Ξενοδοχεία και γραφεία βρίσκονται στο επίκεντρο της μελλοντικής αξιοποίησης 50 ακινήτων του ΕΦΚΑ, που έχει προκρίνει το υπουργείο Εργασίας, για εμπορική εκμετάλλευση.
Ηδη, η σχετική διαδικασία, η οποία ξεκίνησε τους προηγούμενους μήνες, περνά πλέον στην επόμενη φάση της, με τη διενέργεια των τριών πρώτων πλειοδοτικών διαγωνισμών για τη μακροχρόνια εκμίσθωση αντίστοιχου αριθμού εμβληματικών κτιρίων στο κέντρο της Αθήνας. Πρόκειται για τα ξενοδοχεία ESPERIA Palace στη συμβολή των οδών Σταδίου 22 και Εδουάρδου Λω, του πρώην ξενοδοχείου Ambassadeur στον οδό Σωκράτους 65-67 και ένα ακόμα τετραώροφο κτίριο στην οδό Ζαλοκώστα 7-9 με 2 ημιυπόγεια καταστήματα, έργο του Ανδριανού Λαζαρίμου από την περίοδο του Μεσοπολέμου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι προκηρύξεις των διαγωνισμών για τα εν λόγω ακίνητα, που αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον από τους ιδιώτες, θα «βγουν στον αέρα» εντός των επόμενων ημερών. Υπενθυμίζεται ότι με βάση τον σχετικό σχεδιασμό, έχει προκριθεί η μακροχρόνια εκμίσθωση των ακινήτων (99 έτη) και όχι η απευθείας πώλησή τους. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν και άλλα ακίνητα, κυρίως όσα κρίνονται κατάλληλα για χρήσεις γραφείων. Στο πλαίσιο αυτό, τις επόμενες εβδομάδες θα προκηρυχθούν και οι διαγωνισμοί για επιπλέον 10-15 ακίνητα, τα οποία βρίσκονται κυρίως στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και στην περιοχή του Ψυρρή. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Εργασίας, οι φάκελοι με προτάσεις αξιοποίησης που κατατέθηκαν από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές/ιδιώτες έχουν ξεπεράσει τους 120.
Σε κτίρια-φαντάσματα έχουν μετατραπεί μερικά από τα ομορφότερα νεοκλασικά της Αθήνας που ανήκουν στα ασφαλιστικά ταμεία.
Και για Airbnb
Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των προτάσεων που περιλαμβάνουν οι φάκελο, είναι όχι μόνο η δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων αλλά και διαμερισμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας (τύπου Airbnb). Η εν λόγω πρόταση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ιδίως για κτίρια στην περιοχή του Ψυρρή, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν αντιδράσεις από μερίδα των εμπλεκόμενων φορέων για τη σχετική επιλογή. Προτάσεις υπάρχουν ακόμη και για τη δημιουργία εμπορικών κέντρων, γραφείων, ακόμη και θερινών κινηματογράφων σε ταράτσες κτιρίων στο κέντρο της Αθήνας.
Στη λίστα με τα υπό αξιοποίηση ακίνητα συγκαταλέγονται «φιλέτα», με υψηλή αντικειμενική και εμπορική αξία, ενώ κάποια από αυτά αποτελούν εμβληματικά κτίρια, γεγονός που δημιουργεί ελπίδες για σημαντικά οφέλη για τον ΕΦΚΑ, το ΕΤΕΑΕΠ και τον ΟΑΕΔ, που είναι οι βασικοί ιδιοκτήτες.
Τις ελπίδες αυτές αυξάνει και το γεγονός ότι ξενοδόχοι, έμποροι και γνωστοί επιχειρηματίες, έχουν σύμφωνα με πληροφορίες εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους, παράλληλα με ξένα funds και διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες.
Βέβαια, κάποια από τα κτίρια αποτελούν πλέον φαντάσματα του παρελθόντος τους, καθώς η πολυετής κρίση, παράλληλα με την έλλειψη σχεδιασμού όλα τα προηγούμενα χρόνια, δυσκόλεψε την αξιοποίησή τους και εμπόδιζε τις εργασίες συντήρησης, με αποτέλεσμα να ρημάζουν.
