Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην ελληνική αγορά έχουν και καλές διεθνείς επιδόσεις. Πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ (Χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων 2022) κατατάσσει τις μικρές ελληνικές επιχειρήσεις στους ευνοημένους της περιόδου με μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων περίπου 10%, ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ προβλέπει αύξηση κακών δανείων 4,9% και τον προηγούμενο χρόνο η αύξηση ήταν μηδενική.
Οι γενναίες επιδοτήσεις των μικρών επιχειρήσεων και των επαγγελματιών την περίοδο της συγκυρίας, στήριξαν την οικονομία, την κατανάλωση αλλά και τις μικρές επιχειρήσεις, που έχουν τώρα τη δυνατότητα να αναζητήσουν χρηματοδότηση χωρίς τα βάρη της πανδημίας.
Οι μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, είχαν το 2020 το 31% της νέας τραπεζικής χρηματοδότησης προς εταιρείες και τα νέα δάνειά τους υπολογίζονται σε 3,5 δισ. ευρώ. Οι επτά κύκλοι της επιστρεπτέας προκαταβολής έδωσαν περίπου 8,3 δισ. από τα οποία –σήμερα– εκτιμάται ότι θα επιστραφούν 3 δισ. ευρώ. Οι μικρές επιχειρήσεις στηρίχθηκαν στην κρατική χρηματοδότηση και δεν είναι υπερδανεισμένες από το τραπεζικό σύστημα.
Για να υπάρχει η αίσθηση της πραγματικότητας, να πούμε ότι το 94,6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι μικρές και απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα. Οι μεγάλες εταιρείες που απασχολούν πάνω από 250 άτομα είναι το 0,1% των εταιρειών. Πρόκειται για 522 επιχειρήσεις, έναν… μικρόκοσμο μεγάλων, η ελίτ που γοητεύει τον κόσμο της πολιτικής, την κοινωνική ζωή και τα media.
Πάντως, η καθήλωση της οικονομικής δραστηριότητας εξαιτίας της πανδημίας οδήγησε στον υπερδιπλασιασμό της τραπεζικής χρηματοδότησης προς μικρές επιχειρήσεις, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν και επειδή οι τράπεζες απαλλάσσονται από αυτά.
Το 94,6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι μικρές και απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι παρά την αύξηση της δανειοδότησης από τις τράπεζες προς μικρομεσαίους, το 2020, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των μικρομεσαίων περιορίστηκαν από 36,1% της συνολικής τραπεζικής χρηματοδότησης σε επιχειρήσεις σε 28,5%.
Βέβαια η πορεία εξυγίανσης έγινε σε περίοδο μείωσης επιτοκίων που έφθασαν σε 3,94% για τις μικρές εταιρείες και 2,83% για τις μεγάλες. Η διαφορά αντικατοπτρίζει την αποφυγή ρίσκου δανειοδότησης μικρών που υπήρχε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Πιθανότατα, η δυσκολία εξασφάλισης τραπεζικής χρηματοδότησης εξηγεί ένα ενδιαφέρον εύρημα στη σχετικά πρόσφατη έρευνα της ΕΚΤ (SAFE) που αφορά την πρόσβαση επιχειρήσεων στην τραπεζική χρηματοδότηση. Ποσοστό 18% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα θεωρούν ως το πλέον σημαντικό πρόβλημά τους την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, ενώ το αντίστοιχο ευρωπαϊκό (EU 28) είναι το μισό, 9%. Επιπλέον, στην Ελλάδα εμφανίζεται το υψηλότερο ποσοστό (28%) που αναφέρει δυσχέρειες στην πρόσβαση σε τραπεζικά δάνεια, αλλά και το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ενωση όσων φοβούνται απόρριψη της αίτησής τους.
Τα στοιχεία αυτά κρύβουν την πραγματικότητα, ότι χιλιάδες εταιρείες δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση για διάφορους λόγους μεταξύ των οποίων ότι δεν εμφανίζουν τις πραγματικές επιδόσεις τους. Πολλές εταιρείες δεν μπόρεσαν να εισπράξουν την επιστρεπτέα προκαταβολή επειδή τον προηγούμενο χρόνο είχαν δηλώσει πολύ χαμηλό τζίρο και δεν εμφάνιζαν μείωση εσόδων.
Μια ουσιαστική αξιολόγηση των σημαντικότερων προβλημάτων μικρών επιχειρήσεων θα εμφάνιζε πραγματικά ζητήματα όπως η επιβίωση χάρη στη φοροδιαφυγή και την εισφοροδιαφυγή, χαμηλή παραγωγικότητα και υψηλό κόστος λειτουργίας.
Ισως τα χαρακτηριστικά αυτά εξηγούν και τη μείωση της χρηματοδότησης από factoring, leasing αλλά και προσέλκυση κεφαλαίων από venture capital που επενδύουν αγοράζοντας μετοχές των εταιρειών.