Πόλος ανάπτυξης 2.100 startups και δημιουργίας 20.000 νέων θέσεων εργασίας, ανακόπτοντας την τάση φυγής ανθρωπίνου κεφαλαίου (brain drain), θα μπορούσε να γίνει η Ελλάδα τα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με τον ΣΕΒ, υπό την προϋπόθεση όμως ότι η χώρα θα υλοποιήσει συγκεκριμένες μεταρρυθμιστικές πολιτικές και θα θεσπίσει κίνητρα για τη δημιουργία νεοφυών οικοσυστημάτων.
Παρότι την περίοδο 2012-2016 έχουν επενδυθεί περισσότερα από 250 εκατ. σε ελληνικές startups και έχουν λειτουργήσει πάνω από 10 θερμοκοιτίδες και επιχειρηματικά κεφάλαια (VCs), ο ΣΕΒ υποστηρίζει ότι το αναδυόμενο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις, με την αναλογία να διαμορφώνεται σε 4,5 καινοτόμες επιχειρήσεις ανά 100.000 κατοίκους το 2017, απέχοντας σημαντικά από την αντίστοιχη αναλογία των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών.
Τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη διείσδυση της καινοτομίας στη χώρα μας εντοπίζονται, κατά τον ΣΕΒ, στην περιορισμένη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, στις χαμηλές επενδύσεις καινοτομίας και τεχνολογικής ανάπτυξης, καθώς και στο χαμηλό ποσοστό καινοτομίας στις νεοϊδρυθείσες ελληνικές επιχειρήσεις.
Το σύστημα εκπαίδευσης
Επιπλέον, ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη της καινοτομίας και για τη δημιουργία νέων startups είναι η αναντιστοιχία ανάμεσα στις δεξιότητες που αναπτύσσει το σύστημα εκπαίδευσης σε σχέση με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον, καθώς και η περιορισμένη αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων των πανεπιστημίων. Σε αυτά προστίθενται το σύστημα πτωχευτικής νομοθεσίας, που δεν δίνει σε επιχειρήσεις δεύτερη ευκαιρία, και η αντιπαραγωγική διάρθρωση της ελληνικής αγοράς. Μάλιστα, ο ΣΕΒ κάνει ειδική μνεία στους πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές τόσο σε επίπεδο φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ (24%) όσο και σε επίπεδο επιχειρήσεων (20% έναντι 24% στον ΟΟΣΑ).
Ως εκ τούτου, ο ΣΕΒ καταθέτει μια δέσμη προτάσεων που κινείται γύρω από επτά άξονες, με απώτατο στόχο να αρθούν τα παραπάνω εμπόδια και να διαμορφωθεί στην Ελλάδα ένα περιβάλλον για την ανάπτυξη της καινοτομίας σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Ετσι, προτείνονται η ανάπτυξη δικτύων καινοτομίας, η ανάπτυξη συνεργασιών και δικτυώσεων, καθώς και η διαμόρφωση φορολογικής και οικονομικής πολιτικής για τη στήριξη των startups και της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Μάλιστα, ως προς το τελευταίο σκέλος, ο ΣΕΒ προτείνει τη μείωση του φόρου εισοδήματος και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τα πρώτα έτη λειτουργίας μιας startup, την παροχή επιχορήγησης για έρευνα και ανάπτυξη, τη μείωση φόρου για έσοδα από πνευματική ιδιοκτησία και την παροχή κινήτρων σε επενδυτές. Επίσης, απαραίτητη είναι η διαμόρφωση ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσω της άρσης των απαιτήσεων για προκαταβολή φόρου, της μεταρρύθμισης της πτωχευτικής νομοθεσίας και της γενικότερης χαλάρωσης του ρυθμιστικού πλαισίου σε κλάδους συνδεδεμένους με την έρευνα και την ανάπτυξη.
Η πνευματική ιδιοκτησία
Μεταξύ των προτάσεων είναι επίσης η δημιουργία αποτελεσματικού πλαισίου πνευματικής ιδιοκτησίας, η διαμόρφωση πολιτικών για προσέλκυση νέων ταλέντων και η ανάπτυξη δεξιοτήτων σε αντιστοιχία με τις ανάγκες της αγοράς. Σε αυτήν, λοιπόν, την κατεύθυνση κινείται η δημιουργία ελκυστικής φορολογικής πολιτικής, καθώς και η επέκταση του προγράμματος «χρυσή βίζα» για την υπαγωγή ιδρυτών και υπαλλήλων startups. Οπως επισημαίνει ο ΣΕΒ, αυτές οι προτάσεις μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά στην πρωτοβουλία του Equifund, του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών, το οποίο προβλέπεται να διαθέσει έως 1 δισ. ευρώ για χρηματοδότηση νεοφυών επιχειρήσεων έως το 2022.