Νεοκλασικά
Μεταξύ των ακινήτων περιλαμβάνεται κτίριο τεσσάρων ορόφων στη συμβολή των οδών Χαριλάου Τρικούπη και Πανεπιστημίου 46, ένα από τα ομορφότερα νεοκλασικά κτίρια της Αθήνας, σχεδιασμένο από τον Τσίλερ.
Το ακίνητο είναι συνολικής επιφάνειας 7.935 τ.μ. Αλλο ένα ακίνητο της λίστας αφορά διατηρητέο κτίριο στην οδό Κατακουζηνού 3.246 τ.μ., από τα παλιότερα κτίσματα στο κέντρο της Αθήνας στην οδό Φειδίου 3, το πρώην Ελληνικό Ωδείο και οικία του πρώτου Αυστριακού πρέσβη στην Ελλάδα, το οποίο κατασκευάστηκε το 1936, όπως επίσης κι ένα κτίριο-γραφείο με πέντε ισόγεια καταστήματα εντός της εσωτερικής στοάς, στην οδό Μενάνδρου.
Ξεκινούν οι διαδικασίες για τη μακροχρόνια εκμίσθωση (99 έτη) του πρώην ξενοδοχείου Ambassandeur στον οδό Σωκράτους 65-67.
Ερημώνουν και χάνουν την αξία τους εκατοντάδες κτίρια σε όλη τη χώρα
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, το απόθεμα των ακινήτων των ασφαλιστικών ταμείων ανέρχεται συνολικά στα 1.126 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων 49% είναι κενά. Από τα υπόλοιπα, το 31% έχει παραχωρηθεί προς αξιοποίηση/εκμετάλλευση, ενώ μόλις το 20% είναι εκμισθωμένα, συνήθως με πολύ χαμηλό τίμημα.
Από αυτά τα 650 είναι στην Αττική και τα 256 στο κέντρο της Αθήνας, έκτασης 1.160.000 τ.μ.
Η ερήμωση των κτιρίων, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, υπολογίζεται ότι προκάλεσε, σύμφωνα με τα δεδομένα της περιόδου 2010-2016, απώλειες της τάξεως των 420 εκατ. ευρώ στην αξία και αντίστοιχες απώλειες 16.000 θέσεων εργασίας.
Πλέον, στόχος του υπουργείου είναι η αναστροφή του αρνητικού κλίματος, η ανάκτηση των απολεσθέντων εσόδων και αξιών αλλά και η δημιουργία θετικής επίδρασης στην ευρύτερη αγορά.
Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι η υποαπόδοση των ακινήτων, σε ό,τι αφορά τα έσοδα, έχει σαφή εξήγηση. Οταν υπογράφηκαν οι σχετικές μισθωτικές συμβάσεις, τα ασφαλιστικά ταμεία στερούνταν εσόδων (όπως άλλωστε συμβαίνει και σήμερα) και δεν είχαν πόρους, προκειμένου να επισκευάσουν, συντηρήσουν, ή ανακαινίσουν τα παλιότερα ακίνητά τους, ώστε αντίστοιχα να μπορέσουν να εξασφαλίσουν και υψηλότερα έσοδα από τα ενοίκια. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε να προσφέρονται μεγάλες εκπτώσεις στο μίσθωμα, με αντάλλαγμα οι ενοικιαστές/χρήστες να αναλάβουν με δικές τους δαπάνες και κατόπιν σχετικής συνεννόησης τη συντήρηση κι επισκευή των ακινήτων. Η πρακτική αυτή ήταν εξαιρετικά συνηθισμένη ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και συνεχίστηκε εν πολλοίς μέχρι πρόσφατα.
