Συνεχίστηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 η πτωτική πορεία των τιμών των εξοχικών κατοικιών στις Κυκλάδες. Σύμφωνα με σχετική έρευνα της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών GEOAXIS, οι τιμές πώλησης μειώθηκαν κατά 3% κατά μέσο όρο σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό εξάμηνο, ενώ η αντίστοιχη υποχώρηση κατά τη σύγκριση του 2014 προς το 2013 είχε διαμορφωθεί σε 10,4%. Πάντως, αν δεν περιλαμβάνονταν στην έρευνα η Μύκονος και η Σαντορίνη, δύο από τα πλέον δημοφιλή νησιά για τους ξένους αγοραστές, η πτώση θα ήταν αισθητά μεγαλύτερη.
Οπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Γιάννης Ξυλάς, διευθύνων σύμβουλος της GEOAXIS και πιστοποιημένος μηχανικός εκτιμητής RICS, «η Μύκονος εξακολουθεί και καταγράφει την υψηλότερη αξία κατοικιών με 2.185 ευρώ/τ.μ. Ακολουθεί η Σαντορίνη με 1.850 ευρώ/τ.μ. και στη συνέχεια η Πάρος με 1.815 ευρώ/τ.μ.». Οι τιμές πώλησης στην Τζιά διαμορφώνονται σε 1.700 ευρώ/τ.μ. και στην Κύθνο σε 1.385 ευρώ/τ.μ. Σύμφωνα με την έρευνα, τη μεγαλύτερη πτώση καταγράφει η Κύθνος, με 4,1% και ακολουθεί η Σαντορίνη με κάμψη της τάξεως του 3,5%. Στην Πάρο, η ετήσια πτώση των τιμών διαμορφώθηκε σε 2,9% και στην Τζια σε 2,4%. Τη μικρότερη πτώση καταγράφει η Μύκονος με μόλις 2,2%.
Σημειωτέον ότι και στα πέντε νησιά της έρευνας υπάρχουν περιοχές/θέσεις ιδιαίτερων πλεονεκτημάτων και ακίνητα μοναδικής αρχιτεκτονικής και προδιαγραφών, για τα οποία οι ζητούμενες τιμές είναι πολύ υψηλότερες του μέσου όρου της αγοράς. Για παράδειγμα, στη Μύκονο, σε περιοχές όπως η παραλία της Ψαρού, ο Πάνορμος, καθώς και η περιοχή άνωθεν της παραλίας Super Paradise και στη Σαντορίνη σε περιοχές όπως το Ημεροβίγλι και η Οία με την εντυπωσιακή θέα που προσφέρουν στην Καλντέρα καταγράφηκαν ζητούμενες τιμές πώλησης μονοκατοικιών με παροχές (πισίνα κ.λπ.) έως και 10.000 ευρώ/τ.μ.
Αντίστοιχα στην Πάρο, στην περιοχή του Αμπελά και της Παροικιάς καταγράφονται ζητούμενες τιμές οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις προσεγγίζουν και τις 6.000 ευρώ/τ.μ. Στην Κύθνο υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές, όπως η Κολώνα και η Γαϊδουρόμαντρα, όπου οι ζητούμενες τιμές νέων σε ηλικία μονοκατοικιών προσεγγίζουν τις 2.000 με 3.000 ευρώ/τ.μ. Τέλος, στην Τζια, κυρίως λόγω της πολύ κοντινής απόστασης από το Λεκανοπέδιο, σε περιοχές όπως ο Κούνδουρος και ο Οτζιάς, οι ζητούμενες τιμές μονοκατοικιών/μεζονετών νέας ηλικίας κατασκευής προσεγγίζουν σε κάποιες περιπτώσεις τις 4.000 ευρώ/τ.μ.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Ξυλά, «η πτωτική τάση στην αγορά εξοχικών και παραθεριστικών κατοικιών αναμένεται ότι θα συνεχιστεί με εντονότερους ρυθμούς για ολόκληρο το 2015, λόγω της αβεβαιότητας που προκύπτει από τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις.
