Τα αλλεπάλληλα ρεκόρ που σημειώνει ο πληθωρισμός οδηγούν το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να συζητήσει την πιθανότητα η πρώτη αύξηση των επιτοκίων έπειτα από 11 χρόνια να είναι τελικά πιο επιθετική και διπλάσια από ό,τι έχει ήδη «επικοινωνηθεί» στην αγορά, με αναλυτές και οικονομολόγους που μίλησαν στην «Κ» να θεωρούν πιθανή μια τέτοια κίνηση, αν και δεν αποτελεί το βασικό σενάριο.
Η κεντρική τράπεζα έχει διαμηνύσει ότι θα αυξήσει τα επιτόκια σταδιακά και κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούλιο, με μια μεγαλύτερη αύξηση τον Σεπτέμβριο να είναι πιθανή ανάλογα και με την πορεία του πληθωρισμού, ωστόσο η επιδείνωση του πληθωριστικού και ενεργειακού σοκ βάζει «αναγκαστικά» στο τραπέζι την αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μ.β. στη συνεδρίαση της Πέμπτης, ανέφεραν πηγές με γνώση του θέματος σε Reuters και Bloomberg.
Δεν είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αρκετή στήριξη από το Δ.Σ. για αυτή την επιθετική αύξηση, ωστόσο η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ άφησε ανοιχτή την πόρτα σε ομιλία της τον περασμένο μήνα και πριν ο πληθωρισμός εκτοξευθεί στο νέο ρεκόρ του 8,6%. «Υπάρχουν ξεκάθαρα συνθήκες στις οποίες η σταδιακή προσέγγιση (σ.σ. στις αυξήσεις επιτοκίων) δεν θα ήταν κατάλληλη», είχε τονίσει. «Εάν, για παράδειγμα, επρόκειτο να δούμε υψηλότερο πληθωρισμό που απειλεί να αποσταθεροποιήσει τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό ή σημάδια μόνιμης απώλειας οικονομικού δυναμικού που περιορίζει τη διαθεσιμότητα πόρων, θα χρειαζόταν να αποσύρουμε την εποικοδομητική στάση πιο γρήγορα», όπως είχε εξηγήσει.
Μια τέτοια κίνηση θα φέρει την ΕΚΤ πιο κοντά στην πολιτική που ακολουθούν άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, με τη Fed να έχει ήδη αυξήσει συνολικά τα επιτόκια φέτος κατά 150 μ.β. και να οδεύει σε νέα αύξηση κατά 75 μ.β. Ηδη οι αγορές χρήματος «στοιχηματίζουν» σε αύξηση των επιτοκίων κατά συνολικά 100 μ.β. έως τον Σεπτέμβριο, ενώ δίνουν 60% πιθανότητες για αύξηση 50 μ.β. αύριο Πέμπτη. Μέλη του διοικητικού συμβουλίου που έχουν τεθεί υπέρ μιας μεγαλύτερης αύξησης των επιτοκίων αυτόν τον μήνα είναι ο Αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης Ρόμπερτ Χόλσμαν, ο Λετονός Μάρτινς Κάζακς και ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Λιθουανίας, Γκεντίμινας Σίμκους.
Οι αγορές χρήματος «στοιχηματίζουν» σε αύξηση των επιτοκίων κατά 100 μ.β. έως τον Σεπτέμβριο συνολικά, ενώ δίνουν 60% πιθανότητες για αύξηση 50 μ.β. αύριο.
«Θεωρώ ότι η αύξηση κατά 50 μ.β. την Πέμπτη είναι πιθανή και έχει και νόημα», σημειώνει στην «Κ» ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING Κάρστεν Μπρζέσκι. Η απόφαση να προαναγγελθεί αύξηση 25 μ.β. για τη συνεδρίαση του Ιουλίου και μια μεγαλύτερη αύξηση στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου έμοιαζε με έναν καλό συμβιβασμό μεταξύ «περιστεριών» και «γερακιών», κατά τον οικονομολόγο. Ωστόσο, με την επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών, «η ΕΚΤ διατρέχει τον κίνδυνο στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου να βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με την ύφεση στην Ευρωζώνη και τότε ίσως να μην είναι η καλύτερη στιγμή για να δικαιολογηθεί η επιτάχυνση των αυξήσεων επιτοκίων», προσθέτει. «Αναμένουμε από τα “γεράκια” να κάνουν άλλη μια προσπάθεια να πιέσουν για μια εμπροσθοβαρή ομαλοποίηση των επιτοκίων την Πέμπτη. Θα είναι μια πράξη εξισορρόπησης μεταξύ της αξιοπιστίας της ΕΚΤ ως προβλέψιμης και της αξιοπιστίας της ως αποφασιστικής στην καταπολέμηση του πληθωρισμού», εξηγεί ο Μπρζέσκι.
«Υπάρχει όντως λόγος για αύξηση 50 μ.β. (το παράθυρο ευκαιρίας για επιστροφή σε θετικά επιτόκια κλείνει γρήγορα, στήριξη στο ευρώ κ.λπ.), οπότε δεν θα εκπλαγώ αν η ΕΚΤ το κάνει, αλλά θα δεχθεί πυρά από την αγορά καθώς έχει δεσμευτεί για μικρότερη αύξηση. Δυστυχώς δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος για την ΕΚΤ», συμπληρώνει ο Αντουάν Μπουβέ, στρατηγικός αναλυτής της αγοράς επιτοκίων στην ING.
Κατά την HSBC, ανάλογες διαρροές της ΕΚΤ στο παρελθόν απηχούσαν την επίσημη θέση του επικεφαλής οικονομολόγου Φίλιπ Λέιν, άρα σηματοδοτούν ισχυρή πιθανότητα μιας πιο επιθετικής αύξησης των επιτοκίων την Πέμπτη. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο της βρετανικής τράπεζας, Φάμπιο Μπαλμπόνι, υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για αύξηση κατά 50 μ.β., ειδικά εάν ανακοινωθεί παράλληλα και το νέο εργαλείο κατά του κατακερματισμού. Αυτή η κίνηση θα βοηθούσε στην ενίσχυση του ευρώ, και με τον πληθωρισμό που ενδέχεται να παραμείνει υψηλότερος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μειώνει τους κινδύνους για νέο γύρο επιπτώσεων από την κρίση. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι ακυρώνει την κατευθυντήρια γραμμή (guidance) της ΕΚΤ και μπορεί να υπονομεύσει την αξιοπιστία της, δημιουργώντας περισσότερη αβεβαιότητα και αστάθεια στις αγορές.
«Η άποψή μας είναι ότι η αύξηση θα είναι της τάξεως των 25 μ.β., αν και οι πιθανότητες για μεγαλύτερη αύξηση έχουν ξεκάθαρα ενισχυθεί», σημειώνει ο Μπαλμπόνι. Και τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν εντελώς τις επόμενες ώρες, κατά τον οικονομολόγο, ανάλογα με το τι θα αποφασίσει σήμερα ο Μάριο Ντράγκι και η Ρωσία την Πέμπτη για τον Nord Stream 1.