44 ετών
Ο μέσος όρος της ηλικίας των κτιρίων που ανήκουν στον ΕΦΚΑ ανέρχεται στα 44 έτη. Σύμφωνα με τα όσα επισημαίνουν φορείς της αγοράς ακινήτων, πολλά από τα ιδιόκτητα ακίνητα των ασφαλιστικών ταμείων είναι αποτέλεσμα απευθείας αγορών (πάνω από το 40%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία), που πραγματοποιήθηκαν κυρίως κατά τη διάρκεια της περιόδου από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1970. Τότε, εν μέσω του μεταπολεμικού κατασκευαστικού «οργασμού» που συντελέστηκε στο κέντρο της Αθήνας, τα περισσότερα Ταμεία προχώρησαν σε αγορές γης με στόχο την ανάπτυξη των κτιρίων που θα στέγαζαν τις υπηρεσίες τους.
Παράλληλα, μεταγενέστερα, κυρίως κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990, στην ακίνητη περιουσία τους προστέθηκε ένας ακόμα μεγαλύτερος αριθμός κτιρίων, όπως επίσης και διαμερισμάτων, μέσω δωρεών και κληροδοτημάτων από εύπορους πολίτες, ή μέσω κατασχέσεων που πραγματοποίησαν τα Ταμεία, έναντι μεγαλοοφειλετών, κυρίως επιχειρηματιών, που δεν κατέβαλλαν τις δέουσες εργοδοτικές εισφορές.
Υπενθυμίζεται ότι κατά την πρώτη φάση της διαδικασίας, που παρακολουθείται από την αρμόδια υπουργό Εφη Αχτσιόγλου αλλά και τον αναπληρωτή καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων και διευθυντή του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Νίκου Μπελαβίλα, ο διεθνής διαγωνισμός αφορούσε πρόσκληση ενδιαφέροντος προς τους φορείς του Δημοσίου. Ετσι, έχει δρομολογηθεί η εκμίσθωση 10 ιστορικών κτιρίων στο κέντρο της Αθήνας, από φορείς του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Αναζωογόνηση κέντρου
Μεταξύ άλλων, το Μέγαρο του Ταμείου Εμπόρων εκμισθώθηκε από τον Enterprise Greece για τη στέγαση κεντρικών γραφείων του οργανισμού, ενώ η Στοά Εμπόρων με τα ισόγεια καταστήματά της εντάχθηκε στο πιλοτικό πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων Πόλη2 για το άνοιγμα κλειστών καταστημάτων στο κέντρο. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο για την ανακατασκευή και επανάχρηση εγκαταλελειμμένων πολυκατοικιών στο κέντρο της Αθήνας ως φοιτητικών εστιών στις οδούς Ζήνωνος 4- 4Α και Μαυρομματαίων 17.
Ξενοδοχείο Esperia
Accor, Hyatt από πλευράς ξενοδοχειακών αλυσίδων, ισραηλινό fund, αλλά και ο όμιλος Dimera του Ιβάν Σαββίδη, συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη μίσθωση του ξενοδοχείου Esperia επί της οδού Σταδίου, το οποίο παραμένει κλειστό από το 2010, αφότου δεν ανανεώθηκε η σχετική σύμβαση. Είναι σαφές ότι το συγκεκριμένο ακίνητο και λόγω της θέσης του, θα αποτελέσει μήλον της Εριδος.
Τα έργα επισκευής
Ο ανάδοχος που θα αναδείξει ο διαγωνισμός θα προβεί σε εκτέλεση εργασιών επισκευής και εκσυγχρονισμού του ακινήτου, ύψους 10,5 εκατ. ευρώ, προκειμένου να μετατραπεί το ξενοδοχείο σε μονάδα πέντε αστέρων. Το ελάχιστο μηνιαίο μίσθωμα, βάσει και της σχετικής έκθεσης του συμβούλου, θα είναι 54.210 ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει το σύνολο του ακινήτου και τον υπάρχοντα εξοπλισμό.
Το μίσθωμα
Επιπλέον, όπως προκύπτει από σχετική απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ΕΦΚΑ, πέραν του ελάχιστου και εγγυημένου μισθώματος που θα εξασφαλιστεί από τον πλειοδότη του διαγωνισμού, προβλέπεται και η καταβολή ετήσιου μεταβλητού μισθώματος, το οποίο υπολογίζεται ως ποσοστό 1,2% επί του συνολικού ετήσιου τζίρου του αναδόχου, εφόσον αυτός υπερβαίνει τα 6 εκατ. ευρώ σε ένα οικονομικό έτος.