Απίστευτο κάποτε, αλλά σήμερα…καθ’ όλα ελληνικόν. Ενα πρώτο δείγμα; Ακριβότερη είναι η ενοικίαση φοιτητικής κατοικίας στην Κομοτηνή απ’ ό,τι στην Αθήνα, απόρροια των ανισορροπιών που έχουν προκληθεί στην αγορά κατοικίας τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα μάλιστα με την ετήσια έρευνα για τις φοιτητικές κατοικίες της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών Geoaxis Property & Valuation Services, που διεξάγεται για έκτο συνεχή χρόνο, στην Κομοτηνή «καταγράφονται» τα υψηλότερα ενοίκια, με μέσο κόστος της τάξεως των 5,1 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως. Ακολουθούν η Αθήνα, όπου το μέσο ενοίκιο μιας φοιτητικής κατοικίας διαμορφώνεται σε 4,95 ευρώ/τ.μ. και η Θεσσαλονίκη, όπου το ενοίκιο αγγίζει τα 4,9 ευρώ/τ.μ.
Το παράδοξο αυτό φαινόμενο εξηγείται από τη σχετική «ανθεκτικότητα» που εμφάνισαν τα ενοίκια στην πόλη της Θράκης τα τελευταία χρόνια, συγκριτικά με την Αθήνα, όπου οι πτωτικές πιέσεις ήταν εντονότερες. Μάλιστα, όπως τονίζει η Geoaxis, η τάση αυτή φαίνεται ότι παγιώνεται, καθώς ανάλογη εικόνα προέκυψε τόσο κατά το 2013 όσο και κατά το 2014. Ωστόσο, από το 2013 έχει αρχίσει να αυξάνεται ο ρυθμός της πτώσης των τιμών στην Κομοτηνή, δείγμα ότι και εκεί, η κρίση έχει αρχίσει να κάνει εντονότερη και τη… φοιτητική εμφάνισή της. Σε σχέση με το 2013, η πτώση των ενοικίων σήμερα αγγίζει το 6,2% στην Κομοτηνή, ενώ στην Αθήνα η ανάλογη πτώση την ίδια περίοδο δεν ξεπερνάει το 4,2%. Στον αντίποδα, η φθηνότερη φοιτητούπολη, με βάση την έρευνα της Geoaxis, είναι ο Βόλος, όπου το μέσο κόστος ενοικίασης διαμορφώνεται πλέον σε 4,47 ευρώ/τ.μ., ενώ ακολουθούν η Πάτρα με 4,7 ευρώ/τ.μ. και το Ηράκλειο με 4,85 ευρώ/τ.μ. Συνολικά στην αγορά, οι ζητούμενες τιμές ενοικίασης διαμερισμάτων που προορίζονται για φοιτητές υποχώρησαν κατά 2,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014, ενώ σε σχέση με το 2013, δηλαδή προ διετίας, οι σημερινές τιμές ενοικίασης είναι χαμηλότερες κατά 6,3%. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τα ενοίκια υποχωρούν σταθερά κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι ετών. Κατά το τρέχον έτος, τη μεγαλύτερη πτώση των τιμών ενοικίασης σημείωσε η πόλη του Βόλου με 3,5%, ενώ η μικρότερη εντοπίζεται στο Ηράκλειο της Κρήτης με 2,1%. Η φετινή πτώση στην Αθήνα άγγιξε το 2,5%, στη Θεσσαλονίκη το 2,8% και στην Κομοτηνή το 3%.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Geoaxis, προκύπτει ότι η οικονομική κρίση έχει πλήξει ιδιαίτερα την ενοικίαση φοιτητικών διαμερισμάτων, αφού υπάρχει πληθώρα αδιάθετων, παρά το γεγονός ότι οι τιμές έχουν καταγράψει σημαντική υποχώρηση. Ενας από τους βασικούς λόγους για την εξέλιξη αυτή είναι ότι ο αριθμός των φοιτητών που εγκαταλείπουν τον τόπο τους για να σπουδάσουν σε άλλες πόλεις είναι σημαντικά μειωμένος.
Αντιθέτως, όλο και περισσότεροι υποψήφιοι σπουδαστές επιλέγουν το αντικείμενο των σπουδών τους με βάση την πόλη και όχι το γνωστικό αντικείμενο. Παράλληλα, το σχέδιο «Αθηνά», το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την «κατάργηση» δεκάδων τμημάτων στην περιφέρεια, οδήγησε σε μεγάλη αύξηση της προσφοράς διαμερισμάτων στις πόλεις της επαρχίας. Μεταξύ των τάσεων που εντοπίζονται πλέον στην αγορά είναι ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες προβαίνουν σε μερική ή ολική ανακαίνιση των διαμερισμάτων και τα παραδίδουν σε καλή κατάσταση, γιατί γνωρίζουν πως διαφορετικά θα χάσουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και θα διακινδυνεύσουν να δουν το ακίνητό τους ξενοίκιαστο για πολλούς μήνες. Επίσης, άλλη μια τάση που διακρίνει η Geoaxis θέλει την πλειονότητα των φοιτητών να επιλέγει να νοικιάσει μεγαλύτερα διαμερίσματα και σε πολλές περιπτώσεις και επιπλωμένα, προκειμένου να μειώσει ή και να μοιραστεί τις δαπάνες και τα έξοδα.
Πτωτική πορεία των τιμών ενοικίασης
Αυτό που μοιάζει να μην αλλάζει στο άμεσο μέλλον και τουλάχιστον για τους επόμενους 12 μήνες είναι η πτωτική πορεία των τιμών ενοικίασης. Μάλιστα, κατά την Geoaxis, δεν αποκλείεται να υπάρξει και νέα επιτάχυνση της πτώσης, καθώς «προβλέπουμε ότι απομακρυνόμαστε εκ νέου από το τέλος του καθοδικού κύκλου τιμών». Πάντως, η εταιρεία εκτιμήσεων αποφεύγει να προχωρήσει σε οποιαδήποτε επιμέρους ποσοτική πρόβλεψη για το 2016, λόγω της αβεβαιότητας που προκύπτει από τις τρέχουσες οικονομικές και ποσοτικές εξελίξεις, αλλά και της εσωστρέφειας στην οποία έχει εισέλθει η αγορά ακινήτων.
Για την ιστορία, να σημειωθεί ότι η αγορά ενοικίασης ακινήτων ήταν πάντα ένας από τους πιο αξιόπιστους δείκτες σε ό,τι αφορά τη συνολική εικόνα μιας οικονομίας. Και ειδικά της ελληνικής, η οποία εξαρτιόταν πάντα από την κατοικία και την πορεία της. Φαίνεται, πάντως, ότι και αυτή η σταθερά, τα τελευταία χρόνια, έχει πάψει να είναι ακλόνητη, ιδιαίτερα μετά την κάθετη πτώση της συγκεκριμένης αγοράς, που δείχνει να έχει… επόμενη μέρα.