Το Eurogroup της Πέμπτης όρισε τις συνθήκες για το τέλος του τρίτου μνημονίου τον Αύγουστο. Παρότι δεν υπάρχει τέταρτο δάνειο, η Ε.Ε. και το ΔΝΤ έχουν συμφωνήσει με την κυβέρνηση για νέες μακροχρόνιες πολιτικές λιτότητας: μεγάλες μειώσεις στις συντάξεις και την υποχρέωση η Ελλάδα να έχει 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα για χρόνια. Για να καταφέρει αυτό η κυβέρνηση επέβαλε εξοντωτικούς προσωπικούς και εταιρικούς φόρους, τεράστιο ΦΠΑ και την αρχή φορολογίας ακόμα και για εισοδήματα 6.000 ευρώ. Οι φόροι αφαιρούν όλο το οξυγόνο από την ελληνική οικονομία. Οι επενδύσεις βρίσκονται στο ναδίρ, η κατανάλωση είναι μειωμένη 25% σε σχέση με μερικά χρόνια πριν, και η ανεργία είναι στο 23%.
Με αστρονομικούς φόρους και εχθρική γραφειοκρατία προς τις επιχειρήσεις, η Ελλάδα είναι απίθανο να προσελκύσει επενδύσεις και να καταφέρει ταχεία ανάπτυξη. Χωρίς ταχεία ανάπτυξη, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει πλήρως το χρέος της, πάρα τη δεκαετή επιμήκυνση της ωρίμανσης του 1/3 των χρεών της που της δόθηκε από την Ε.Ε. την Πέμπτη, υλοποιώντας την υπόσχεση του 2012.
Η απόφαση του Eurogroup έχει σκοπό να δημιουργήσει ένα «μαξιλάρι» χρημάτων που θα βοηθήσει την Ελλάδα να πληρώσει τις εξωτερικές της υποχρεώσεις για 2 χρόνια χωρίς να εκδώσει νέα ομόλογα. Ετσι, το ευρωπαϊκό σχέδιο εγκαταλείπει τον στόχο της επιστροφής της Ελλάδας στις χρηματαγορές στο τέλος του προγράμματος που ήταν βασικός στόχος των μνημονίων. Φυσικά δεν βοηθάει ότι το ΔΝΤ θεωρεί ότι το Ελληνικό χρέος είναι μόνο μεσοπρόθεσμα βιώσιμο, και δεν γνωρίζει αν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα.
Μόλις ξοδευτεί ή μειωθεί το «μαξιλάρι», θα είναι ακόμα πιο δύσκολο για την Ελλάδα να βγει στις χρηματαγορές με λογικά επιτόκια.
Τα οκταετή μνημόνια απέτυχαν να επαναφέρουν την Ελλάδα στην «κανονικότητα». Οταν εξαντληθεί το «μαξιλάρι», η Ελλάδα, βλέποντας τη χρεοκοπία κατάφατσα, θα εκλιπαρεί για νέο μνημόνιο.
Υπάρχει επιτέλους λύση για την Ελλάδα; Ναι, αλλά είναι στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από τα σχέδια/προγράμματα της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Η Ελλάδα χρειάζεται να καταφέρει ταχεία ανάπτυξη 4-5% τον χρόνο για 5 χρόνια, και να αποπληρώσει το χρέος μετά. Για να καταφέρει την ταχεία ανάπτυξη, η Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει τον στόχο του 3,5% πλεονάσματος και να βάλει στόχο πλεονάσματος το πολύ πιο λογικό στο 1,5-2%. Με λιγότερο πλεόνασμα, λιγότερους φόρους και μικρότερη γραφειοκρατία, η Ελλάδα θα καταφέρει να προσελκύσει επενδύσεις και να αναπτυχθεί με γοργούς ρυθμούς. Αφού έχει καταφέρει την ταχεία ανάπτυξη για μία πενταετία και με 25% μεγαλύτερη οικονομία (περίπου όσο το 2008), η Ελλάδα θα μπορέσει να αποπληρώσει πλήρως το χρέος της. Αντίθετα, το πρόγραμμα της Ε.Ε. και του ΔΝΤ είναι να πληρώνει η Ελλάδα όταν η οικονομία της είναι πληγωμένη. Η επιβολή μεγάλων πλεονασμάτων τώρα που η ελληνική οικονομία είναι σε κακή κατάσταση είναι καταστροφική και θα εξαναγκάσει τη χώρα σε μια τροχιά μιζέριας και φτώχειας, που τελικά δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει τα χρέη της.
Η σωστή λύση για την Ελλάδα δεν χρειάζεται μπλεγμένα οικονομικά μοντέλα. Χρειάζεται Ευρωπαίους και Ελληνες πολιτικούς με μακροχρόνιους ορίζοντες. Και ασφαλώς χρειάζεται ο επόμενος Ελληνας πρωθυπουργός να πείσει τους Ευρωπαίους ότι το μοντέλο που ακολουθούν όχι μόνο φτωχαίνει την Ελλάδα αλλά και της στερεί τη δυνατότητα να αποπληρώσει το χρέος, ακόμα και μακροχρόνια. Και φυσικά δεν θέλουν να χάσουν τα χρήματά τους.
* Ο κ. Νίκος Οικονομίδης είναι καθηγητής Stern School of Business, New York University.