Εκτίμησή μας είναι ότι ανεξάρτητα του αποτελέσματος του ήδη ξεπερασμένου από την πραγματικότητα δημοψηφίσματος, η αγορά ακινήτων έχει εισέλθει σε ένα νέο κύκλο εσωστρέφειας. Οι πιέσεις στα διαθέσιμα εισοδήματα αναμένεται να είναι τόσο ισχυρές, που η κατάρρευση της αγοράς εξοχικών και παραθεριστικών κατοικιών θα αποτελέσει γεγονός που δύσκολα θα ανατραπεί», επισημαίνει.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί πλέον στην αγορά, παρά τη σημαντική πτώση των τιμών από την αρχή της οικονομικής κρίσης μέχρι σήμερα, που προσεγγίζει ή και ξεπερνάει το 50% σε ορισμένες περιπτώσεις, εκτιμάται ότι περίπου 30.000 – 40.000 εξοχικές κατοικίες παραμένουν απούλητες, ως αποτέλεσμα και της σχεδόν πλήρους απουσίας των Ελλήνων από τη συγκεκριμένη αγορά.
Οι λόγοι για την πτώση της ζήτησης είναι παρόμοιοι με αυτούς που έχουν προκαλέσει τη συνολική κάμψη της αγοράς ακινήτων, καθώς η αδυναμία πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση και η αύξηση της φορολογίας, σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και την πολιτικοοικονομική αβεβαιότητα για το άμεσο μέλλον, έχουν καταστήσει την απόκτηση εξοχικών ακινήτων μία εκτός ατζέντας επιλογή για την πλειοψηφία των Ελλήνων.
Αναφορικά με τις προσδοκίες αναθέρμανσης της αγοράς εξοχικών κατοικιών από την έλευση ξένων πολιτών που αναζητούν ευρωπαϊκό διαβατήριο μέσω της αγοράς ακινήτου στην Ελλάδα, ο κ. Ξυλάς αναφέρει ότι «ο πήχυς θα πρέπει να χαμηλώσει αρκετά, καθώς δεν υπάρχει οργανωμένο προϊόν ούτε συγκεκριμένη υποδομή για την υποστήριξη του όλου εγχειρήματος. Με άλλα λόγια, ούτε μεγάλα οικιστικά ή παραθεριστικά συγκροτήματα της τάξης των 400-500 σύγχρονων κατοικιών, ιδιοκτησίας ενός ιδιοκτήτη υπάρχουν, ούτε η ελληνική πολιτεία δημιούργησε τις ιδιαίτερα ευνοϊκές προϋποθέσεις για κάποιον ιδιώτη να καταφέρει να αποκτήσει ακίνητο με ασφάλεια και ταχύτητα. Επιπροσθέτως, όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες του Νότου, μαζί με την Κύπρο που από χρόνια το εφαρμόζει, παρέχουν πλέον αυτή τη δυνατότητα», καταλήγει ο κ. Ξυλάς.
Πάντως, ο κλάδος των εξοχικών κατοικιών ήταν και μία από τις ελάχιστες «αχτίδες φωτός» που καταγράφονταν στην εγχώρια κτηματαγορά, τουλάχιστον αναφορικά με την αύξηση της ζήτησης από το εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, είχε ενισχυθεί σημαντικά η εισροή κεφαλαίων από τρίτες χώρες για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, κυρίως εξοχικών. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά το 2014 εισέρρευσαν συνολικά 250 εκατ. ευρώ, έναντι 168 εκατ. ευρώ το 2013 και 113 εκατ. ευρώ το 2012. Η άνοδος σε σχέση με το 2013 ανήλθε σε 48,8%, ενώ συνολικά την τελευταία διετία, οι εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό για αγορά ακινήτων ξεπέρασε το 121%, δείγμα της δυναμικής που είχε αναπτυχθεί.