Στις 3 Ιουλίου, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Πιερ Μοσκοβισί είχε ανοίξει «παράθυρο» για τη μη περικοπή των συντάξεων λέγοντας ότι «οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται, αλλά δεν είναι ανελαστικές». Πάνω από τρεις μήνες και μία ιταλική κρίση αργότερα, ο χρησμός Μοσκοβισί γέρνει σαφώς προς το δεύτερο σκέλος του, αφού οι πληροφορίες συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι οι προοπτικές για να μη δουν οι συνταξιούχοι τις ψηφισμένες περικοπές στις συντάξεις τους από τον Δεκέμβριο είναι θετικές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, όχι μόνο η Κομισιόν, στις Βρυξέλλες, έχει πλέον καταλήξει υπέρ της μη περικοπής, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες το κλίμα διαμορφώνεται σε μια τέτοια κατεύθυνση. Ακόμη και το ΔΝΤ φέρεται να έχει σιωπηλώς αποδεχθεί τη μη μείωση, αν και στο εσωτερικό του, σύμφωνα με πληροφορίες, παραμένουν έντονες οι διαφωνίες για μια τέτοια κίνηση, κυρίως ως προς τις επιπτώσεις της στη μακροπρόθεσμο βιωσιμότητα του ασφαλιστικού. Σε κάθε περίπτωση, το ΔΝΤ σε αυτή τη φάση φαίνεται πως περιορίζεται σε ρόλο Ποντίου Πιλάτου, παραπέμποντας τις αποφάσεις στην Ευρώπη.
Οσον αφορά το Eurogroup, από την κρίση του οποίου θα περάσει τελικά η όποια απόφαση, πηγές της Κομισιόν ποντάρουν στη συναίνεση, αλλά υπό προϋποθέσεις. Ο πιο δύσκολος παίκτης παραμένει η Γερμανία, για την οποία αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο αφ’ ενός η στάση του ΔΝΤ και αφ’ ετέρου οι διασφαλίσεις που θα δοθούν ότι δεν θα υπάρξει υπαναχώρηση ως προς τις δεσμεύσεις της χώρας και ειδικότερα ως προς την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, τα εξής σενάρια είναι πιθανά:
• Να ζητηθεί από την κυβέρνηση να αναλάβει τη δέσμευση διεξαγωγής νέας αναλογιστικής μελέτης για το ασφαλιστικό εντός του 2019 και σε περίπτωση που αποδειχθεί ανάγκη περικοπής συντάξεων, να την κάνει.
• Να αποφασιστεί τελικά όχι η ακύρωση του μέτρου, αλλά η αναστολή του και η επαναξιολόγηση της κατάστασης σε μεταγενέστερο στάδιο το 2019, για να αποφασιστεί αν θα γίνουν οι περικοπές ή όχι.
Παρότι σενάρια αναβολής της απόφασης για τις συντάξεις είχαν προκαλέσει το προηγούμενο διάστημα την έντονη ενόχληση της Νέας Δημοκρατίας, στον βαθμό που μεταφέρουν το κόστος στην επόμενη κυβέρνηση, στις Βρυξέλλες και στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θεωρούν ότι η διατήρηση του θέματος ανοικτού είναι μια πιθανή συμβιβαστική λύση, ώστε να καθησυχαστούν οι προβληματισμοί όσων δεν έχουν πειστεί ότι το ασφαλιστικό είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα.
Οι διασφαλίσεις ως προς την επίτευξη του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ είναι ακόμη ένα ανοικτό θέμα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Κομισιόν εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα, με βάση τα μέτρα που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός (χωρίς περικοπή συντάξεων και με τμήμα των αντιμέτρων, ύψους 765 εκατ. ευρώ), υπολείπεται κατά περίπου 0,2% του ΑΕΠ (300-400 εκατ. ευρώ) του στόχου για 3,5% του ΑΕΠ, εν αντιθέσει με την κυβέρνηση που υπολογίζει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει στο 3,56% του ΑΕΠ, εξασφαλίζοντας και μια μικρή υπέρβαση. Μια πρώτη εικόνα των νεότερων εκτιμήσεων της Κομισιόν για το πρωτογενές πλεόνασμα θα έχουμε τις επόμενες ημέρες, στο πλαίσιο της δημοσίευσης των φθινοπωρινών της προβλέψεων.
Πηγές από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εκτιμούν ότι η κυβέρνηση θα κληθεί να θυσιάσει επιπλέον αντίμετρα, έτσι ώστε τα μεγέθη που θα παρουσιαστούν στους υπουργούς Οικονομικών να είναι αρκετά πειστικά. Οι περικοπές δε ίσως να μην είναι και τόσο ανώδυνες, αν ληφθεί υπόψη ότι η σημερινή διαφορά των 300-400 εκατ. ευρώ που χωρίζει κυβέρνηση και Κομισιόν αντιστοιχεί σχεδόν στο μισό των παρεμβάσεων του προϋπολογισμού (για επιδότηση ενοικίου, μείωση ΕΝΦΙΑ, μείωση ασφαλιστικών εισφορών κ.ά.).
Με άλλα λόγια, ο δρόμος προς τη μη περικοπή των συντάξεων δεν θα είναι ακριβώς περίπατος, αφού κατά πάσα πιθανότητα και θυσίες σε κάποια μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα θα απαιτήσει και υπό όρους θα συνοδευτεί, κρατώντας ζωντανή την απειλή της περικοπής σε μεταγενέστερο χρόνο.
Η συζήτηση θα ξεκινήσει στο Euroworking Group, στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας, και πιθανώς θα απασχολήσει και το Eurogroup της 5ης Νοεμβρίου, αλλά η έκθεση της Κομισιόν για τον προϋπολογισμό θα δημοσιοποιηθεί στο τέλος Νοεμβρίου και θα παρουσιαστεί στους υπουργούς Οικονομικών στη σύνοδό τους της 3ης Δεκεμβρίου. Τότε θα ξεκαθαρίσει το τοπίο.