Ενώ κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση διαγκωνίζονται για τις ψήφους των συνταξιούχων, υποσχόμενες ότι δεν θα εφαρμόσουν τη νομοθετημένη περικοπή των συντάξεων, καλό είναι να αναλογιστούμε τον όρο “διαγενεακή δικαιοσύνη”, δηλαδή την ανάγκη των σημερινών ανθρώπων να ζήσουν μια άνετη ζωή, χωρίς να επηρεάζουν τη δυνατότητα της επόμενης γενιάς να έχει ένα παρόμοιο βιοτικό επίπεδο.
Καθώς η Ελλάδα είναι τελευταία ανάμεσα στις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη διαγενεακή δικαιοσύνη, η περικοπή των συντάξεων από 1/1/2019 και η ανακατανομή των πόρων προς τις επόμενες γενιές είναι μέτρα απολύτως αναγκαία για την ελληνική κοινωνία, για τους ακόλουθους λόγους:
Πρώτον, η συνταξιοδοτική δαπάνη στην Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ παραμένει πολύ υψηλότερη (16%) σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (10%). Η διαφορά αυτή στη δαπάνη δεν δικαιολογείται από το επίπεδο γήρανσης του ελληνικού πληθυσμού, το οποίο είναι αντίστοιχο του ευρωπαϊκού. Σημειωτέον ότι 370.000 συνταξιούχοι λαμβάνουν μεικτές συντάξεις άνω των 1.500 ευρώ και 220.000 συνταξιούχοι έχουν ηλικία μεταξύ 26 και 60 ετών.
Δεύτερον, το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι σοβαρό, αφού ο πληθυσμός της το 2040 προβλέπεται να έχει μειωθεί κατά 13%, ενώ ο πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 4%. Καθώς η χώρα δεν θα είναι ελκυστικός προορισμός οικονομικών μεταναστών για αρκετά χρόνια ακόμα, η στήριξη της ελληνικής οικογένειας αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Στον τομέα αυτό, και παρά τις πρόσφατες αυξήσεις στο οικογενειακό επίδομα, η Ελλάδα δαπανά 3 φορές μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (0,6 έναντι 1,7%). Ενδεικτικά, τετραμελής οικογένεια με συνολικό εισόδημα μεταξύ 12 και 20.000 ευρώ εισπράττει μόλις 84 ευρώ τον μήνα.
Τρίτον, ένας άλλος σημαντικός τρόπος με τον οποίο μια κοινωνία επενδύει στις επόμενες γενιές είναι μέσω των δαπανών σε έρευνα και ανάπτυξη. Η σχετική δαπάνη της Ελλάδας είναι η μισή από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος που η προηγούμενη γενιά έχει φορτώσει στις πλάτες των επόμενων, είναι ξεκάθαρο ότι, σε επίπεδο κοινωνίας, τα παιδιά και οι νέοι του σήμερα έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται αδικημένοι από την αμέσως προηγούμενη γενιά.
Συνεπώς, η προβλεπόμενη ανακατανομή 2,5 δισ. ευρώ από τους συνταξιούχους με υψηλές συντάξεις στους γονείς ανήλικων τέκνων και σε επιδοτήσεις για προσέλκυση νέων ερευνητών του εξωτερικού σε εγχώρια πανεπιστήμια και επιχειρήσεις είναι ένα μέτρο αυτονόητο για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας. Τέλος, το μέτρο αυτό δεν είναι αναγκαίο να είναι πολιτικά καταστρεπτικό, αφού ο αριθμός των συνταξιούχων που θα δουν μείωση 50-100 ευρώ στη σύνταξή τους δεν είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των γονέων ανηλίκων παιδιών που θα δουν το οικογενειακό επίδομα που εισπράττουν να διπλασιάζεται.
* Διδάκτωρ Βιολογίας.