Στο προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στις υποχρεώσεις «δέουσας επιμέλειας» που υποχρεούνται να λαμβάνουν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ως προς τους πελάτες τους, οι λογιστές, φοροτεχνικοί, μεσίτες ακινήτων, έμποροι αγαθών μεγάλης αξίας, κ.λπ. στο πλαίσιο:
• Του νόμου 4557/2018, για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
• Της ΠΟΛ 1204/2018, που καθορίζει τις υποχρεώσεις των υπόχρεων προσώπων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΑΑΔΕ.
Οι υποχρεώσεις αυτές συνίστανται κυρίως στην εξακρίβωση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου, για λογαριασμό του οποίου διεξάγεται η συναλλαγή, στην αξιολόγηση και στη συλλογή πληροφοριών για το αντικείμενο και τον σκοπό της επιχειρηματικής σχέσης και στην άσκηση συνεχούς εποπτείας επί της σχέσης αυτής, με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτής.
Οταν τα υπόχρεα πρόσωπα δεν μπορούν να συμμορφωθούν με τις ως άνω απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, δεν εκτελούν συναλλαγές του, δεν συνάπτουν επιχειρηματική σχέση ή διακόπτουν οριστικά αυτήν και εξετάζουν αν συντρέχει υποχρέωση αναφοράς στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες (η Αρχή).
Η συγκεκριμένη υποχρέωση δεν εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, από λογιστές – φοροτεχνικούς συμβούλους στις περιπτώσεις μόνο που τα εν λόγω πρόσωπα εκτελούν τα καθήκοντά τους στο πλαίσιο της υπεράσπισης των πελατών τους σε δικαστικές διαδικασίες ή σχετικά με αυτές, συμπεριλαμβανομένης της παροχής συμβουλών αναφορικά με την κίνηση ή αποφυγή τέτοιων διαδικασιών.
Αναφορές ύποπτων συναλλαγών προς την Αρχή. Τα υπόχρεα πρόσωπα και οι υπάλληλοί τους, στους οποίους περιλαμβάνονται τα διευθυντικά στελέχη, οφείλουν:
α) Να ενημερώνουν αμελλητί την Αρχή, όταν γνωρίζουν ή έχουν σοβαρές ενδείξεις ή υποψίες ότι χρηματικά ποσά συνιστούν έσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες ή σχετίζονται με χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Η υποχρέωση αυτή αφορά και κάθε περίπτωση απόπειρας ύποπτης συναλλαγής.
β) Να παρέχουν αμελλητί στην Αρχή και σε κάθε αρμόδια αρχή, κατόπιν αιτήματος αυτών, όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες και στοιχεία.
Οι ανωτέρω υποχρεώσεις δεν εφαρμόζονται από λογιστές – φοροτεχνικούς συμβούλους στις περιπτώσεις μόνο που τα εν λόγω πρόσωπα εκτελούν τα καθήκοντά τους στο πλαίσιο της υπεράσπισης των πελατών τους σε δικαστικές διαδικασίες ή σχετικά με αυτές, συμπεριλαμβανομένης της παροχής συμβουλών αναφορικά με την κίνηση ή αποφυγή τέτοιων διαδικασιών.
Για διευκόλυνση των υπόχρεων προσώπων είναι διαθέσιμη εφαρμογή για ηλεκτρονική υποβολή αναφοράς στην ιστοσελίδα της Αρχής (http://www.hellenic-fiu.gr), καθώς και σχετικό υπόδειγμα αναφοράς.
Αποχή από συναλλαγές. Επίσης, τα υπόχρεα πρόσωπα απέχουν από τη διενέργεια συναλλαγών, εάν γνωρίζουν ή υποπτεύονται ότι συνδέονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση αυτή οφείλουν να ενημερώσουν άμεσα την Αρχή και εφόσον αυτή στείλει οδηγίες να συμμορφωθούν, πριν εκτελέσουν οποιαδήποτε συναλλαγή. Ωστόσο τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν να συνυπολογίσουν τον κίνδυνο, ο πελάτης να υποψιαστεί κάτι από τη μη διενέργεια της συναλλαγής και να προσπαθήσει να αποκρύψει τα περιουσιακά του στοιχεία. Στην περίπτωση αυτή η συναλλαγή εκτελείται κανονικά και τα υπόχρεα πρόσωπα ενημερώνουν την Αρχή αμέσως μετά.
Κυρώσεις. Στα υπόχρεα πρόσωπα που παραβαίνουν τις ανωτέρω υποχρεώσεις τους επιβάλλεται είτε η λήψη συγκεκριμένων διορθωτικών μέτρων είτε μία ή περισσότερες από τις κατωτέρω κυρώσεις:
α) Στα υπόχρεα φυσικά πρόσωπα πρόστιμο μέχρι 1.000.000 ευρώ, δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το φυσικό πρόσωπο και τη φύση της παράβασης, ή/και οριστική ή προσωρινή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
β) Στα υπόχρεα νομικά πρόσωπα, αλλά και στα μέλη του Δ.Σ. τους, στα στελέχη διοίκησης/διεύθυνσης κ.λπ. πρόστιμο μέχρι 1.000.000 ευρώ, απομάκρυνση των ανωτέρω προσώπων από τη θέση τους και απαγόρευση ανάληψης άλλης αντίστοιχης θέσης, δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το νομικό πρόσωπο και τη φύση της παράβασης, απαγόρευση της άσκησης ορισμένων δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου, οριστική ή προσωρινή ανάκληση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της άδειας λειτουργίας του κ.λπ.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr). Ο κ. Γιώργος Σαμοθράκης είναι ορκωτός ελεγκτής-λογιστής.