.Ε. του 2008. Η απάντηση στο ερώτημα θα κρίνει και το εάν θα υπάρξει περαιτέρω αναδιάρθρωση της αγοράς ή όχι.

Το «κλειδί»

«Κλειδί» για την πορεία αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ είναι η συμφωνία για την εξαγορά του 49% που κατέχει η Shell στην ΕΠΑ Αττικής. Η συμφωνία έχει κολλήσει στην άρνηση της Shell να εγγυηθεί η ίδια ή κάποια θυγατρική της έναντι της ΔΕΠΑ σε περίπτωση που το όχημα ειδικού σκοπού (SPV) μέσω του οποίου συμμετέχει στην EΠΑ Αττικής πτωχεύσει ή παραβιάσει τους όρους της συμφωνίας. Το τίμημα φέρεται να είναι στα 150 εκατ.

Προαπαιτούμενο

Οι θεσμοί έχουν θέσει ως προαπαιτούμενο της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ τη συνολική εταιρική αναδιάρθρωση της λιανικής αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό η ΔΕΠΑ παραχώρησε το μερίδιό της (51%) στην ΕΠΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας στην ιταλική ΕΝΙ έναντι τιμήματος 57 εκατ. Η σχετική συμφωνία υπεγράφη στις 16 Μαΐου 2018. Η ΔΕΠΑ έχει διατηρήσει το 51% που κατέχει στην ΕΔΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας (δίκτυα).

Ο μεγάλος φόβος

«Οχι άλλο κάρβουνο», αναφωνούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες, τη στιγμή που η ΔΕΗ επιχειρεί να πουλήσει τις λιγνιτικές μονάδες Μελίτης και Φλώρινας εφαρμόζοντας με καθυστέρηση μιας δεκαετίας απόφαση της Ε.Ε. (2008) για κατάργηση του μονοπωλίου στον λιγνίτη. Το κόστος των CO2 τρομάζει και τους εγχώριους ομίλους, κάποιοι εκ των οποίων ωστόσο θα δώσουν το «παρών» την Πέμπτη στον διαγωνισμό της ΔΕΗ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή