Η χρηματιστηριακή καταιγίδα της προηγούμενης εβδομάδας έφερε στο προσκήνιο τις αδυναμίες των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων, ενδεχομένως δε σε βαθμό υπερβολής, με αποτέλεσμα να αγνοούνται πλήρως άλλα θετικά στοιχεία.
Κατ’ αρχάς, οι τράπεζες πέρασαν επιτυχώς τα στρες τεστ που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μόλις τον περασμένο Μάιο. Επιπλέον, έχουν πολύ υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Διαμορφώνεται με βάση τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου στο 18,5% στην Alpha Bank, στο 16,2% στην Εθνική Τράπεζα, στο 14,8% στην Eurobank και στο 13,6% στην Τράπεζα Πειραιώς. Σημειώνεται, πως η τελευταία δέχθηκε τις ισχυρότερες πιέσεις επειδή αμφισβητείται η δυνατότητά της να εκδώσει με ανεκτό κόστος ομόλογο τύπου Tier II μέχρι το τέλος του έτους, όπως έχει δεσμευθεί έναντι του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας (SSM) της ΕΚΤ. Ακόμη όμως κι αυτά τα κεφάλαια η Πειραιώς πρέπει να τα βρει όχι επειδή τα χρειάζεται άμεσα, αλλά για να είναι προστατευμένη έναντι δυνητικών μελλοντικών κινδύνων.
Ενα ακόμη θετικό στοιχείο είναι πως οι καταθέσεις των τραπεζικών ιδρυμάτων βελτιώνονται σταθερά. Εχουν αυξηθεί κατά 11 δισ. ευρώ από τις αρχές του 2017, φθάνοντας στα 131,5 δισ. ευρώ. Σημειώνεται, πως οι μεγάλες διακυμάνσεις στο χρηματιστήριο και ο θόρυβος που προκάλεσε δεν επηρέασαν τις καταθέσεις, παρά την άρση των περιορισμών στις αναλήψεις.
Παρά τις επιφυλάξεις που διατυπώνουν διεθνείς οίκοι και επενδυτές, η διατραπεζική αγορά είναι ανοικτή για τις ελληνικές τράπεζες, με αποτέλεσμα να μειώνεται συνεχώς ο δανεισμός τους από τον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας (ELA) της Τράπεζας της Ελλάδος. Ηδη, η Εθνική και η Τράπεζα Πειραιώς έχουν μηδενίσει τον ELA και το ίδιο αναμένεται να κάνουν κάποια στιγμή έως το τέλος του έτους η Eurobank και η Alpha Bank.
Τέλος, το μακροοικονομικό περιβάλλον βελτιώνεται. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι θετικός και η ανεργία μειώνεται. Προφανώς όχι με την ταχύτητα που θα έπρεπε μετά την πολυετή ύφεση, ούτε με αυτή που θα βοηθούσε τις τράπεζες να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τα προβλήματά τους. Αλλά σε κάθε περίπτωση συμβάλλει θετικά κι όχι αρνητικά στους ισολογισμούς των τραπεζικών ιδρυμάτων.
Τα παραπάνω, ωστόσο, δεν οδηγούν στο συμπέρασμα στο οποίο έσπευσε να καταλήξει η κυβέρνηση, ότι δηλαδή η κατάρρευση των τραπεζικών μετοχών την περασμένη Τετάρτη ήταν αποτέλεσμα κερδοσκοπικών κινήσεων. Η κερδοσκοπία είναι συστατικό στοιχείο των αγορών και εκδηλώνεται όπου υπάρχει έδαφος να εκδηλωθεί. Για παράδειγμα, κανένα στέλεχος της Apple δεν απέδωσε κάποια πτώση της μετοχής της σε κερδοσκοπική επίθεση. Το υποστήριξε ο Ελον Μασκ της Tesla, η οποία έχει πραγματικά προβλήματα υψηλού δανεισμού και αδυναμίας να επιτύχει τους στόχους παραγωγής.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν δύσκολες προκλήσεις, με κύρια την επίτευξη των στόχων για μείωση των κόκκινων δανείων. Αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι προδιαγεγραμμένο.